John Pershing
John Pershing (frag. obrazu Richarda Leopolda Seyfferta z 1975) | |
General of the Armies | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1886–1924 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego, |
Główne wojny i bitwy |
wojna amerykańsko-hiszpańska; |
Odznaczenia | |
Złoty Medal Kongresu |
John Joseph „Black Jack” Pershing (ur. 13 września 1860 w Laclede, zm. 15 lipca 1948 w Waszyngtonie) – amerykański generał, uczestnik I wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzony na wsi i pracujący w młodości jako nauczyciel[1] John Pershing, jako jedyny w historii, ukończył karierę wojskową z najwyższym możliwym do osiągnięcia stopniem w armii amerykańskiej „General of the Armies” (stopień ten otrzymał także George Washington, ale dopiero pośmiertnie). Urodził się w Laclede w Missouri, karierę wojskową rozpoczął w 1886 r. po ukończeniu West Point. Służąc w 6. Pułku Kawalerii, Pershing uczestniczył w kilku wojnach indiańskich. Był instruktorem taktyki na uniwersytecie w Nebrasce w latach 1891–1895. W 1895 r. Pershing objął dowodzenie 10. Pułkiem Kawalerii, który składał się wyłącznie z czarnych żołnierzy dowodzonych przez białych oficerów[1]. Pershing był zwolennikiem formowania „kolorowych” oddziałów w armii amerykańskiej.
W 1897 r. Pershing został instruktorem taktyki w West Point. Był bardzo wymagającym nauczycielem, żądającym od swoich uczniów wiele wysiłku. Nie przysporzyło mu to sympatii wśród studentów, którzy nadali mu pogardliwy przydomek „Nigger Jack” (Czarnuch Jack). W czasie I wojny światowej, kiedy Pershing został bardzo popularną postacią w Stanach Zjednoczonych, przydomek ten został „złagodzony” na „Black Jack” (czarny Jack), co już nie miało negatywnych kontekstów rasowych.
W czasie wojny amerykańsko-hiszpańskiej Pershing odznaczył się w bitwach pod Kettle i na wzgórzach San Juan na Kubie. Wziął także udział w kilku wyprawach przeciwko powstańcom w czasie wojny filipińsko-amerykańskiej. W 1905 r. został wysłany do Tokio jako wojskowy attaché, był obserwatorem po stronie japońskiej w czasie wojny rosyjsko-japońskiej. Po powrocie z Japonii został gubernatorem prowincji Moro na Filipinach.
Pod dowództwem generała Fredericka Funstona Pershing poprowadził 8. Brygadę w czasie nieudanej ekspedycji karnej do Meksyku w poszukiwaniu Pancho Villi[1]. Jednym z adiutantów Pershinga był w tym czasie George Patton. W czasie pobytu Pershinga w Meksyku, jego żona i trzy młode córki zginęły w pożarze koszar „Presidio” w San Francisco, ocalał jedynie jego sześcioletni syn. Pershing do końca życia obwiniał siebie za ich śmierć i osoby blisko go znające twierdziły, że nigdy sobie tego nie wybaczył.
Po wybuchu I wojny światowej prezydent Woodrow Wilson mianował Pershinga głównodowodzącym Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych (AEF) w 1917 r.[1] Pershing był odpowiedzialny za organizację, wyszkolenie i zaopatrzenie młodej i niedoświadczonej armii amerykańskiej, która do końca wojny rozrosła się do ponad 2 mln żołnierzy. W czasie pobytu w Europie Pershing był pod nieustannym naciskiem politycznym ze strony Francji i Wielkiej Brytanii, aby AEF zostały rozbite na mniejsze oddziały służące przy armiach francuskiej i angielskiej. Pershing był przeciwny takiemu rozwiązaniu i tylko dzięki jego uporowi AEF był jednolitą organizacją wyłącznie pod dowództwem amerykańskim. W tym czasie George Marshall był jednym z jego asystentów, a Patton został oddelegowany do stworzenia pierwszej amerykańskiej brygady czołgów.
