Zamek w Złotorii: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 34: Linia 34:
== Historia ==
== Historia ==
[[Plik:Zamek Złotoria pocztówka.jpg|thumb|left|220px|Zamek na międzywojennej pocztówce]]
[[Plik:Zamek Złotoria pocztówka.jpg|thumb|left|220px|Zamek na międzywojennej pocztówce]]
Zamek wybudowano z inicjatywy króla [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]], który docenił strategiczny punkt u zbiegu Drwęcy i Wisły, skąd można było kontrolować działania [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]] w [[Toruń|Toruniu]] i zabezpieczyć granicę [[Ziemia dobrzyńska|Ziemi Dobrzyńskiej]]. Zamek wzniesiono w [[1343]] r. na miejscu [[gród|grodu]] [[Książęta mazowieccy|książąt mazowieckich]], który istniał od czasów wczesnego [[Średniowiecze|średniowiecza]]. Po śmierci Kazimierza Wielkiego zamek przejął książę [[Władysław Biały]], kandydat do korony polskiej. W czasie walk o warownię w [[1377]] r. w wyniku odniesionych ran zmarł [[Kazimierz IV Słupski|Kaźko Słupski]]. W latach 1379-1392 zamek należał do [[Władysław Opolczyk|Władysława Opolczyka]], który otrzymał go od [[Ludwik Węgierski|Ludwika Węgierskiego]] wraz z [[Ziemia dobrzyńska|ziemią dobrzyńską]] i częścią [[Kujawy|Kujaw]]. Jego dobre stosunki z Krzyżakami sprawiły, że zamek został oddany w zastaw zakonowi, co m.in. stało się powodem konfliktu księcia z królem Jagiełłą. W [[1404]] r. na mocy [[Pokój w Raciążu|ugody z Raciąża]] wykupił go [[Władysław Jagiełło]]. 2 września [[1409]] r. po ośmiodniowym oblężeniu przez Krzyżaków został zdobyty i dodatkowo zniszczony na rozkaz wielkiego mistrza [[Ulrich von Jungingen|Ulricha von Jungingena]]. [[II pokój toruński|Drugi pokój toruński]] ostatecznie przyczynił się do utraty militarnego znaczenia zamku w Złotorii. Na początku XIX w. uległ częściowej rozbiórce, której zaniechano z powodu bardzo mocnej zaprawy użytej do budowy.
Zamek wybudowano w [[1343]] roku na polecenie króla [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]], w celu zabezpieczenia granicy [[Ziemia dobrzyńska|Ziemi Dobrzyńskiej]] oraz kontroli działań [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]] w [[Toruń|Toruniu]]. Zamek wzniesiono na miejscu drewnianego [[gród|grodu]] [[Książęta mazowieccy|książąt mazowieckich]], który istniał od czasów wczesnego [[Średniowiecze|średniowiecza]]. Po śmierci Kazimierza Wielkiego zamek przypadł Kaźkowi Słupskiemu, jednak zajął go w 1373 roku książę gniewkowski [[Władysław Biały]], który podstępnie pojmał burgrabiego zamku Mikołaja Rumika. W czasie walk o odzyskanie warowni w [[1377]] r. w wyniku odniesionych ran zmarł [[Kazimierz IV Słupski|Kaźko Słupski]]. W latach 1379-1392 zamek należał do [[Władysław Opolczyk|Władysława Opolczyka]], który otrzymał go od [[Ludwik Węgierski|Ludwika Węgierskiego]] wraz z [[Ziemia dobrzyńska|ziemią dobrzyńską]] i częścią [[Kujawy|Kujaw]]. Jego dobre stosunki z Krzyżakami sprawiły, że w maju 1391 roku oddał bezprawnie zamek w zastaw Zakonowi za 50 tys. [[floren]]ów, co m.in. stało się powodem konfliktu króla Jagiełły z księciem. W [[1404]] r. na mocy [[Pokój w Raciążu|ugody z Raciąża]] wykupił go [[Władysław Jagiełło]]. W dniu 2 września [[1409]] r. po ośmiodniowym oblężeniu przez Krzyżaków został zdobyty i zniszczony na rozkaz wielkiego mistrza [[Ulrich von Jungingen|Ulricha von Jungingena]]. Wycięto przy tym polską załogę zamku. W maju 1411 roku na polu w pobliżu zamku wymieniono opieczętowane dokumenty [[Pokój toruński 1411|I Pokoju toruńskiego]], na podstawie którego zamek powrócił do Królestwa Polskiego, a Krzyżacy zobowiązali się wypłacić odszkodowanie za jego zniszczenie w wysokości około 3 ton srebra. [[II pokój toruński|Drugi pokój toruński]] ostatecznie przyczynił się do utraty militarnego znaczenia zamku w Złotorii, ponieważ przestała w pobliżu istnieć granica państwowa na Drwęcy. Na początku XIX w. uległ częściowej rozbiórce, której zaniechano z powodu bardzo mocnej zaprawy użytej do budowy.


