Tyszkiewiczowie herbu Leliwa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 188.146.122.143) i przywrócono wersję 70186575 autorstwa Po Mieczu Znacznik: Ręczne wycofanie zmian |
Nieistotne i oczywiste informacje Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:POL COA Tyszkiewicz.svg|thumb|166px|Herb hrabiów Tyszkiewiczów]] |
[[Plik:POL COA Tyszkiewicz.svg|thumb|166px|Herb hrabiów Tyszkiewiczów]] |
||
'''Tyszkiewiczowie''' herbu [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]] – polska rodzina arystokratyczna, pochodząca z [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Posiadają tytuł [[hrabia|hrabiowski]]. |
'''Tyszkiewiczowie''' herbu [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]] – polska rodzina arystokratyczna, pochodząca z [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Posiadają tytuł [[hrabia|hrabiowski]]. |
||
Forma żeńska '''Tyszkiewicz'''/'''Tyszkiewiczowa''', panna '''Tyszkiewiczówna''', w liczbie mnogiej '''Tyszkiewiczowie'''. Niektórzy członkowie rodziny byli znani także pod litewską formą nazwiska '''Tiškevičius'''<ref>{{Cytuj |autor = Pastorius, Joachim de Hirtenberg |tytuł = Joachimi Pastorii ab Hirtenberg Historiae Polonae plenioris partes duae: Ejusdemque dissertatio pholologica de originibus sarmaticis. P.1. Historiae Polonae de bellis novissimis pars prior |data = 1685 |data dostępu = 2022-06-10 |s = 86 |url = https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/509897/edition/416016/content |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Piotr Łossowski |tytuł = Konflikt polsko-litewski 1918-1920 |data = 1995 |data dostępu = 2022-06-10 |isbn = 978-83-05-12769-1 |wydawca = Książka i Wiedza |s = 111, 193 |url = https://books.google.pl/books?id=GlMsAAAAMAAJ&q=Alfredas+Ti%C5%A1kevi%C4%8Dius&dq=Alfredas+Ti%C5%A1kevi%C4%8Dius&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiu-aSNh6H4AhULx4sKHd7tBXEQ6AF6BAgGEAI |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Ulisse Alessio Floridi |tytuł = San Casimiro e la Lituania |czasopismo = La Civiltà cattolica |data = 1959 |data dostępu = 2022-06-10 |s = 473 |url = https://books.google.pl/books?id=h5lYAtlqad4C&pg=PA473&dq=ti%C5%A1kevi%C4%8Dius&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiH28DAsaL4AhVSmYsKHVXKDZQ4UBDoAXoECBEQAg#v=onepage&q=ti%C5%A1kevi%C4%8Dius&f=false |język = it}}</ref>. |
|||
== Historia rodu == |
== Historia rodu == |
Wersja z 09:06, 14 maj 2024
Tyszkiewiczowie herbu Leliwa – polska rodzina arystokratyczna, pochodząca z Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiadają tytuł hrabiowski.
Historia rodu
Wywodzą się od ruskiego bojara Kalenika Miszkowicza, posiadacza w XV wieku z nadania księcia wołyńskiego Świdrygiełły dóbr w ziemi kijowskiej. W XVI wieku potomkowie Kalenika – Wasyl (syn Tyszki), Gawryło i Michaił, wówczas dworzanie hospodara litewskiego, stali się posiadaczami majątków w powiecie słonimskim na Litwie. Wasyl, który pełnił urząd wojewody podlaskiego, a potem smoleńskiego, w 1569 roku stał się hrabią z nadania Zygmunta Augusta. Z kolei Gawryło (Gabriel) miał potomka Szczęsnego Tyszkiewicza, stolnika derpskiego i powiatowego rotmistrza grodzieńskiego pospolitego ruszenia, męża Eufrazyny z Tyszkiewiczów, stolnikówny słonimskiej. W połowie XVII wieku stał się on właścicielem Krzywego Stoku (Tabeńszczyzny, później Różanegostoku), założenia dworsko-ogrodowego istniejącego od lat 80. XVI wieku, należącego przedtem do spadkobierców kawalkatora Zygmunta Augusta Scipiona del Campo. Szczęsny i Eufrozyna byli fundatorami kościoła i klasztoru dominikanów w folwarku Różanystok w ich posiadłościach[1].