Pershing był przeciwnikiem wojny pozycyjnej („okopowej”), która była toczona do tej pory, uważając że bitwy o małe kawałki „ziemi niczyjej”, leżącej między okopami były bezsensowne i kosztowały zbyt wiele ofiar. Był zwolennikiem nowoczesnej wojny mobilnej, polegającej na bezpośrednich atakach na pozycje nieprzyjaciela i szybkim wykorzystaniu przełamania frontu poprzez głębokie wypady na tyły wroga.
Zwycięstwa AEF w ofensywach Meuse-Argonne i Saint-Mihiel we Francji spowodowały szybsze zakończenie wojny i wymuszenie na Niemcach zawieszenia broni. Autorem tych zwycięstw był głównie Pershing, który stał się w Ameryce bardzo znaną i lubianą postacią.
Za zasługi w czasie wojny, Kongres awansował Pershinga do stopnia „General of the Armies” („pięcio/sześciogwiazdkowy generał” najwyższy stopień generalski). Pershing był w tym czasie pierwszą osobą, której nadano ten stopień (drugą był George Washington, który otrzymał go pośmiertnie w 1976 r.). Pomimo faktu, że Pershing był teoretycznie starszy rangą od wszystkich „pięciogwiazdkowych” generałów („General of the Army”) Marshalla, MacArthura, Eisenhowera, Arnolda i „pięciogwiazdkowych” admirałów (np. Chestera Nimitza) z okresu II wojny światowej, nigdy nie nosił więcej niż czterech gwiazdek generalskich na swoim mundurze.
Problem z nazewnictwem i rangą stopni generała Pershinga i admirała Deweya wynikł z zaszłości historycznych. Na początku XX w. wprowadzono w wojskach lądowych 4 stopnie generalskie (i w marynarce 4 stopnie admiralskie) oznaczane odpowiednią liczbą srebrnych gwiazdek. Oprócz tego dopuszczono możliwość istnienia honorowych (za zasługi wojenne) stopni wojskowych, będących odpowiednikiem stopnia marszałka występującego w wielu armiach. Pierwszą osobą, która taki stopień honorowy (Admiral of the Navy) otrzymała był admirał Dewey, który dostał prawo do noszenia 4 złotych gwiazdek. Gdy chciano uhonorować generała Pershinga, przyznano mu także 4 złote gwiazdki, a nadany stopień nazwano General of the Armies (zrezygnowano z nazwy General of the Army na wzór Admiral of the Navy, ponieważ w skład AEF oprócz jednostek wojsk lądowych – Army zgodnie z oficjalnym nazewnictwem – wchodziły jednostki piechoty morskiej).
W czasie II wojny światowej powstała potrzeba utworzenia dodatkowego stopnia generalskiego i admiralskiego, ponieważ w sojuszniczych armiach było coraz więcej marszałków. Utworzono więc w 1944 r. stopnie „pięciogwiazdkowego” admirała (Fleet Admiral) i generała (General of the Army) oznaczane 5 srebrnymi gwiazdkami – uznano nieoficjalnie, że będą one równoważne z honorowymi stopniami Pershinga i Deweya, ale inaczej oznaczane i nazywane. W przypadku admirała Deweya nie istniały problemy związane ze starszeństwem, bo zmarł w 1917 r., natomiast co do generała Pershinga i 5-gwiazdkowych generałów uznano, że obowiązuje tutaj zasada starszeństwa (w przypadku dwóch oficerów równym stopniem za ważniejszego uznaje się tego, który dłużej nosi dany stopień) stawiająca wyżej Pershinga. W 1945 pojawiły się propozycje, aby utworzyć przed inwazją na Japonię „sześciogwiazdkowe” (6 srebrnych gwiazdek) stopnie generalskie i admiralskie (Flag Admiral i Flag General), które zamierzano nadać MacArthurowi i Nimitzowi – równocześnie zamierzano zrównać z nimi stopnie nadane Pershingowi i Deweyowi. Jednakże z powodu kapitulacji Japonii do tego nie doszło – stało się to jednak źródłem problemów z określeniem rzeczywistej rangi stopni Pershinga i Deweya. Generał Pershing odmawiał konsekwentnie noszenia innych oznak stopnia niż przyznane mu 4 złote gwiazdki.
