Wąskolistość łubinu żółtego
Wąskolistość łubinu żółtego – wirusowa choroba łubinu wywoływana przez wirusa żółtej mozaiki fasoli (Bean yellow mosaic virus, BYVMV)[1].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest to najgroźniejsza choroba łubinu żółtego. W Polsce pierwsze sygnały o wystąpieniu wąskolistości pochodzą z 1956 roku. Na początku lat 60 przeprowadzono badania nad jej szkodliwością i etiologią. Powszechność występowania tej choroby jest łączona z wprowadzeniem do uprawy odmian o małej zawartości alkaloidów[2]. Wirus wywołujący tę chorobę poraża również fasolę, łubin wąskolistny, zmienny, biały i żółty oraz bobik i groch, a także rośliny z rodzin Liliaceae i Chenopodiaceae[3].
Objawy[edytuj | edytuj kod]
Typowym objawem tej choroby jest zwężenie i pokarbowanie liści łubinu oraz jasnozielona mozaika, ponadto porażone kwiaty są drobne, jaśniej zabarwione od zdrowych oraz są ustawione pod ostrym kątem w stosunku do osi kwiatostanu[2][3][4]. Natomiast silnie porażone rośliny są skarłowaciałe, zdeformowane, długo pozostają zielone[2][3][4] i nie dojrzewają[3].
Rozwój choroby[edytuj | edytuj kod]
Źródłem pierwotnego zakażenia jest np. mieczyk oraz jego nasiona, jak również inne porażone rośliny trwałe. W okresie wegetacji wirus BYMV przenoszą mszyce Myzodes persicae, Aphis craceivora, Acyrthosiphon pisum. Rozwojowi choroby sprzyja słoneczna pogoda w pierwszej połowie lata[3].
Szkodliwość[edytuj | edytuj kod]
Wczesne zakażenie roślin łubinu powoduje około 90% strat w plonie nasion, natomiast późniejsze – 30–40%[2][4]. Na porażonych plantacjach opóźnia się zbiór, ponadto nasiona mogą zawierać wirusa (ok. 5–30%) i nie mogą być przeznaczone na materiał siewny[4]. Wystąpienie choroby przed kwitnieniem powoduje często zmniejszenie plonu nasion, ale zwiększa ich rozmiar. Porażenie przed lub po kwitnieniu powoduje że nasiona są drobniejsze[2].
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Ochrona łubinu przed wirusem żółtej mozaiki fasoli polega na: wczesnym wysiewie zdrowego materiału siewnego oraz izolacji przestrzennej od wieloletnich roślin motylkowatych[2][4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ a b c d e f Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, s. 69–71, ISBN 978-83-09-01077-7.
- ↑ a b c d e Zbigniew Borecki, Nauka o chorobach roślin, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 140, ISBN 83-09-00983-6.
- ↑ a b c d e Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ISBN 978-83-7160-468-3.