Mściel natrawny
| Stenodema laevigata | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 Imago | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
mściel natrawny | ||
| Synonimy | |||
| |||
Mściel natrawny[1] (Stenodema laevigata) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny tasznikowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Cimex laevigata[2].
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Pluskwiak o wydłużonym, delikatnie zbudowanym ciele zmiennej barwy: od zielonej przez żółtawą i słomkową po ciemnobrązową[1]. Jego ubarwienie, co charakterystyczne dla rodzaju Stenodema, jest uzależnione od dominującego koloru środowiska, w którym dany osobnik żyje. Samce osiągają od 7,8 do 8,5 mm, a samice od 8,5 do 9,1 mm długości ciała. Nie krótszą niż szeroką głowę cechuje niewydłużone ku przodowi i niewystające poza tylus czoło, podłużne wcięcie pośrodku ciemienia, przylegające do obrączki apikalnej oczy i półtora raza dłuższy od szerokości przedplecza drugi człon czułków[3]. Powierzchnia przedplecza jest grubo i gęsto punktowana[4]. Punktowanie obecne jest również na tarczce. Półpokrywy mają zakrywkę z dwoma dobrze widocznymi komórkami w użyłkowaniu. Odnóża mają stopy o pierwszym członie nieco krótszym niż dwa następne razem wzięte[3]. Tylną parę odnóży cechuje brak ostróg na udach, natomiast obecne są na ich spodniej stronie wcięcia w pobliżu wierzchołka[4].
Biologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Tasznikowaty ten jest fitofagiem, żerującym na różnych trawach[4]. Pożywia się głównie na kwiatostanach, gdzie przekłuwa zalążnie i niedojrzałe owoce, często prowadząc do zniszczenia bielma. Dostępność rozwijających się kwiatów i nasion jest niezbędna dla ukończenia jego cyklu rozwojowego[5]. Stadium zimującym są owady dorosłe. Zimowiska opuszczają wiosną, a dorosłe nowego pokolenia pojawiają się od lipca. Larwy spotyka się od maja do lipca[4].
Pluskwiak ten występuje w niemal całej Europie[2], aż po Afrykę Północną. Jego obszar występowania rozciąga się także na wschodzie – po Azję Mniejszą i Kaukaz, i dalej do północnych Chin. Zasiedla różne biotopy. Żyje zarówno na otwartym terenie, jak również i w cienistych miejscach oraz w lasach liściastych i iglastych.
W Polsce gatunek spotykany w całym kraju[6], ale rzadszy od Stenodema calcarata[1].
-
Słomkowej barwy larwa -
Larwa barwy zielonkawej -
Zielono ubarwione imago -
Brązowo ubarwione imago
_-_(nymph),_Arnhem,_the_Netherlands.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Stenodema laevigata – Mściel natrawny. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2019-07-14].
- ↑ a b Stenodema (Stenodema) laevigata (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-07-14].
- ↑ a b Grzegorz Gierlasiński: Stenodema laevigata. [w:] Pluskwiaki różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski [on-line]. [dostęp 2019-07-14].
- ↑ a b c d Tristan Bantock, Joseph Botting: Stenodema laevigata. [w:] British Bugs. An online identification guide to UK Hemiptera [on-line]. [dostęp 2019-07-14].
- ↑ Alfred George Wheeler: Biology of the Plant Bugs (Hemiptera: Miridae): Pests, Predators, Opportunists. Ithaca, London: Comstock Publishing, Cornell University Press, s. 195.
- ↑ Grzegorz Gierlasiński: Stenodema laevigata – rozmieszczenie. [w:] Pluskwiaki różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski [on-line]. [dostęp 2019-07-14].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen Band 2: Cimicomorpha: Microphysidae (Flechtenwanzen), Miridae (Weichwanzen), Goecke & Evers, Keltern, ISBN 3-931-37457-2
- E. Wagner: Heteroptera Hemiptera. - In: Brohmer, P., P. Ehrmann & G. Ulmer (Hrsg.): Die Tierwelt Mitteleuropas. IV, 3 (Xa). - Leipzig 1959, 173 S.
- Eckehard Wachmann, Wanzen – kennenlernen, beobachten., Melsungen: Neumann-Neudamm, 1989, ISBN 3-7888-0554-4, OCLC 243711850.