„Black Jack” Pershing został szefem sztabu wojsk amerykańskich w 1921 i służył na tym stanowisku do 1924 r.
Za swoje wspomnienia My Experience in the World War otrzymał nagrodę Pulitzera w 1932 r.
W 1940 r., jeszcze przed przystąpieniem Ameryki do wojny, był zwolennikiem udzielenia jak najdalej idącej pomocy dla Wielkiej Brytanii. Jego podobizna zdobi „Army of Occupation of Germany Medal”.
7 sierpnia 1946 - w uznaniu dla niezrównanego przywództwa, bohaterskich osiągnięć i wielkich zwycięstw militarnych, w czasie gdy był Naczelnym Dowódcą Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych w Europie podczas I wojny światowej, a także za jego waleczne i bezinteresowne oddanie służbie krajowi podczas II wojny światowej - został uhonorowany Złotym Medalem Kongresu[2] (Congressional Gold Medal) - jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych.
John Joseph Pershing zmarł 15 lipca 1948 i został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington w pobliżu ostatniego miejsca spoczynku wielu żołnierzy, którzy służyli pod jego rozkazami w Europie. Jego nazwiskiem nazwano pocisk rakietowy MGM-31 Pershing oraz czołg M26 Pershing.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari nr 19
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6080 – 1922[3][4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1928)[5]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 144.
- ↑ Congressional Gold Medals, 1776-2016 [online], www.everycrsreport.com [dostęp 2024-06-18] (ang.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 25 lutego 1922, s. 141.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 16 czerwca 1922, s. 453, sprostowanie.
- ↑ Polonia Restituta dla generała Pershinga i włoskiego ministra oświaty. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 229 z 1 października 1928.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 144–145
- John Joseph Pershing, My Experiences in the World War, Nowy Jork, 1931
- ISNI: 0000000066488206
- VIAF: 24713721
- LCCN: n50009048
- GND: 12035506X
- BnF: 12539657q
- SUDOC: 028667948
- NLA: 35418268
- NKC: xx0040594
- NTA: 149121156
- BIBSYS: 9049518
- CiNii: DA17050761
- Open Library: OL591245A
- PLWABN: 9810699395105606
- NUKAT: n2009094492
- J9U: 987007296780305171, 987007364668705171
- PTBNP: 761991
- CONOR: 232743267
- Absolwenci Akademii Wojskowej Stanów Zjednoczonych w West Point
- Amerykańscy generałowie
- Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Generalissimusowie
- Odznaczeni Army Distinguished Service Medal
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Belgia)
- Odznaczeni Krzyżem Wybitnej Służby (Stany Zjednoczone)
- Odznaczeni Medalem Wojskowym (Francja)
- Odznaczeni Orderem Lwa Białego
- Odznaczeni Orderem Daniły I
- Odznaczeni Orderem Gwiazdy Jerzego Czarnego
- Odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Łaźni
- Odznaczeni Orderem Słońca Peru
- Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza
- Odznaczeni Orderem Sabaudzkim Wojskowym
- Odznaczeni Orderem Wschodzącego Słońca
- Odznaczeni Orderem Oswobodziciela
- Odznaczeni Orderem Zbawiciela
- Odznaczeni Srebrną Gwiazdą
- Odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Pochowani na Cmentarzu Narodowym w Arlington
- Uczestnicy I wojny światowej (Stany Zjednoczone)
- Urodzeni w 1860
- Zdobywcy Nagrody Pulitzera
- Zmarli w 1948
- Odznaczeni Złotym Medalem Kongresu