Świątynia konsumpcji
Świątynie konsumpcji - termin z zakresu socjologii konsumpcji oznaczające miejsca służące konsumpcji dóbr, takie jak centra handlowe, które w społeczeństwach konsumpcyjnych przybrały formy i funkcje przypominające miejsca sakralne.
Metafora świątyń konsumpcji pojawia się m.in. w teorii społeczeństwa konsumpcyjnego George'a Ritzera i płynnej nowoczesności Zygmunta Baumana.
Świątynie, jako największe i najbardziej spektakularne budynki, stały się w nowoczesnych społeczeństwach wzorem również dla świeckich budowli. W wiktoriańskiej Anglii wzorowano na nich budynki przemysłowe, np. stacje kolejowe. Dzięki swojemu ogromowi miały gromadzić masy i wzbudzać w nich podziw. Podobny efekt starają się osiągnąć współczesne centra handlowe[1].
W 1965 roku otwarto Southdale Center w Edinie - pierwsze nowoczesne, w pełni zamknięte centrum handlowe, na wzór którego zaczęto budować od tej pory wszystkie inne[2]. Drugstore, czyli nowe centra handlowe oprócz zakupów oferowały także rozrywkę.
Centra handlowe stają się z kolei wzorcem dla innych miejsc na przykład lotniska, kasyna, czy dworce kolejowe[3]. Oferują one szeroki wachlarz usług, dóbr konsumpcyjnych, punktów sprzedaży. Dla Ritzera, jedną z cech charakterystycznych świątyń konsumpcji jest połączenie konsumpcji z innymi, dawniej wydzielonymi obszarami życia, a także przekształcenie w miejsca konsumpcyjne miejsc, pełniących niegdyś inne funkcje.
Współczesne statki wycieczkowe przestały pełnić funkcje środków transportu, a głównym powodem, dla którego się wypływa, jest rozrywkowy charakter rejsu[4]. Zbudowany w 1946 roku w Las Vegas Flamingo Hotel stał się pierwowzorem współczesnego kasyna. Współczesne kasyna, połączone są z całą siecią sklepów i punktów. Restauracje zaczynają oferować także różne formy rozrywki (np. Hard Rock Cafe), co Ritzer określa jako eatertainment (jedzenie+rozrywka)[5].
Miejsca takie sprzyjają postawom konsumpcyjnym i zwiększają poziom konsumpcji[6]. Nowe ośrodki konsumpcji zaczynają pełnić też funkcje publiczne. Przejmują role parków, podwórek, placów[7]. Nie są to miejsca służące tylko do robienia zakupów, ale stają się miejscem spotkań, wystaw, koncertów. W centrach handlowych oprócz sklepów są także kina, restauracje, banki, hotele, fitness kluby i wiele innych miejsc, które maja umożliwić konsumentom rozrywkę i rekreację.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Corrigan P., The Sociology of Consumption, London: Sage, 1997, s.56
- Ritzer G., Magiczny świat konsumpcji, Warszawa 2001