Abugidy kanadyjskie
Wygląd
(Przekierowano z Sylabariusz kanadyjski)
Abugidy kanadyjskie (alfabet sylabiczny rdzennych Kanadyjczyków, ang. Canadian Aboriginal Syllabics) – sylabiczny system pisma używany do zapisu języków autochtonicznych Kanady (algonkiańskich, eskimoskich i atapaskańskich). Został opracowany w latach 40. XIX w. przez Jamesa Evansa najpierw na potrzeby języka kri, później został przystosowany również do innych języków (inuktitut, siksika, carrier (dakelh), slavey, chipewyan). Evans przy tworzeniu sylabariusza wzorował się na systemie stenograficznym Isaaca Pitmana.
Języki używające abugid kanadyjskich
[edytuj | edytuj kod]Lista języków, dla których używa się (lub używano w przeszłości) sylabariusza kanadyjskiego:
Sylabariusz inuktitut
[edytuj | edytuj kod]— | ᑉ p | ᑦ t | ᒃ k | ᒡ g | ᒻ m | ᓐ n | ᔅ s | ᓪ l | ᔾ j | ᕝ v | ᕐ r | ᖅ q | ᖕ ng | ᖖ nng | ᖦ ł |
ᐁ ai | ᐯ pai | ᑌ tai | ᑫ kai | ᒉ gai | ᒣ mai | ᓀ nai | ᓭ sai | ᓓ lai | ᔦ jai | ᕓ vai | ᕃ rai | ᙯ qai | ᙰ ngai | ᖖᒉ nngai1 | |
ᐃ i | ᐱ pi | ᑎ ti | ᑭ ki | ᒋ gi | ᒥ mi | ᓂ ni | ᓯ si | ᓕ li | ᔨ ji | ᕕ vi | ᕆ ri | ᕿ qi | ᖏ ngi | ᙱ nngi | ᖠ łi |
ᐄ ii | ᐲ pii | ᑏ tii | ᑮ kii | ᒌ gii | ᒦ mii | ᓃ nii | ᓰ sii | ᓖ lii | ᔩ jii | ᕖ vii | ᕇ rii | ᖀ qii | ᖐ ngii | ᙲ nngii | ᖡ łii |
ᐅ u | ᐳ pu | ᑐ tu | ᑯ ku | ᒍ gu | ᒧ mu | ᓄ nu | ᓱ su | ᓗ lu | ᔪ ju | ᕗ vu | ᕈ ru | ᖁ qu | ᖑ ngu | ᙳ nngu | ᖢ łu |
ᐆ uu | ᐴ puu | ᑑ tuu | ᑰ kuu | ᒎ guu | ᒨ muu | ᓅ nuu | ᓲ suu | ᓘ luu | ᔫ juu | ᕘ vuu | ᕉ ruu | ᖂ quu | ᖒ nguu | ᙴ nnguu | ᖣ łuu |
ᐊ a | ᐸ pa | ᑕ ta | ᑲ ka | ᒐ ga | ᒪ ma | ᓇ na | ᓴ sa | ᓚ la | ᔭ ja | ᕙ va | ᕋ ra | ᖃ qa | ᖓ nga | ᙵ nnga | ᖤ ła |
ᐋ aa | ᐹ paa | ᑖ taa | ᑳ kaa | ᒑ gaa | ᒫ maa | ᓈ naa | ᓵ saa | ᓛ laa | ᔮ jaa | ᕚ vaa | ᕌ raa | ᖄ qaa | ᖔ ngaa | ᙶ nngaa | ᖥ łaa |
1Dwa znaki ᖖᒉ są tu traktowane jak jedna litera.
Sylabariusz kri (zachodni)
[edytuj | edytuj kod]— | ᑊ p | ᐟ t | ᐠ k | ᐨ c | ᒼ m | ᐣ n | ᐢ s | ᐩ y | ‡ th | ᐤ w | ᐦ h | ᕽ hk | ᓬ l | ᕒ r |
ᐁ ê | ᐯ pê | ᑌ tê | ᑫ kê | ᒉ cê | ᒣ mê | ᓀ nê | ᓭ sê | ᔦ yê | ᖧ thê | ᐍ wê | ᐦᐁ hê | — | — | — |
ᐃ i | ᐱ pi | ᑎ ti | ᑭ ki | ᒋ ci | ᒥ mi | ᓂ ni | ᓯ si | ᔨ yi | ᖨ thi | ᐏ wi | ᐦᐃ hi | — | — | — |
ᐄ î | ᐲ pî | ᑏ tî | ᑮ kî | ᒌ cî | ᒦ mî | ᓃ nî | ᓰ sî | ᔩ yî | ᖩ thî | ᐑ wî | ᐦᐄ hî | — | — | — |
ᐅ o | ᐳ po | ᑐ to | ᑯ ko | ᒍ co | ᒧ mo | ᓄ no | ᓱ so | ᔪ yo | ᖪ tho | ᐓ wo | ᐦᐅ ho | — | — | — |
ᐆ ô | ᐴ pô | ᑑ tô | ᑰ kô | ᒎ cô | ᒨ mô | ᓅ nô | ᓲ sô | ᔫ yô | ᖫ thô | ᐕ wô | ᐦᐆ hô | — | — | — |
ᐊ a | ᐸ pa | ᑕ ta | ᑲ ka | ᒐ ca | ᒪ ma | ᓇ na | ᓴ sa | ᔭ ya | ᖬ tha | ᐘ wa | ᐦᐊ ha | — | — | — |
ᐋ â | ᐹ pâ | ᑖ tâ | ᑳ kâ | ᒑ câ | ᒫ mâ | ᓈ nâ | ᓵ sâ | ᔮ yâ | ᖭ thâ | ᐚ wâ | ᐦᐋ hâ | — | — | — |