Wikipedysta:Pytek125/brudnopis/Ignacy Fonberg: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
PYTEK (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
m automatyczne usunięcie strony z kategorii
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 18 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Naukowiec infobox
'''Ignacy Fonberg''' (ur. [[1 lutego]] [[1801]] w [[Bielsk Podlaski|Bielsku Podlaskim]], zm. [[23 października]] [[1891]] w [[Kijów|Kijowie]]) - polski chemik i doktor nauk medycznych.
|imię i nazwisko = Ignacy Fonberg
|grafika = Ignacy Fonberg.jpg
|opis grafiki =
|państwo =
|wariant flagi =
|data urodzenia = [[1 lutego]] [[1801]]
|miejsce urodzenia = [[Bielsk Podlaski]]
|data śmierci = [[23 października]] [[1891]]
|miejsce śmierci = [[Kijów]]
|stopień lub tytuł naukowy = Profesor
|jakich nauk =
|specjalność =
|almamater = [[Uniwersytet Wileński]]
|doktorat data =
|doktorat uczelnia =
|doktorat dyscyplina =
|habilitacja data =
|habilitacja uczelnia =
|habilitacja dyscyplina =
|profesura data = [[1854]]
|aktywność zawodowa =
|jednostka1 typ = Uczelnia
|jednostka1 nazwa = [[Uniwersytet Wileński]]<br />[[Wojskowa Akademia Medyczna im. S.M. Kirowa|Akademia Medyczno-Chirurgiczna]]<br />[[Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki|Uniwersytet Kijowski]]
|okres zatr1 = 1822 - 1859
|odznaczenia =
|commons =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Ignacy Fonberg''' (ur. 1 lutego [[1801]] w [[Bielsk Podlaski|Bielsku Podlaskim]], zm. [[23 października]] [[1891]] w [[Kijów|Kijowie]]) polski chemik i doktor nauk medycznych.


== Pochodzenie ==
Studia odbył na [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytecie Wileńskim]]. W roku [[1822]] zastąpił na uczelni [[Jędrzej Śniadecki|Jędrzeja Śniadeckiego]], rozpoczynając pracę naukowa i pedagogiczną. W roku [[1826]] otrzymał nominację na [[adiunkt]]a, trzy lata później na [[profesor]]a nadzwyczajnego.
Ród Fonbergów wywodził się z [[Warmia|Warmii]] i należał do klasy rzemieślniczej. Dziadek Ignacego trafił do [[Grodno|Grodna]] w [[XVIII wiek|XVIII]] za sprawą [[podskarbi nadworny litewski|podskarbiego nadwornego litewskiego]] [[Antoni Tyzenhauz|Antoniego Tyzenhauza]], który tworzył tam fabryki. Następnie rodzina osiadła w [[Białystok|Białymstoku]]. Ojciec Ignacego był fabrykantem powozów i wyrobów żelaznych w Bielsku Podlaskim.
Po zlikwidowaniu [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Wileńskiego]], został profesorem Akademii Medyczno-Chirurgicznej.


== Edukacja ==
W [[1842]] roku został przeniesiony wraz z innymi kolegami na wydział lekarski do [[Kijów|Kijowa]] na tamtejszy Uniwersytet. Stał się sławny dzięki organizowaniu otwartych wykładów publicznych, na których popularyzował nauki przyrodnicze, kursy dla lekarzy, farmaceutów i biologów.
Uczył się w polsko-niemieckiej szkole powszechnej, w 1817 roku kończył gimnazjum w [[Białystok|Białymstoku]]. Studia odbył na wydziale matematyczno-fizycznym [[Uniwersytet Wileński|Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego]]. W tym czasie należał do wileńskiego [[Towarzystwo Szubrawców|Towarzystwa Szubrawców]]. W roku 1822 zastąpił na uczelni [[Jędrzej Śniadecki|Jędrzeja Śniadeckiego]], rozpoczynając pracę naukową i pedagogiczną. W 1826 roku otrzymał nominację na [[adiunkt]]a, trzy lata później na [[profesor]]a nadzwyczajnego. Po zlikwidowaniu Uniwersytetu Wileńskiego, został profesorem [[Wojskowa Akademia Medyczna im. S.M. Kirowa|Akademii Medyczno-Chirurgicznej]].


