Andrzej Bobola (podkomorzy)

Andrzej Bobola, herbu Leliwa (ur. w 1540, zm. 27 listopada 1616) – starosta pilźnieński, gniewkowski, dybowski, burgrabia zamku krakowskiego, podkomorzy wielki koronny (od 1607), początkowo dworzanin Jana Tarnowskiego, Zygmunta II Augusta, Henryka Walezego, sekretarz króla Stefana Batorego, oraz od 1599 r.; doradca i sekretarz królewski Zygmunta III Wazy, protektor jezuitów i fundator kościołów.

Pochodzenie

Był synem Krzysztofa Boboli (dziadka św. Andrzeja Boboli) – dziedzica dóbr Jabłonica i dworku w Iskrzyni z posiadłościami koło Krosna.

Matką jego była Elżbieta z Wielopolskich (1520 – 1615).

Prawdopodobnie (według ks. J. Poplatka) Andrzej był stryjem świętego Andrzeja Boboli i Jakuba Boboli. Miał pięć sióstr (m.in. Annę Drohojowską) i dwóch braci: Jana Bobolę i Mikołaja Bobolę – ojca św. Andrzeja Boboli.

Majątek

Był najbardziej majętnym z Bobolów, który obok starostw: Rohatyn, Pilzno, Gniewków, Dybów i Dobrowoda, dziedziczył lub otrzymał od króla Zygmunta III Wazy wsie: Zmiennicę, Krościenko Wyżne i Krościenko Niżne (dzielnica Krosna), Podwinie, Leszczynę, Królówkę, Leśniówkę, Nową Wolę, Rzepiennik, Libuszę, Czychawkę, Złotą, Kryg, Binarową i Sadków. W 1611 roku kupił od Kiszków wieżę mieszkalną na działce u zbiegu ulic Bednarskiej i Krakowskie Przedmieście w Warszawie.

Kariera

Andrzej Bobola z burgrabiego zamku krakowskiego, doszedł powoli do urzędu podkomorzego koronnego. Młodość swą spędził na dworze hetmana wielkiego koronnego – Jana Tarnowskiego (zm. 16 maja 1561 r.), a na jego pogrzebie w maju 1561 r. jechał przed trumną, trzymając „drzewo” genealogiczne.

Na dworze Zygmunta III Wazy miał zlecenie królów: Zygmunta, potem Augusta, aby wychowywać młodzież. Od 1599 r. był sekretarzem i doradcą króla, przywódcą obozu regalistów. Jako podkomorzy, i na wyraźny rozkaz króla, brał udział w wyprawie na Smoleńsk, skąd po zdobyciu twierdzy, w drugiej połowie czerwca 1611 r., wybrał się do Wilna, by przygotować tam dla dworu kwatery i przypilnować triumfalnego wjazdu Zygmunta III Wazy.

Uczestniczył też z ramienia króla w wyprawie pod Gdańsk i do Moskwy poświęcając swe życie ojczyźnie. Największe uznanie zdobył u króla Zygmunta III Wazy. Za działalność kontrreformacką otrzymał podziękowanie od Stolicy Apostolskiej. Po porady przyjeżdżano do niego z Włoch, z Francji i Hiszpanii.

Fundacje

Andrzej Bobola wspierał uboższych członków rodu i własnym kosztem wykształcił, w uniwersytetach paryskim i rzymskim, późniejszego biskupa krakowskiego i kanclerza wielkiego koronnego – Jakuba Zadzika. W 1615 r. wypłacił na założony w Grójcu przez Piotra Skargę szpital dla ubogich 3000 złp. i "opatrzenie dla niego z wsi Sadków i Wólka Sadkowska - w ówczesnej ziemi Czerskiej, w powiecie Grójeckim". Gorliwie zabiegał o otwarcie jezuickiego domu profesów w Warszawie i przy kościele św. Barbary w Krakowie, a gdy starania te uwieńczył pożądany skutek, łożył wiele na ich utrzymanie.

Umożliwił odbudowę, zrujnowanego przez pożar, domu nowicjatu w Wilnie. Znienawidzony przez opozycję, protektor jezuitów i współfundator klasztoru Jezuitów w Krośnie. Na kolegium w tym mieście przeznaczył 6000 złp.

Był też fundatorem kościoła Jezuitów w Warszawie, gdzie później jego brat Wojciech Bobola umieścił tablicę i popiersie zmarłego. Upamiętniony w Pilźnie w 1616 r.

Miał też kuzyna ks. Andrzeja Bobolę z Dubiecka proboszcza w l. 1676-1704.

Andrzej Bobola nie zostawił potomstwa.

Bibliografia

• Ks. Jan Popłatek, Błogosławiony Andrzej Bobola, Życie – męczeństwo - kult, Kraków 1936, s. 18—23, 28, 29, 33, 38, 39, 244, 246, 264, 278—286, 289, 290, 292, 295, 298, 301—303.
• Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., s. 175-176

Literatura dodatkowa

• Wanda Dobrowolska: Bobola Andrzej. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 153–155. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 8304032910