Madżapahit
| 1293–1527/1550 | |
 Zasięg królestwa Madżapahitu ok. 1365 roku | |
| Stolica | |
|---|---|
| Ustrój polityczny | |
| Typ państwa | |
| Pierwszy władca | |
| Ostatni władca |
Girindrawardhana (ostatni znany, reszta nieznana) |
| Założenie przez króla Radena Widżaję | |
| Walki dynastyczne[a] Upadek |
|
| Religia dominująca | |
Madżapahit (jaw. ꦤꦒꦫꦶꦏꦫꦗꦤ꧀ꦩꦗꦥꦲꦶꦠ꧀) – hindusko-buddyjskie królestwo na Jawie założone w 1293, rozpadło się w 1527 (w wyniku presji ze strony Sułtanatu Demak)[1] lub 1550 roku[2]. Państwo to obejmowało obszar dzisiejszej Indonezji, Malezji, Filipin, Timoru Wschodniego, Singapuru i Brunei, będąc największym państwem w historii Azji Południowo-Wschodniej[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki państwa[edytuj | edytuj kod]
Po obaleniu dynastii Singasari przez króla Dżajaktawanga z Kediru, Raden Widżaja jako lojalista Singhasari, został wygnany do lasu Tarik, gdzie założył państwo zwane Madżapahit od słow Madża (Klejowiec jadalny, drzewo) i Pahit (Kwaśny). Założycielem państwa był król Raden Widżaja (1293–1309), który wykorzystał chaos w regionie wywołany inwazją Kubilaj-Chana na Jawę do utworzenia własnego państwa ze stolicą w Trowulanie[2]. Dla wzmocnienia swych praw do tronu poślubił on córkę króla Singasari Kertanagary – Gajatri Radżapatni. Po jego śmierci na tron wstąpił jego syn Dżajanegara (1309–1328), który podczas swojego panowania umocnił władzę i stłumił kilka buntów. Za jego panowania spore znaczenie uzyskał Gadżah Mada, który być może był zamieszany w zabójstwo monarchy.
Złoty wiek[edytuj | edytuj kod]
Niemniej Gadżah Mada pozyskał zaufanie nowej władczyni, Tribhuwany Widżajatunggadewi (1328–1350/1351). Za jej panowania Gadżah Mada i inny wybitny dowódca – Aditjawarman, powiększyli imperium m.in. o wyspę Bali. Szczyt potęgi państwo osiągnęło za panowania Hajama Wuruka (1350/1351–1389), który władał całością współczesnego Singapuru, Brunei i Timoru Wschodniego, większością obszaru dzisiejszej Indonezji oraz częścią współczesnej Malezji i Filipin[2]. Hajam Wuruk zmarł w 1389 roku, po czym podzielone między krewnych zmarłego państwo zaczęło tracić na znaczeniu[2].
Zmierzch potęgi i upadek[edytuj | edytuj kod]
Władającemu częścią państwa z Trowulanem Wikramawardhana (1389–1429) udało się zjednoczyć państwo. Nie odzyskał jednak ziem, które odłączyły się od państwa po śmierci swego poprzednika. Jeszcze mniejszym terytorium (wschodnia Jawa i południowa Sumatra) rządziła jego córka Suhita (1429–1447), która była regentką nad swym bratem Kertawidżają. Takim samym terytorium jak ona rządzili kolejni władcy państwa: Kertawidżaja (1447–1451), Radżasawardhana (1451–1453) i Girishawardhana (1456–1466), który prawdopodobnie objął rządy po trzyletnim okresie bezkrólewia[3]. Po jego śmierci wzmogły się wojny domowe, które doprowadziły do upadku państwa. Do tego przyczynił się napór ze strony państw muzułmańskich na półwyspie[2] oraz państw europejskich, takich jak Portugalia, która zdobyła Malakkę w 1511 roku.
Lista władców[edytuj | edytuj kod]
- Raden Widżaja (1293–1309)
- Dżajanegara (1309–1328)
- Tribhuwana Widżajatunggadewi (1328–1350)
- Hajam Wuruk (Radżasangara) (1350–1389)
- Wikramawardhana (1389–1428/1429)
- Suhita (jako regentka) (1429–1447)
- Kertawidżaja (1447–1451)
- Radżasawardhana (1451–1453)
- bezkrólewie (1453–1456)
- Girishawardhana (1456–1466)
- Suraprabhawa (1466–1474)
- Girindrawardhana (1474–1498)
- walki dynastyczne, nieznani władcy (do 1527 lub 1550)
Kultura[edytuj | edytuj kod]
- Istnienie Madżapahitu przyczyniło się do rozwoju kultury, sztuki, wojskowości, architektury oraz literatury na obszarach Malezji i Indonezji.
- Państwo to regularnie handlowało z Indiami i Chinami (głównie metalami, przyprawami i tekstyliami)[1].
-
XIV-wieczny wizerunek jeźdźca na koniu wykonany ze złota. Prawdopodobnie przedstawia hinduistycznego boga Surję. -
Brama w Trowulanie, stolicy państwa -
Ruiny Trowulanu -
Tak zwana inskrypcja Gajah Mady -
Cetbang – armata stosowana przez armie państw malajskich (m.in. Madżapahit) w XIV wieku. Eksponat z Muzeum Bali. -
Zheng He podczas swoich wypraw morskich dopłynął do Madżapahitu -
Surja Madżapahit – symbol państwa -
Złota apsara z Madżapahitu
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oprócz tego walki z państwami muzułmańskimi oraz Portugalią.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Majapahit Empire: Significance & Effects | StudySmarter [online], StudySmarter UK [dostęp 2023-04-16] (ang.).
- ↑ a b c d e Majapahit empire, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-02-24] (ang.).
- ↑ The Genealogy Of Rajasa Dynasty – Mojopahit Kings – King Brawijaya [online], www.eastjava.com [dostęp 2023-08-23].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Historia Madżapahitu (ang.)
- Krótka historia Madżapahitu. users.skynet.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-01)]. (ang.).