Antoni Orszagh
Antoni Orszagh (ur. 1885 w Kobyłce, zm. w maju 1962[1]) – ziemianin, prawnik, działacz endecki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Józefa i Pauliny Krzeszewskiej[2]. Miał żonę Zofię Dębnicką. Jego syn – Andrzej był chemikiem[3]. Był właścicielem majątku Kobyłka.
W latach 1915–1918 przebywał w Charkowie[4]. Tam, na wiosnę 1917, współtworzył Polski Klub Demokratyczny[5]. W Stronnictwie Narodowym należał do zwolenników Tadeusza Bieleckiego[6].
Postanowieniem Wojewody Warszawskiego z dnia 8 lutego 1926 „wciągnięto do rejestru stowarzyszeń i związków pod Nr 945 Towarzystwo Przyjaciół Osiedla Kobyłka i Okolic”, którego jednym z współzałożycieli był Antoni Orszagh[7]. Od 17 marca 1927 do 1934 był prezesem Stowarzyszenia Ochotniczej Straży Pożarnej w Kobyłce. W latach 1928–1933 był Przewodniczącym Rady Szkolnej Powiatu Radzymińskiego w Wołominie[8][9].
Tuż po wybuchu wojny (październik 1939) był w gronie osób odtwarzających przedwojenny okręg Stronnictwa Narodowego Warszawa-ziemska. W czasie wojny działał w ramach Centralnego Wydziału Propagandy konspiracji endeckiej (był ppor. rez. pod pseudonimem „Papa”)[10].
Po wojnie należał do Komitetu Legalizacyjnego SN[11][12]. W październiku 1945, wraz z Janem Bielawskim, Kazimierzem Kobylańskim, Władysławem Jaworskim i Szymonem Poradowskim, zostali na krótko aresztowani. W styczniu 1946 Komitet Legalizacyjny zawiesił swoją działalność[13]. W latach 50. XX w. był czynny w spotkaniach z dawnymi narodowcami, którzy zastanawiali się nad formułą aktywności w okresie gomułkowskiej odwilży[14].
Upamiętniony w rodzinnej miejscowości poprzez nadanie ulicy jego imienia.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nekrologi warszawskie. Baza nekrologów [dostęp 2017-10-20]
- ↑ Informacja z portalu genealodzy.pl [dostęp: 20 X 2017 r.]
- ↑ [ http://www.chem.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2017/08/pamietamy-o-nich-i-spis-tresci-i-tytul.pdf Pamiętamy o nich], s. 74.
- ↑ Artur Kijas. Polacy na Uniwersytecie Charkowskim na przełomie XIX i XX wieku. „Acta Polono-Ruthenica”. 1, s. 383–391, 1996. Olsztyn.
- ↑ M. Wrzosek, Polski Związek Demokratyczny w Mińsku na Białorusi w 1917 r. , „Kwartalnik Historyczny”, 77, 1970, 2, s. 335.
- ↑ T. Sikorski, „Wyznajemy zasady narodowe polskie i uniwersalne katolickie”. Stronnictwo Narodowe na emigracji (1939–1992): zarys działalności i myśli politycznej, [w:] Angielski łącznik. Albin Tybulewicz (1929–2014), red. T. Sikorski, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2016, s. 12. ISBN 978-83-65248-07-7
- ↑ TPMK - Towarzystwo Przyjaciół Miasta Kobyłka [online], www.tpmk.pl [dostęp 2020-05-29].
- ↑ Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej. R. 11, 1928 nr 12 (5 XI), Warszawa, 1929 [dostęp 2020-05-29].
- ↑ Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej. R. 16, 1933 nr 1 ( 4 III), Warszawa, 1919–1939 [dostęp 2020-05-29].
- ↑ Krzysztof Komorowski, Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939–1945, Warszawa: Rytm, 2000, s. 141, 123, ISBN 83-87893-91-9, OCLC 830301044.
- ↑ M.J. Chodakiewicz, J. Mysiakowska-Muszyńska, W.J. Muszyński, Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2015, s. 295. ISBN 978-83-7785-747-2
- ↑ L. Kulińska, M. Orłowski, R. Sierchuła, Narodowcy. Myśl polityczna i społeczna obozu narodowego w Polsce w latach 1944–1947, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2001, s. 29, 204. ISBN 83-01-13441-0
- ↑ Maciej Eckardt, Po Poczdamie SN nie miało szans [online], tygodnikbydgoski.pl [dostęp 2020-05-29] (pol.).
- ↑ K. Kawęcki, Służba Bezpieczeństwa wobec środowisk narodowych w latach 1956-1959, „Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne”, 2012, nr 9 (2), s. 170.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za krzewienie czytelnictwa”.