Zamek w Bezławkach: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
→Architektura: drobne merytoryczne |
||
Linia 38: | Linia 38: | ||
== Architektura == |
== Architektura == |
||
[[Plik:Bezławki zamek Conrad Steinbrecht.jpg|thumb|250px|left|Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku autorstwa [[Conrad Steinbrecht|Conrada Steinbrechta]]]] |
[[Plik:Bezławki zamek Conrad Steinbrecht.jpg|thumb|250px|left|Rekonstrukcja XV-wiecznego zamku autorstwa [[Conrad Steinbrecht|Conrada Steinbrechta]]]] |
||
Zamek założono na wzniesieniu w pobliżu rzeki [[Dajna (rzeka)|Dajny]]. Mury obwodowe wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 42,3 x 51,8 m. W ich |
Zamek założono na wzniesieniu w pobliżu rzeki [[Dajna (rzeka)|Dajny]]. Mury obwodowe wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 42,3 x 51,8 m. W ich wschodniej kurtynie znajdowała się brama wjazdowa (dawniej uważano, że w kurtynie północnej), której dodatkowo broniły czworoboczne, otwarte od strony dziedzińca narożne baszty. Wschodnią i zachodnią kurtynę zaopatrzono w płytkie [[wykusz]]e. Głównym elementem zamku był dom przylegający do północnej ściany murów, o wymiarach 12 x 25 m. Zbudowano go z cegły, na kamiennym fundamencie. Posiadał dwie kondygnacje mieszkalne, trzecia natomiast służyła celom obronnym. Dzieliły je prawdopodobnie drewniane stropy. Schodkowe szczyty domu zdobione były [[Blenda (architektura)|blendami]]. Po przejściu w ręce protestantów dobudowano [[Kruchta|kruchtę]] i zlikwidowano podziały między piętrami. W latach 1726-1730 powstała okazała dzwonnica, przylegająca do zachodniej ściany domu. W [[XVI wiek|XVI w.]] na dawnym dziedzińcu utworzono cmentarz, a wschodnia część murów wzbogaciła się o nową bramkę z malowaną [[Inskrypcja|inskrypcją]]. |
||
[[Plik:Bezławki kościół brama(WLZ12).jpg|thumb|250px|Bramka z XVI w.]] |
[[Plik:Bezławki kościół brama(WLZ12).jpg|thumb|250px|Bramka z XVI w.]] |
||
Wersja z 00:07, 30 paź 2014
nr rej. 785 z 5.02.1968[1] | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Styl architektoniczny |
gotyk |
Rozpoczęcie budowy |
1377 |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} |
Zamek w Bezławkach – zamek we wsi Bezławki w powiecie kętrzyńskie, w województwie warmińsko-mazurskim. Obecnie filialny kościół parafii katolickiej w Wilkowie.
Historia
Zamek zbudowano na "surowym korzeniu" około 1377 roku, na co wskazuje badanie dendrochronologiczne[2]. Wzniesiono wtedy prostokątny budynek o wymiarach 25 x 12 metrów. W okresie późniejszym zbudowano obwód murów z basztami. Wjazd na zamek prowadził od wschodu. W średniowieczu zamek był siedzibą komornictwa, która podlegała prokuratorowi w Ramsterborku (obecnie Kętrzyn) związanemu z komturstwem w Baldze (Wiesiełoje, obwód kaliningradzki). Był też punktem etapowym dla wypraw krzyżackich kierujących się na Litwę i Żmudź oraz chronił kolonizowane tereny. W 1583 r. zamek przekształcono w kościół protestancki. Od XVI – do końca lat 70. XX wieku kościół służył wspólnocie ewangelicko-augsburskiej. Na początku lat 80. XX w. wszedł w posiadanie katolików i został poddany częściowej renowacji w 1988 r.
Architektura
Zamek założono na wzniesieniu w pobliżu rzeki Dajny. Mury obwodowe wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 42,3 x 51,8 m. W ich wschodniej kurtynie znajdowała się brama wjazdowa (dawniej uważano, że w kurtynie północnej), której dodatkowo broniły czworoboczne, otwarte od strony dziedzińca narożne baszty. Wschodnią i zachodnią kurtynę zaopatrzono w płytkie wykusze. Głównym elementem zamku był dom przylegający do północnej ściany murów, o wymiarach 12 x 25 m. Zbudowano go z cegły, na kamiennym fundamencie. Posiadał dwie kondygnacje mieszkalne, trzecia natomiast służyła celom obronnym. Dzieliły je prawdopodobnie drewniane stropy. Schodkowe szczyty domu zdobione były blendami. Po przejściu w ręce protestantów dobudowano kruchtę i zlikwidowano podziały między piętrami. W latach 1726-1730 powstała okazała dzwonnica, przylegająca do zachodniej ściany domu. W XVI w. na dawnym dziedzińcu utworzono cmentarz, a wschodnia część murów wzbogaciła się o nową bramkę z malowaną inskrypcją.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2012-01-29] .
- ↑ "Bezławki - ocalić od zniszczenia", pod red. A. Koperkiewicza, Gdańsk 2013
Bibliografia
- L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2012, s. 88-89. ISBN 978-83-213-4158-3.