== Kariera naukowa ==
W roku [[1854]] otrzymał najwyższy stopień naukowy - profesora zwyczajnego.
W 1842 roku został przeniesiony wraz z innymi kolegami na wydział lekarski [[Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki|Uniwersytetu w Kijowie]]. Stał się sławny dzięki organizowaniu otwartych wykładów publicznych, na których popularyzował nauki przyrodnicze, kursy dla lekarzy, farmaceutów i biologów.


W roku 1854 otrzymał najwyższy stopień naukowy profesora zwyczajnego. W 1859 przeszedł na emeryturę. Jego odejście na emeryturę uczniowie uczcili wybitym z tej okazji
Dzięki zdobytej wiedzy z dziedziny chemii starał się ją wykorzystać w procesach technologicznych i produkcyjnych. Główne prace naukowe: "Wykład teorii gorzenia" ([[1821]]), "Słownik wyrazów chemicznych" ([[1825]]), "Chemia z zastosowaniem do sztuki i rzemiosł" (wyd. [[1827]]-[[1829]], 3 tomy), "Wykład nomenklatury Berzeliusza" ([[1828]]),
medalem pamiątkowym,<ref> Kazimierz Zięborak "Z historii chemii – Prof. Ignacy Fonberg w 200 rocznicę urodzin" [w:] „Przemysł Chemiczny” nr 80/12 wyd. 2001 s.586-587</ref>
"Wiadomość o cholerze i o sposobach oczyszczania powietrza w czasie panującej zarazy" ([[1830]]).


Dzięki zdobytej wiedzy z dziedziny chemii starał się ją wykorzystać w procesach technologicznych i produkcyjnych. Główne prace naukowe: „Wykład teorii gorzenia” (1821), [http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty3/0382/ ''Słownik wyrazów chemicznych''], Wilno, 1825, „Chemia z zastosowaniem do sztuki i rzemiosł” (wyd. 1827–1829, 3 tomy), „Wykład nomenklatury Berzeliusza” (1828),
{{Biografia stub}}
„Wiadomość o cholerze i o sposobach oczyszczania powietrza w czasie panującej zarazy” (1830).<ref>[http://hint.org.pl/itd=n62 Prace Ignacego Fonberga dostępne w Sieci] (Katalog HINT)</ref>


==Źródła==
== Rodzina ==
Jego żoną była Maria z domu Zawadzka, córką Józefa Zawadzkiego, znanego księgarza i wydawcy wileńskiego (m.in. publikował dzieła [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]]). Mieli trzech synów: [[Mateusz Fonberg|Mateusza]], znanego lekarza ze [[Szpital Wolski|Szpitala Wolskiego]] w [[Warszawa|Warszawie]], Włodzimierza i Emeryka.
* Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939)
* Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927)
* Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969)


== Zobacz też ==
[[Kategoria:Polscy chemicy|Fonberg, Ignacy]]
{{Literatura}}
[[Kategoria:Polscy lekarze|Fonberg, Ignacy]]
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Kijowskiego|Fonberg, Ignacy]]
[[Kategoria:Ludzie pochowani na Cmentarzu Bajkowym|Fonberg, Ignacy]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1801|Fonberg, Ignacy]]
[[Kategoria:Zmarli w 1891|Fonberg, Ignacy]]


== Przypisy ==
[[ru:Фонберг, Игнацы]]
{{Przypisy}}
[[uk:Фонберг Ігнатій Матвійович]]

== Bibliografia ==
{{Dopracować|więcej przypisów=2016-08}}
* Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934–1939)
* Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924–1927)
* Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962–1969)

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Fonberg, Ignacy}}
[[:Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego]]
[[:Kategoria:Ludzie urodzeni w Bielsku Podlaskim]]
[[:Kategoria:Pochowani na cmentarzu Bajkowa]]
[[:Kategoria:Polscy chemicy]]
[[:Kategoria:Polscy lekarze]]
[[:Kategoria:Wykładowcy Cesarskiego Uniwersytetu Kijowskiego Świętego Włodzimierza]]
[[:Kategoria:Wykładowcy Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego]]
[[:Kategoria:Urodzeni w 1801]]
[[:Kategoria:Zmarli w 1891]]

Aktualna wersja na dzień 01:29, 29 gru 2020

Ignacy Fonberg
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1801
Bielsk Podlaski

Data i miejsce śmierci

23 października 1891
Kijów

Profesor
Alma Mater

Uniwersytet Wileński

Profesura

1854

Uczelnia

Uniwersytet Wileński
Akademia Medyczno-Chirurgiczna
Uniwersytet Kijowski

Okres zatrudn.

