Prowincjalny Park Dinozaurów
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
![]() Prowincjalny Park Dinozaurów w Albercie | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
przyrodniczy |
Spełniane kryterium |
VII, VIII |
Numer ref. | |
Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
1979 |
Położenie na mapie Alberty ![]() | |
Położenie na mapie Kanady ![]() | |
![]() | |
Prowincjalny Park Dinozaurów (ang. Dinosaur Provincial Park) – obszar chroniony położony w dolinie rzeki Red Deer, około 200 km na wschód od Calgary, w kanadyjskiej prowincji Alberta. Utworzony w roku 1955, w 1979 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, zarówno z uwagi na swoje walory krajobrazowe, jak i obfitość szczątków kopalnych. Park jest jednym z najczęstszych w świecie miejsc występowania skamieniałych szczątków dinozaurów: odnaleziono tam szczątki co najmniej 39 gatunków dinozaurów, a ponad 500 obiektów wydobyto i umieszczono w muzeach.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Ankylosaurus_skull_AMNH.jpg/200px-Ankylosaurus_skull_AMNH.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Drumheller_dinosaurmouth.jpg/200px-Drumheller_dinosaurmouth.jpg)
Geologia[edytuj | edytuj kod]
Poszczególne warstwy geologiczne w parku różnią się wiekiem nawet o 2 mln lat i pochodzą z trzech formacji: położonej najgłębiej formacji Oldman, środkowej formacji Dinosaur Park i najmłodszej – jedynej morskiej – formacji Bearpaw. Formacja Dinosaur Park, która zawiera większość szczątków dinozaurów, powstała głównie z osadów wielkich rzek, płynących przez zwrotnikowe równiny nadbrzeżne 75 mln lat temu i trwała około 1 mln lat.
Paleontologia[edytuj | edytuj kod]
Obok dinozaurów, skamieniałości w parku obejmują liczne gatunki kręgowców wodnych, w tym ryb (między innymi rekinów i płaszczek, np. Myledaphus) i płazów (żab, salamander, gatunków wymarłych). Wśród gadów są jaszczurki (np. Paleosaniwa), liczne gatunki żółwi, krokodyli i żywiący się rybami Champsosaurus.
Wśród licznych gatunków dinozaurów odnaleziono ceratopsy, hadrozaury, ankylozaury, hipsylofodonty, tyranozaury, ornitomimozaury, dromeozaury, troodony.
Przodkowie dzisiejszych ptaków w parku to między innymi ptaki uzębione (Hesperornis) i olbrzymie pterozaury azdarchoidy, spokrewnione z kecalkoatlem, a ze zwierząt naziemnych to ssaki łożyskowe, torbacze i wieloguzkowce.
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Park stanowi złożony ekosystem, z dominacją topól. Otacza go preria, ale sam park jest wyjątkowy krajobrazowo i przyrodniczo. Wieczorami słychać tam kojoty i lelki, spotkać też można króliki, jelenie, antylopy widłorogie i grzechotniki. Wiosną i latem do parku zalatują kuliki i bernikle kanadyjskie. Można tam znaleźć jedne z najdalej na północ wysuniętych stanowisk kaktusowatych, w tym opuncji.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Park założono w 1955 w ramach obchodów 50-lecia prowincji Alberta w celu ochrony złóż skamieniałości. Jego pierwszym dyrektorem został Roy Fowler, tamtejszy farmer i amatorski poszukiwacz skamielin. Do 1985 wszystkie szczątki kopalne z parku badano i pokazywano w rozmaitych muzeach w Kanadzie i poza jej granicami, w tym w Royal Alberta Museum w Edmonton. Zmieniło się to wraz z otwarciem Royal Tyrrell Museum of Palaeontology w pobliskim Midland Provincial Park niedaleko miasta Drumheller, dokąd obecnie trafiają wszystkie odkrycia paleontologiczne z parku.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dinosaur Provincial Park, whc.unesco.org (ang.)