Samuel Kmicic: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 00:24, 16 sty 2012

Samuel Kmicic herbu Radzic II (ur. ?, zm. 13 kwietnia 1692 r.) – strażnik wielki litewski od 1676 r., pułkownik wojsk litewskich, chorąży orszański. Był jednym z najbardziej utalentowanych dowódców wojskowych I Rzeczypospolitej.

Henryk Sienkiewicz, wzorując się na postaci Samuela, bohaterem swojej powieści Potop uczynił Andrzeja Kmicica.

Działalność

W czasie potopu szwedzkiego w 1655 r. był jednym z organizatorów konfederacji wojskowej, która wypowiedziała posłuszeństwo hetmanowi wielkiemu litewskiemu Januszowi Radziwiłłowi. 8 września 1655 r. stanął na czele poselstwa wojska litewskiego, które uzyskało od króla Polski Jana Kazimierza obietnicę oddania wojsku dóbr, skonfiskowanych zdrajcy Radziwiłłowi. Po powrocie natychmiast rozpoczął zajmowanie i grabież dóbr radziwiłłowskich. Wówczas też Radziwiłł próbował go nieskutecznie otruć winem. 28 grudnia 1655 r. przystąpił do konfederacji tyszowieckiej.

4 kwietnia 1656 r. odznaczył się w bitwie w widłach Wisły i Sanu. W maju na czele kilku chorągwi wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej, osłaniając operacje wojsk koronnych nad Berezyną.

W lecie 1659 jego oddział ruszył do walki przeciwko Szwedom w Kurlandii, gdzie szybko doszło do konfliktu pomiędzy nim a Michałem Pacem o przywództwo. W styczniu 1660 zbuntował dywizję sapieżyńską i uszedł z nią samowolnie z pola walki. W marcu w Drohiczynie, gdzie Kmicic ściągnął swoją dywizję na polecenie hetmana Pawła Sapiehy, na jego polecenie powstała konfederacja przeciwko królowi Janowi Kazimierzowi. Konfederacja ta obwołała Kmicica pułkownikiem generalnym skonfederowanego wojska, które zażądało wypłaty zaległego żołdu od króla i przywrócenia na stanowisko Pawła Sapiehę. W konsekwencji Kmicica obwołano infamisem i objęto konfiskatą jego dobra. Król Jan Kazimierz ugiął się jednak pod presją sytuacji militarnej i przywrócił go do czci i majątku, w związku z czym Kmicic 14 maja rozwiązał konfederację. Wziął udział w kampanii 1660 r. przeciwko Rosji, dowodząc strażą przednią.

Uczestniczył w bitwie pod Połonką. Wyruszył w pogoń za uciekającymi wojskami rosyjskimi. Zniósł 1,5 tys. piechoty i zdobył zamek w Mirze. W 1661 r. brał udział w walkach z Iwanem Andrzejewiczem Chowańskim w okolicach Połocka. Przeprowadził serię działań zaczepnych na terytorium moskiewskim. W 1663 r. na czele 17 chorągwi zdobył przedmieścia Smoleńska i uderzył na głębokość 20 mil na teren Rosji, pustosząc jej terytorium. W styczniu 1664 podszedł zagonem pod Rosław i Briańsk.

Osiadł na swoich dobrach w powiecie orszańskim. Tu aktywnie uczestniczył w życiu politycznym. Przewodniczył sejmikom w Orszy i brał udział w sejmikach mińskich. Był rojalistą i popierał profrancuski kurs polityki Jana Kazimierza. W 1666 r. na czele pułku litewskiego wyruszył do Wielkopolski, by stłumić rokosz Lubomirskiego. W 1669 r. wybrany posłem na sejm z województwa mińskiego. W 1674 r., w czasie wyprawy Jana Sobieskiego na Ukrainę, dowodził lewym skrzydłem wojsk litewskich. 2 lutego 1676 r. został strażnikiem wielkim litewskim.

Jego żoną była Anna z Kantakuzenów (1-o za Korsakiem, podwojewodą połockim; 2-o za Ciechanowieckim).

Bibliografia

Tadeusz Wasilewski, Samuel Kmicic, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XIII, 1967-1968, s. 81-83.