Tyszkiewiczowie gałęzi litewskiej i ruskiej
- Beata Tyszkiewicz, aktorka
- Benedykt Tyszkiewicz, marszałek gubernialny kowieński
- Benedykt Henryk Tyszkiewicz, fotograf, kolekcjoner, podróżnik
- Jan Michał Tyszkiewicz, poseł
- Józef Ignacy Tyszkiewicz, pułkownik wojsk litewskich, starosta wielatycki, odznaczony Orderem Orła Białego
- Eustachy Tyszkiewicz, archeolog
- Felicjan Tyszkiewicz (1719–1792), generał
- Janusz Tyszkiewicz Skumin, wojewoda
- Janusz Tyszkiewicz Łohojski, wojewoda kijowski
- Jerzy Tyszkiewicz, biskup wileński
- Konstanty Tyszkiewicz, archeolog
- Ludgarda Tyszkiewicz, właścicielka Czarnolasu
- Ludwik Tyszkiewicz, hetman polny litewski, marszałek wielki litewski, zbudował Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie
- Michał Tyszkiewicz, ziemianin, urzędnik MSZ, mąż Hanki Ordonówny, autor tekstów jej piosenek
- Michał Tyszkiewicz, publicysta, malarz, dyplomata, nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla
- Pius Tyszkiewicz, ziemianin
- Stefan Tyszkiewicz, hrabia, inżynier i wynalazca. Członek Rady Narodowej w Londynie
- Wasyl Tyszkiewicz, marszałek hospodarski, wojewoda podlaski i smoleński, starosta krasnosielski, czerkaski, kaniowski, miński, wołkowyski, piński, bobrujski, aiński, ewangelik
Osoby skoligacone
- Maja Komorowska-Tyszkiewicz, aktorka, żona Jerzego Tyszkiewicza
- Hanka Ordonówna, piosenkarka, żona Michała Tyszkiewicza
Pałace
-
Pałac w Przecławiu
-
Pałac w Czerwonym Dworze (Raudondvaris), tamże bazylika św. Teresy
-
Pałac w Birżach (majątek Ostrów)
-
Pałac w Połądze, obecnie Muzeum Bursztynu
-
Pałac w Wace Trockiej (Trakų Vokė)
-
Dwór w Niemieżu
-
Pałac w Wołożynie
-
Dwór w Leonpolu
-
Pałac w Łohojsku (obecnie ruina)
-
Dawne zabudowania dworskie w Balwierzyszkach (dwór nie istnieje)
-
Stajnie w zespole dworskim w Kojranach (Wilno) (dwór nie istnieje)
-
Pałac w Duniłowiczach (nie istnieje)
Inne pałace Tyszkiewiczów:
- Pałac w Średnikach (lit. Seredžius) - tzw. Belweder
- Pałac w Pogorzeli
- Pałac w Weryni z roku 1900, projektu krakowskiego architekta Tadeusza Stryjeńskiego
- Pałacyk w Dubinkach
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Aneta Kułak. Zespół ołtarzowy w kościele parafialnym w Różanymstoku – historia i ikonografia. „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”. 2004 z. 10, s. 159–188. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku. ISSN 1509-071X.
Linki zewnętrzne
- Genealogia Tyszkiewiczów. mariusz.eu.pn. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)].
- Wiki Łohojska na Białorusi - kategoria Tyszkiewiczowie w języku:
- rosyjskim i polskim. museum.log.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-04)].
- białoruskim i rosyjskim. museum.log.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-04)].