Gnieździłowo
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 2157 |
| Kod pocztowy |
211724 |
| Tablice rejestracyjne |
2 |
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°48′02,0″N 27°44′13,1″E/54,800556 27,736972
| |
.jpg)
Gnieździłowo, Hnieździłowo, Hnieździłów (błr. Гняздзілава, Hniazdziława; ros. Гнездилово, Gniezdiłowo) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie dokszyckim, około 6 km na południe od Dokszyc.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1407 roku książę Witold podarował miejscowość bojarowi Wojciechowi Moniwidowi, który miał dwie córki. Wychodząc za mąż Zofia Moniwid wniosła w wianie południowe Gnieździłowo Mikołajowi Radziwiłłowi, natomiast Jadwiga wniosła północne Gnieździłowo w posagu Olechnie Sudymuntowiczowi. W wyniku kolejnych ślubów i spadków północny Gnieździłowo przeszło w ręce Stanisława Naruszewicza. W 1613 roku syn Stanisława Wojciech sprzedał majątek rodzinie Rudominów, którzy z kolei sprzedali go Józefowi Korsakowi, fundatorowi klasztoru karmelitów bosych w Głębokiem, który podarował majątek założonemu przez siebie klasztorowi. W pierwszej połowie XVII wieku wybudowano we wsi kościół, który został zburzony w czasie wojny polsko-rosyjskiej w latach 1654-1667. Po tej wojnie wybudowano tu kościół unicki fundacji Kiszków[1], który funkcjonował do 1842 roku, kiedy w ramach kasaty władze skonfiskowały wszystkie własności unitów i karmelitów. Kościół unicki przekształcono na cerkiew prawosławną, która istniała do 1943 roku (gdy została spalona 30 września 1943 roku przez Niemców, wraz z całym północnym Gnieździłowem). W końcu XVIII wieku miejscowość posiadała status wsi duchownej i położona była w powiecie oszmiańskim, w województwie wileńskim[2]. Po kasacie Gnieździłowo przez kilkadziesiąt lat należało do władz carskich[1], po czym pod koniec XIX wieku stało się własnością rodziny Koziełł-Poklewskich. Ostatnim właścicielem dóbr był Mirosław Słotwiński, syn Wilhelminy Koziełł-Poklewskiej i Józefa Słotwińskiego[3].
W 1949 roku urządzono tu kołchoz. W 2013 roku miejscowość była agromiasteczkiem i sąsiadowała z Północnym Gnieździłowem (Паўночнае Гняздзілава) i Południowym Gnieździłowem (Паўднёвае Гняздзілава).
Dawne zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Istniejący tu do II wojny światowej murowany dwór został wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku, później znacząco rozbudowany. Przy lewym skrzydle dworu stała obszerna, w całości oszklona oranżeria, służąca jako ogród zimowy[3].
- Przed 1914 rokiem istniała tu cerkiew pw. Narodzenia Matki Bożej.
Majątek w Gnieździłowie został opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Hnieździłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 80.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 82.
- ↑ a b c Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 68–69, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).