@@ Linia 8: / Linia 8: @@
 W czasie [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] w [[1655]] r. był jednym z organizatorów [[konfederacja wojskowa|konfederacji wojskowej]], która wypowiedziała posłuszeństwo [[hetman wielki litewski|hetmanowi wielkiemu litewskiemu]] [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Januszowi Radziwiłłowi]]. [[8 września]] [[1655]] r. stanął na czele poselstwa wojska litewskiego, które uzyskało od [[Władcy Polski|króla Polski]] [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]] obietnicę oddania wojsku dóbr, skonfiskowanych zdrajcy Radziwiłłowi. Po powrocie natychmiast rozpoczął zajmowanie i grabież dóbr radziwiłłowskich. Wówczas też Radziwiłł próbował go nieskutecznie otruć winem. [[28 grudnia]] [[1655]] r. przystąpił do [[konfederacja tyszowiecka|konfederacji tyszowieckiej]].
-[[4 kwietnia]] [[1656]] r. odznaczył się w [[bitwa w widłach Wisły i Sanu|bitwie w widłach Wisły i Sanu]]. W maju na czele kilku [[chorągiew (wojsko)|chorągwi]] wziął udział w [[wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie polsko-rosyjskiej]], osłaniając operacje wojsk [[Korona Królestwa Polskiego|koronnych]] nad [[Berezyna (rzeka)|Berezyną]]. W [[1659]] jego oddział operował na froncie w [[Kurlandia|Kurlandii]]. W styczniu [[1660]] zbuntował dywizję [[Sapiehowie|sapieżyńską]] i uszedł z nią samowolnie z pola walki. W marcu w [[Drohiczyn]]ie został obwołany pułkownikiem generalnym skonfederowanego wojska, które zażądało wypłaty zaległego żołdu. [[14 maja]] rozwiązał konfederację. Wziął udział w kampanii [[1660]] r. przeciwko [[Rosja|Rosji]], dowodząc strażą przednią.
+[[4 kwietnia]] [[1656]] r. odznaczył się w [[bitwa w widłach Wisły i Sanu|bitwie w widłach Wisły i Sanu]]. W maju na czele kilku [[chorągiew (wojsko)|chorągwi]] wziął udział w [[wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie polsko-rosyjskiej]], osłaniając operacje wojsk [[Korona Królestwa Polskiego|koronnych]] nad [[Berezyna (rzeka)|Berezyną]].
+W lecie [[1659]] jego oddział ruszył do walki przeciwko Szwedom w [[Kurlandia|Kurlandii]], gdzie szybko doszło do konfliktu pomiędzy nim a Michałem Pacem o przywództwo. W styczniu [[1660]] zbuntował dywizję [[Sapiehowie|sapieżyńską]] i uszedł z nią samowolnie z pola walki.
+W marcu w [[Drohiczyn]]ie, gdzie Kmicic ściągnął swoją dywizję na polecenie hetmana Pawła Sapiehy, na jego polecenie powstała konfederacja przeciwko królowi Janowi Kazimierzowi. Konfederacja ta obwołała Kmicica pułkownikiem generalnym skonfederowanego wojska, które zażądało wypłaty zaległego żołdu od króla i przywrócenia na stanowisko Pawła Sapiehę. W konsekwencji Kmicica obwołano infamisem i objęto konfiskatą jego dobra. Król Jan Kazimierz ugiął się jednak pod presją sytuacji militarnej i przywrócił go do czci i majątku, w związku z czym Kmicic [[14 maja]] rozwiązał konfederację. Wziął udział w kampanii [[1660]] r. przeciwko [[Rosja|Rosji]], dowodząc strażą przednią.
 Uczestniczył w [[bitwa pod Połonką|bitwie pod Połonką]]. Wyruszył w pogoń za uciekającymi wojskami rosyjskimi. Zniósł 1,5 tys. piechoty i zdobył zamek w [[Mir]]ze. W [[1661]] r. brał udział w walkach z [[Iwan Andrzejewicz Chowański (zm. 1682)|Iwanem Andrzejewiczem Chowańskim]] w okolicach [[Połock]]a. Przeprowadził serię działań zaczepnych na terytorium moskiewskim. W [[1663]] r. na czele 17 chorągwi zdobył przedmieścia [[Smoleńsk]]a i uderzył na głębokość 20 mil na teren Rosji, pustosząc jej terytorium. W styczniu [[1664]] podszedł zagonem pod [[Rosław (miasto)|Rosław]] i [[Briańsk]].