== Budowa ==
== Budowa ==

Wersja z 13:47, 4 cze 2013

Zamek w Złotorii
Symbol zabytku nr rej. A/152/68 z 22.08.1935 i z 3.03.1936[1]
Ilustracja
Pozostałości wieży obronnej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Złotoria

Styl architektoniczny

gotyk

Rozpoczęcie budowy

1343

Pierwszy właściciel

Kazimierz Wielki

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

Zamek w Złotorii – zamek położony w Złotorii, u ujścia Drwęcy do Wisły, powstały w połowie XIV w., jedna z ważniejszych warowni w strefie konfliktów polsko-krzyżackich, obecnie w stanie ruiny.

Historia

Zamek na międzywojennej pocztówce

Zamek wybudowano w 1343 roku na polecenie króla Kazimierza Wielkiego, w celu zabezpieczenia granicy Ziemi Dobrzyńskiej oraz kontroli działań Krzyżaków w Toruniu. Zamek wzniesiono na miejscu drewnianego grodu książąt mazowieckich, który istniał od czasów wczesnego średniowiecza. Po śmierci Kazimierza Wielkiego zamek przypadł Kaźkowi Słupskiemu, jednak zajął go w 1373 roku książę gniewkowski Władysław Biały, który podstępnie pojmał burgrabiego zamku Mikołaja Rumika. W czasie walk o odzyskanie warowni w 1377 r. w wyniku odniesionych ran zmarł Kaźko Słupski. W latach 1379-1392 zamek należał do Władysława Opolczyka, który otrzymał go od Ludwika Węgierskiego wraz z ziemią dobrzyńską i częścią Kujaw. Jego dobre stosunki z Krzyżakami sprawiły, że w maju 1391 roku oddał bezprawnie zamek w zastaw Zakonowi za 50 tys. florenów, co m.in. stało się powodem konfliktu króla Jagiełły z księciem. W 1404 r. na mocy ugody z Raciąża wykupił go Władysław Jagiełło. W dniu 2 września 1409 r. po ośmiodniowym oblężeniu przez Krzyżaków został zdobyty i zniszczony na rozkaz wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena. Wycięto przy tym polską załogę zamku. W maju 1411 roku na polu w pobliżu zamku wymieniono opieczętowane dokumenty I Pokoju toruńskiego, na podstawie którego zamek powrócił do Królestwa Polskiego, a Krzyżacy zobowiązali się wypłacić odszkodowanie za jego zniszczenie w wysokości około 3 ton srebra. Drugi pokój toruński ostatecznie przyczynił się do utraty militarnego znaczenia zamku w Złotorii, ponieważ przestała w pobliżu istnieć granica państwowa na Drwęcy. Na początku XIX w. uległ częściowej rozbiórce, której zaniechano z powodu bardzo mocnej zaprawy użytej do budowy.

Budowa

Plan zamku według Bernharda Schmida

Zamek miał charakter gotycki, jako budulca użyto mocno palonej cegły. Wzniesiony został na planie wydłużonego prostokąta, składał się budynku mieszkalnego, otoczonego murem dziedzińca, oskarpowanej wieży obronnej oraz przedzamcza. Od wschodu otoczony fosą. Powierzchnia zamku wynosiła ok. 1750 m². Zachowane obecnie elementy to fragment kwadratowej wieży w dwóch kondygnacjach, część murów obwodowych i murów przedzamcza.

Bibliografia

  • Mirosław Krajewski: Ziemia Dobrzyńska : Zeszyty Historyczne Dobrzyńskiego Oddziału WTN, VI. Rypin: Dobrzyński Oddział Włocławskiego Towarzystwa Naukowego w Rypinie, 1999, s. 35-36.