Perejasław: Różnice pomiędzy wersjami

Perejasław Chmielnicki
Переяслав-Хмельницький
	; Cerkiew Woznieseńska
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	kijowski
Populacja (2006); • liczba ludności	; 29 836
Nr kierunkowy	+380 4467
Kod pocztowy	od 08400 do 08409
Tablice rejestracyjne	AI
	Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Perejasław Chmielnicki
	Położenie na mapie Ukrainy Perejasław Chmielnicki
	50°04′12″N 31°27′27″E/50,070000 31,457500
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:17, 30 paź 2019

Perejasław Chmielnicki (ukr. Переяслав-Хмельницький, Perejasław-Chmelnyćkyj) – miasto rejonowe na Ukrainie, niedaleko Kijowa, nad rzeką Trubiż (dopływem Dniepru), 31 tys. mieszkańców (2004), liczne zabytki cerkiewne i cytadela.

Historia

Początki grodu datowane są na X wiek – wspomniany jest w 911 roku w latopisie „Powieść minionych lat”. Włodzimierz Wielki zbudował w nim drewniano-ziemną fortyfikację dla ochrony południowych granic Rusi przed najazdami Połowców. W latach 991–1035 mieściła się tam prawosławna metropolia kościelna, przeniesiona następnie do Kijowa. Perejasław był siedzibą metropolity również w latach 1054–1279, 1698–1803 i od 1923. W czasie rozbicia dzielnicowego od połowy XI w. był stolicą ruskiego księstwa perejasławskiego. W 1239 r. został zniszczony przez Tatarów.

W XIV w. miasto zostało przyłączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, a po 1569 r. do Korony. W 1585 roku król Polski nadał Perejesławowi prawa miejskie magdeburskie. Wiosną 1592 roku spalone przez Kozaków podczas Powstania Kosińskiego. W 1630 r. wojska hetmana polnego koronnego Stanisława Koniecpolskiego oblegały zbuntowanych Kozaków pod dowództwem Tarasa Fedorowicza. Nieudane oblężenie zakończyło się podpisaniem tzw. ugody perejasławskiej, która podnosiła rejestr Kozaków do 8 tysięcy i zabraniała im wypraw na ziemie tureckie. W 1635 roku starosta Łukasz Żółkiewski umieścił w Pejeresławiu jezuitów. W lutym 1649 w Perejasławiu toczyły się rokowania pokojowe między Bohdanem Chmielnickim a wojewodą Adamem Kisielem, które nie przyniosły porozumienia między Kozakami a Rzecząpospolitą^[1]. W styczniu 1654 do Perejasławia przybył wysłannik cara Rosji Aleksego, Wasyl Buturlin, z którym Chmielnicki zawarł ugodę perejasławską. Na jej mocy hetman kozacki złożył przysięgę uległości, włączając Ukrainę do Rosji.

Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[2]. Perejasław położony był w pierwszej połowie XVII wieku w starostwie perejasławskim w województwie kijowskim^[3].

W 1943 r. miasto zostało przemianowane na Perejasław Chmielnicki.

Do znanych postaci urodzonych w mieście należy Szolem Alejchem, pisarz żydowski.

Zabytki

muzeum (skansen) architektury ludowej i życia Środkowego Naddnieprza m.in. z pięcioma drewnianymi cerkwiami, wiatrakami, domami
monaster Wniebowstąpienia Pańskiego (Woznieseński) z 1696 roku

kolegium z 1757 roku
dzwonnica barokowa z lat 1770–1776

monaster Michajłowski

cerkiew św. Michała z XVIII w.

Sobór Uspieński z 1898 r., ceglany
zamek
Cerkiew śś. Borysa i Gleba z 1839 roku, klasycystyczna
cerkiew św. Trójcy

Muzea

skansen – muzeum architektury ludowej
Muzeum archeologiczne
Muzeum architektury Rusi Kijowskiej
Muzeum Skoworody
Muzeum Kultury Trypolskiej
Muzeum roślin leczniczych
Muzeum pisarza Szolem-Alejchema
Muzeum poczty
Muzeum historii filozofii
Muzeum Nikołaja Benardosa

Urodzeni

Szolem Alejchem – pisarz żydowski, jeden z klasyków literatury jidysz

Galeria

Cerkiew Woznieseńska
Cerkiew św. Michała
Kolegium z XVIII wieku
Zabytkowa poczta
Rekonstrukcja stanicy kozackiej
Cerkiew
Herb Perejasławia (1620)
Cerkiew Pokrowska w skansenie
Cerkiew św. Grzegorza w Skansenie
Cerkiew w skansenie
Cerkiew w Skansenie

Miasta partnerskie

Koczani, Macedonia Północna

Przypisy

↑ Dyariusz podróży do Perejasławia i traktowania tamtejszego z Chmielnickim Panów Komissarzów Polskich przez Wojciecha Miaskowskiego podkomorzego lwowskiego Komissarza spisany od 1 stycznia do 7 marca 1649 w: Księga pamiętnicza Jakuba Michałowskiego, wojskiego lubelskiego a późniéj kasztelana bieckiego, wyd. Antoni Zygmunt Helcel, Kraków 1864, Dok nr 103, s. 369–385.
↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów – Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 226.
↑ Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 106.

Linki zewnętrzne

Perejasław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 955 .

[1] Dyariusz podróży do Perejasławia i traktowania tamtejszego z Chmielnickim Panów Komissarzów Polskich przez Wojciecha Miaskowskiego podkomorzego lwowskiego Komissarza spisany od 1 stycznia do 7 marca 1649 w: Księga pamiętnicza Jakuba Michałowskiego, wojskiego lubelskiego a późniéj kasztelana bieckiego, wyd. Antoni Zygmunt Helcel, Kraków 1864, Dok nr 103, s. 369–385.

