Zamek w Mielniku: Różnice pomiędzy wersjami
początek |
(Brak różnic)
|
Wersja z 12:56, 21 paź 2010
_G%C3%B3ra_Zamkowa.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
XV wiek |
| Ważniejsze przebudowy |
XVI wiek |
| Zniszczono |
poł. XVII wieku |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Zamek w Mielniku - wzmianki o zamku w Mielniku pojawiają się nielicznych źródłach z XIV i XV wieku oraz częściej w XVI wieku. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1379 roku i sporządził ją kronikarz krzyżackiego Wiganda z Marburga, który wspomniał o próbie oblężenia litewskiego wtedy grodu w czasie powrotu z wyprawy na Kamieniec Litewski. Na terenie zamku dolnego nie stwierdzono zbyt intensywnego osadnictwa z wieku XII i XIII. W 1382 roku, a także na mocy decyzji Władysława Jagiełły w 1391 roku, gród przejmuje książę mazowiecki Janusz I Starszy. Przed 1420 rokiem książę Witold ufundował w dolnej części zamku katolicki kościół pw Bożego Ciała, Wniebowzięcia NMP, św. Mikołaja i Wszystkich Świętych. Charakter obronny dolnej części zamku nadano prawdopodobnie dopiero w XV wieku, być może w czasów posiadania go w latach 1430-1444 przez księcia mazowieckiego Bolesława IV warszawskiego, od którego zamek kupił król Kazimierz IV Jagiellończyk. Powstał wtedy wał drewniano ziemny o grubości około 3 metrów na kamiennej ławie z wieżą od strony północnej. Na pozostałościach tego wału znajduje się obecnie wschodnia część kościoła św. Trójcy. W części południowo-zachodniej zamku dolnego odkryto dwukomorowy piec z 1 poł. XVI wieku. W tym czasie nadsypano plateau części wzgórza w kierunku północnym i wschodnim poszerzając obszar zajmowany przez zamek dolny. W południowo - wschodniej części poszerzonego wzgórza powstał nowy dom zamkowy. Zamek górny znajdował się od zachodu w wyższej partii góry i jego głównym budynkiem była kamienica wyposażona w dwie baszty. Oba człony oddzielał, w którym znajdowały się wrota. W 1486 roku na zamku przebywał Kazimierz Jagiellończyk, a w 1501 roku na koronę polską oczekiwał tu Aleksander Jagiellończyk. Tego samego roku na zamku podpisano Unię mielnicką między Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim. W 1506 roku na zamku na koronę polską oczekiwał Zygmunt Stary. W czasach jego panowania zamek przebudowano na rezydencję w stylu renesansowym, przedkładają cechy reprezentacyjne nad obronne. Pracami kierował być może starosta mielnicki Nikodem Janowicz Świecko herbu Dąbrowa. Ozdobiono renesansowymi dekoracjami budynek na zamku górnym rozbierając do 1551 roku, baszty oraz wieżę drewnianą broniącą przejazdu z zamku niskiego na wysoki, na jej miejscu wznosząc nowy murowany budynek mieszkalny. W 1545 na zamku więzieni są kniaziowie moskiewscy: Fiedor Owczyna, Jendriej Palecki, Michałko Oboleński. W latach 60. XVI wieku zamek całkowicie spłonął, jednak został odbudowany na dwór starościński. Ponowne zniszczenia miały miejsce podczas wojen w połowie XVII wieku. Zniszczono wtedy także gotycki kościół na zamku dolnym. Po odbudowie zmieniono wezwanie kościoła na św. Trójcy. Kościół w 1851 roku był opuszczony, a po powstaniu styczniowym, od 1871 r. funkcjonował krótko jako cerkiew, lecz po pożarze z 1915 roku i zniszczeniu w 1941 r. zakrystii (funkcjonującej jako kaplica) nie został odbudowany.
Badania archeologiczne
- 1959 - Irena Górska
- 1988 - Łukasz Rejniewicz
- 1989 - Urszula Perlikowska-Puszkarska
- 2007 - Aldona Andrzejewska, Andrzej Andrzejewski
- 2008 - Aldona Andrzejewska
- 2010 - Aldona Andrzejewska, Łukasz Reczulski, Artur Ginter
Literatura
- Michaluk Dorota "Rozwój układu przestrzennego Mielnika w XIII-XVIII wieku" [w:] "Studia białostockie", t. 4: 1994, Białystok 1994, str. 25-50
- Andrzejewska Aldona, Andrzejewski Aleksander "Ogrzewanie hypocaustum na zamku w Mielniku nad Bugiem", [w:] "Heretyczka praeteriti. Additamenta archaeologica et historica dedicata Ioanni Gurba Octogesimo". Praca dedykowana doc. dr Janowi Gurbie w osiemdziesiątą rocznicę urodzin. Zbiór artykułów pod red. Haliny Taras i Anny Zakościelnej; str. 457-463
- Andrzejewska Aldona "Wzgórze zamkowe w Mielniku w świetle ostatnich badań terenowych" [w:] "Podlaskie Zeszyty Archeologiczne", z. 4: 2008, Białystok 2008, str. 223-245