1822 - 1859

Ignacy Fonberg (ur. 1 lutego 1801 w Bielsku Podlaskim, zm. 23 października 1891 w Kijowie) – polski chemik i doktor nauk medycznych.

Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]

Ród Fonbergów wywodził się z Warmii i należał do klasy rzemieślniczej. Dziadek Ignacego trafił do Grodna w XVIII za sprawą podskarbiego nadwornego litewskiego Antoniego Tyzenhauza, który tworzył tam fabryki. Następnie rodzina osiadła w Białymstoku. Ojciec Ignacego był fabrykantem powozów i wyrobów żelaznych w Bielsku Podlaskim.

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Uczył się w polsko-niemieckiej szkole powszechnej, w 1817 roku kończył gimnazjum w Białymstoku. Studia odbył na wydziale matematyczno-fizycznym Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego. W tym czasie należał do wileńskiego Towarzystwa Szubrawców. W roku 1822 zastąpił na uczelni Jędrzeja Śniadeckiego, rozpoczynając pracę naukową i pedagogiczną. W 1826 roku otrzymał nominację na adiunkta, trzy lata później na profesora nadzwyczajnego. Po zlikwidowaniu Uniwersytetu Wileńskiego, został profesorem Akademii Medyczno-Chirurgicznej.

Kariera naukowa[edytuj | edytuj kod]

W 1842 roku został przeniesiony wraz z innymi kolegami na wydział lekarski Uniwersytetu w Kijowie. Stał się sławny dzięki organizowaniu otwartych wykładów publicznych, na których popularyzował nauki przyrodnicze, kursy dla lekarzy, farmaceutów i biologów.

W roku 1854 otrzymał najwyższy stopień naukowy – profesora zwyczajnego. W 1859 przeszedł na emeryturę. Jego odejście na emeryturę uczniowie uczcili wybitym z tej okazji medalem pamiątkowym,[1]

Dzięki zdobytej wiedzy z dziedziny chemii starał się ją wykorzystać w procesach technologicznych i produkcyjnych. Główne prace naukowe: „Wykład teorii gorzenia” (1821), Słownik wyrazów chemicznych, Wilno, 1825, „Chemia z zastosowaniem do sztuki i rzemiosł” (wyd. 1827–1829, 3 tomy), „Wykład nomenklatury Berzeliusza” (1828), „Wiadomość o cholerze i o sposobach oczyszczania powietrza w czasie panującej zarazy” (1830).[2]

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Jego żoną była Maria z domu Zawadzka, córką Józefa Zawadzkiego, znanego księgarza i wydawcy wileńskiego (m.in. publikował dzieła Adama Mickiewicza). Mieli trzech synów: Mateusza, znanego lekarza ze Szpitala Wolskiego w Warszawie, Włodzimierza i Emeryka.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

 Wykaz literatury uzupełniającej: Pytek125/brudnopis/Ignacy Fonberg.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kazimierz Zięborak "Z historii chemii – Prof. Ignacy Fonberg w 200 rocznicę urodzin" [w:] „Przemysł Chemiczny” nr 80/12 wyd. 2001 s.586-587
  2. Prace Ignacego Fonberga dostępne w Sieci (Katalog HINT)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934–1939)
  • Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924–1927)
  • Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962–1969)



Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego Kategoria:Ludzie urodzeni w Bielsku Podlaskim Kategoria:Pochowani na cmentarzu Bajkowa Kategoria:Polscy chemicy Kategoria:Polscy lekarze Kategoria:Wykładowcy Cesarskiego Uniwersytetu Kijowskiego Świętego Włodzimierza Kategoria:Wykładowcy Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego Kategoria:Urodzeni w 1801 Kategoria:Zmarli w 1891