[2] Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów – Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 226.

[3] Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 106.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 Początki grodu datowane są na X wiek – wspomniany jest w 911 roku w latopisie „[[Powieść minionych lat]]”. [[Włodzimierz I Wielki|Włodzimierz Wielki]] zbudował w nim drewniano-ziemną fortyfikację dla ochrony południowych granic Rusi przed najazdami [[Połowcy|Połowców]]. W latach 991–1035 mieściła się tam prawosławna [[metropolia (religia)|metropolia]] kościelna, przeniesiona następnie do [[Kijów|Kijowa]]. Perejasław był siedzibą metropolity również w latach 1054–1279, 1698–1803 i od 1923. W czasie rozbicia dzielnicowego od połowy XI w. był stolicą ruskiego [[Księstwo perejasławskie|księstwa perejasławskiego]]. W 1239 r. został zniszczony przez [[Tatarzy|Tatarów]].
-W XIV w. miasto zostało przyłączone do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]], a po 1569 r. do Korony. W 1585 roku król Polski nadał Perejesławowi prawa miejskie magdeburskie. Wiosną 1592 roku spalone przez Kozaków podczas [[Powstanie Kosińskiego|Powstania Kosińskiego]]. W 1630 r. wojska [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Stanisław Koniecpolski|Stanisława Koniecpolskiego]] oblegały zbuntowanych [[Kozacy|Kozaków]] pod dowództwem [[Taras Fedorowicz|Tarasa Fedorowicza]]. Nieudane oblężenie zakończyło się podpisaniem tzw. [[ugoda perejasławska (1630)|ugody perejasławskiej]], która podnosiła rejestr Kozaków do 8 tysięcy i zabraniała im wypraw na ziemie tureckie. W 1635 roku starosta Żółkiewski umieścił w Pejeresławiu jezuitów. W lutym 1649 w Perejasławiu toczyły się rokowania pokojowe między [[Bohdan Chmielnicki|Bohdanem Chmielnickim]] a wojewodą [[Adam Kisiel|Adamem Kisielem]], które nie przyniosły porozumienia między Kozakami a Rzecząpospolitą<ref>''Dyariusz podróży do Perejasławia i traktowania tamtejszego z Chmielnickim Panów Komissarzów Polskich przez Wojciecha Miaskowskiego podkomorzego lwowskiego Komissarza spisany od 1 stycznia do 7 marca 1649'' w: [http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=10893 ''Księga pamiętnicza Jakuba Michałowskiego, wojskiego lubelskiego a późniéj kasztelana bieckiego''], wyd. [[Antoni Zygmunt Helcel]], Kraków 1864, Dok nr 103, s. 369–385.</ref>. W styczniu 1654 do Perejasławia przybył wysłannik [[władcy Rosji|cara Rosji]] [[Aleksy I Romanow|Aleksego]], [[Wasyl Buturlin]], z którym Chmielnicki zawarł [[ugoda perejasławska|ugodę perejasławską]]. Na jej mocy hetman kozacki złożył przysięgę uległości, włączając Ukrainę do [[Rosja|Rosji]].
+W XIV w. miasto zostało przyłączone do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]], a po 1569 r. do Korony. W 1585 roku król Polski nadał Perejesławowi prawa miejskie magdeburskie. Wiosną 1592 roku spalone przez Kozaków podczas [[Powstanie Kosińskiego|Powstania Kosińskiego]]. W 1630 r. wojska [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Stanisław Koniecpolski|Stanisława Koniecpolskiego]] oblegały zbuntowanych [[Kozacy|Kozaków]] pod dowództwem [[Taras Fedorowicz|Tarasa Fedorowicza]]. Nieudane oblężenie zakończyło się podpisaniem tzw. [[ugoda perejasławska (1630)|ugody perejasławskiej]], która podnosiła rejestr Kozaków do 8 tysięcy i zabraniała im wypraw na ziemie tureckie. W 1635 roku starosta [[Łukasz Żółkiewski]] umieścił w Pejeresławiu jezuitów. W lutym 1649 w Perejasławiu toczyły się rokowania pokojowe między [[Bohdan Chmielnicki|Bohdanem Chmielnickim]] a wojewodą [[Adam Kisiel|Adamem Kisielem]], które nie przyniosły porozumienia między Kozakami a Rzecząpospolitą<ref>''Dyariusz podróży do Perejasławia i traktowania tamtejszego z Chmielnickim Panów Komissarzów Polskich przez Wojciecha Miaskowskiego podkomorzego lwowskiego Komissarza spisany od 1 stycznia do 7 marca 1649'' w: [http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=10893 ''Księga pamiętnicza Jakuba Michałowskiego, wojskiego lubelskiego a późniéj kasztelana bieckiego''], wyd. [[Antoni Zygmunt Helcel]], Kraków 1864, Dok nr 103, s. 369–385.</ref>. W styczniu 1654 do Perejasławia przybył wysłannik [[władcy Rosji|cara Rosji]] [[Aleksy I Romanow|Aleksego]], [[Wasyl Buturlin]], z którym Chmielnicki zawarł [[ugoda perejasławska|ugodę perejasławską]]. Na jej mocy hetman kozacki złożył przysięgę uległości, włączając Ukrainę do [[Rosja|Rosji]].
 Był miastem królewskim [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]<ref>Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów – Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 226.</ref>. Perejasław położony był w pierwszej połowie XVII wieku w starostwie perejasławskim w [[województwo kijowskie|województwie kijowskim]]<ref>Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 106.</ref>.