Łososkowice
50°11′21″N 20°09′56″E/50,189167 20,165556| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
201[2] |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-010[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0322399 |
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°11′21″N 20°09′56″E/50,189167 20,165556[1]
| |
Łososkowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca[4].
Integralna część miejscowości: Zalipie[5].
We wsi funkcjonuje remiza Ochotniczej Straży Pożarnej[6] oraz Koło Gospodyń Wiejskich[7].
Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Szczyrku, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela[8].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Łososkowice po raz pierwszy wzmiankowane były w 1266 w dokumencie wydanym przez Bolesława Wstydliwego, stanowiącym dowód sprzedaży części wsi Kapitule Krakowskiej przez rycerza Sławomira. W 1277 na własność kapituły przeszła pozostała część Łososkowic, które stały się dzięki temu wsią duchowną[9].
W 1474 dzierżawcą miejscowości pozostawał Stanisławow Świradzki. Zgodnie z wydanym mu wówczas przez Kapitułę dokumentem, we wsi znajdował się dobrze utrzymany dwór z budynkami gospodarczymi oraz należącymi do niego ziemiami folwarcznymi, które składały się z trzech części. Ponadto zlokalizowana była tu karczma oraz młyn. Utrzymywano dwie sadzawki rybne[9].
W latach 30. XVI wieku dzierżawcę wsi stanowił Mikołaj Zamośćski. Wieś podupadła, karczma nie prowadziła już działalności, a budynki zamieszkałe przez ludność były stare i zniszczone[9].
W końcu XVI wieku Łososkowice stanowiły wieś dóbr prestymonialnych kapituły katedralnej krakowskiej w powiecie proszowickim województwa krakowskiego[10].
W 1795 w wyniku III rozbioru Polski Łososkowice stały się częścią Monarchii Habsburgów i weszły w skład prowincji Nowa Galicja. W 1815 zostały włączone do Królestwa Polskiego, a miejscowy majątek przeszedł na własność państwa, na skutek czego miejscowość stała się wsią rządową. W 1827 Łososkowice liczyły 102 mieszkańców, znajdowało się tu wtedy 15 domów mieszkalnych[9].
Po utworzeniu w 1918 II Rzeczpospolitej wieś stała się częścią gminy Niedźwiedź w powiecie miechowskim. W 1925 na Łososkowice składało się 25 domów, w których mieszkało 146 osób, wszyscy wyznania rzymskokatolickiego[9].
W 1950 we wsi została uruchomiona Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej. Budowa jej gmachu (Łososkowice 34) miała miejsce we współudziale tutejszych mieszkańców[11]. W 1958 w miejscowości założona została jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
W 1977 wieś weszła w skład gminy Kocmyrzów-Luborzyca[9].
W lutym 2016 przez Radę Gminy przyjęta została uchwała o likwidacji Szkoły Podstawowej w Łososkowicach, wobec czego przystąpiono do jej wygaszania. Szkoła zakończyła funkcjonowanie w 2021[12]. Miejscowi uczniowie uczęszczają do Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Goszycach[13].
Według stanu na 31 grudnia 2017 w Łososkowicach zameldowanych na pobyt stały i czasowy było 185 osób[14], natomiast na koniec grudnia 2023 liczba ta wzrosła do 188[15].
Religia[edytuj | edytuj kod]
Wieś w strukturach kościoła rzymskokatolickiego należała początkowo do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Koniuszy. W XIV wieku weszła w skład nowo powołanej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biórkowie Wielkim. Na mocy bulli papieża Piusa XI z 1925 włączającej biórkowską parafię do diecezji krakowskiej, Łososkowice oraz Skrzeszowice zostały od niej odcięte i przyłączone do parafii w Koniuszy, pozostającej częścią diecezji kieleckiej. Dzięki staraniom mieszkańców i proboszcza ks. Franciszka Kwietnia miejscowości te powróciły pod administrację parafii w Biórkowie Wielkim w 1926[16].
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Do Łososkowic kursuje linia aglomeracyjna nr 202 Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie na trasie Czyżyny Dworzec – Łososkowice Remiza[17].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 73420
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 709 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wieś Łososkowice w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Ochotnicze Straże Pożarne w gminie Kocmyrzów-Luborzyca [online], kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Koła Gospodyń Wiejskich [online], kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Droga Małopolska. Etap 8 [online], camino.net.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ a b c d e f Łososkowice [online], kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 101.
- ↑ Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Łososkowicach [online], kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Podpisy mieszkańców nie pomogły. Szkoła w Łososkowicach do likwidacji [online], lovekrakow.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Zapisy do Szkół Podstawowych [online], kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Wykaz ilości mieszkańców i budynków w poszczególnych sołectwach gminy Kocmyrzów-Luborzyca (według stanu na dzień 31.12.2017 r.) [online], kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Wykaz ilości mieszkańców i budynków w poszczególnych sołectwach gminy Kocmyrzów-Luborzyca (według stanu na dzień 31.12.2023 r.) [online] [dostęp 2024-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2024-06-03].
- ↑ Historia parafii [online], parafiabiorkow.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Rozkłady jazdy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie [online], rozklady.mpk.krakow.pl, 2023 [dostęp 2023-09-06].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Łososkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 737.
- Łososkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 274.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
