Międzynarodowy Ruch Antynuklearny Nevada-Semipałatyńsk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Nevada-Semipałatyńsk)
Poligon Semipałatyńsk zaznaczony na pomarańczowo

Międzynarodowy Ruch Antynuklearny Nevada-Semipałatyńsk – ruch antynuklearny powstały w 1989 roku w Kazachstanie.

Ruch był pierwszym dużym ruchem antynuklearnym na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Ruch powstał w 1989 roku, na jego czele stanął kazachski pisarz Ołżas Sulejmienow. Ruch przyjął nazwę Nevada-Semipałatyńsk, aby solidaryzować się z ruchem antynuklearnym w USA. Działalność ruchu (m.in. pokojowe protesty) doprowadziła do zamknięcia poligonu nuklearnego w Semipałatyńsku[1], na którym przeprowadzono 456 prób jadrowych oraz dziesiątki prób hydrojądrowych i hydronamicznych, w wyniku których ucierpiała ludność cywlina[2]. Łącznie na promieniowanie zostało narażonych ponad milion osób[3].

Ruch domagał się kontroli nad toksycznymi i promieniotwórczymi odpadami, ochrony praw człowieka i rewitalizacji terenów dotkniętych przez testy atomowe; postulował również zakaz przeprowadzania prób jądrowych. Współcześnie ruch zajmuje się pokojowym zastosowaniem rozszczepiania atomu oraz rewitalizacją terenów sąsiadujących z dawnym poligonem[4]. Według UNESCO ruch odegrał pozytywną rolę w zrozumieniu przez ogół społeczeństwa konieczności walki z zagrożeniami nuklearnymi[5].

Zbiór dokumentów audiowizulanych ruchu antynuklearnego Nevada-Semipałatyńsk przechowanych w Centralnym Archiwum Państwowym Republiki Kazachstanu i Centralnym Państwowym Archiwum Filmów, Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu trafił na listę programu UNESCO Pamięć Świata[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ BBC News | Asia-Pacific | Kazakh anti-nuclear movement celebrates tenth annoversary [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2023-04-10].
  2. ↑ Artykuł Sponsorowany, 30 lat od zamknięcia poligonu nuklearnego w Semipałatyńsku [online], wiadomosci.wp.pl, 3 września 2021 [dostęp 2023-04-10] (pol.).
  3. ↑ Zlecone: "Nieopowiedziane historie poligonu jądrowego w Semipałatyńsku" [online], PAP MediaRoom portal. [dostęp 2023-04-11] (pol.).
  4. ↑ Astana Times, Nevada-Semipalatinsk International Anti-Nuclear Movement Commemorates 32 Years Since Inception [online], The Astana Times, 1 marca 2021 [dostęp 2023-04-10] (ang.).
  5. ↑ a b Audiovisual documents of the International antinuclear movement “Nevada-Semipalatinsk” [online], UNESCO [dostęp 2023-04-10] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Międzynarodowy_Ruch_Antynuklearny_Nevada-Semipałatyńsk&oldid=73773010”