Antybiotyk bakteriostatyczny
Antybiotyk bakteriostatyczny – antybiotyk hamujący namnażanie się bakterii przy osiągnięciu odpowiedniego, skutecznego stężenia[1], bez ich zabijania[2]. Większość leków o charakterze bakteriostatycznym, w tym antybiotyki (tetracykliny i makrolidy) oraz chemioterapeutyki (sulfonamidy), działa przez hamowanie syntezy białek[2]. W języku polskim termin antybiotyków obejmuje coraz częściej także chemioterapeutyki[3].
Antybiotyki mogą także działać fungistatycznie, tzn. hamować namnażanie grzybów chorobotwórczych[4].
Podział ze względu na zdolność antybiotyku do zabijania bakterii na antybiotyki bakteriobójcze (czyli bezpośrednio zabijające komórki bakteryjne) i bakteriostatyczne nie ma charakteru bezwzględnego[1], szczególnie in vivo[2], albowiem rodzaj aktywności antybiotyku może zależeć np. od osiągniętego stężenia czy szczepu bakterii[1], tzn. wykazywać działanie bakteriostatyczne wobec jednych szczepów bakterii, zaś bakteriobójcze wobec innych szczepów[5].
Podział antybiotyków na bakteriobójcze i bakteriostatyczne ułatwia wybór antybiotyku do leczenia pacjenta[6].
Antybiotyków o działaniu bakteriostatycznym nie powinno stosować się u osób z upośledzoną odpornością[7]. Podobnie w przypadku ciężkich zakażeń, jak np. zapalenie wsierdzia i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, preferowane jest zastosowanie antybiotyków bakteriobójczych, aby uzyskać szybkie wyleczenie[2].
Przykładami antybiotyków i chemioterapeutyków działających bakteriostatycznie są[8]:
W Polsce antybiotyki, zarówno bakteriobójcze, jak i bakteriostatyczne, podawane ogólnie (doustnie, domięśniowo, dożylnie) są wydawane pacjentom w aptece wyłącznie na receptę. Wyjątkiem jest furagina, która na polskim rynku farmaceutycznym została zarejestrowana do leczenia bakteryjnych zakażeń dolnych dróg moczowych jako lek OTC[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Łukasz R. Nowak. Wybrane zagadnienia antybiotykoterapii zakażeń bakteryjnych u chorych na nowotwory złośliwe. „Nowotwory Journal of Oncology”. 66, numer 3, s. 226, 2016. Polskie Towarzystwo Onkologiczne. DOI: 10.5603/NJO.2016.0038.
- ↑ a b c d Surbhi Leekha. Ogólne zasady leczenia przeciwdrobnoustrojowego (tłum. dr n. med. Sławomir Kaczorowski). „Medycyna po dyplomie”. 20, numer 10, s. 98, 99, 2011.
- ↑ Artur Drzewiecki; Katedra Mikrobiologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie: Czy można twierdzić, że kotrimoksazol nie jest antybiotykiem (bo należy do chemioterapeutyków)?. Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 2015. [dostęp 2024-05-14]. (pol.).
- ↑ Danuta Dzierżanowska: Leki stosowane w terapii schorzeń bakteryjnych. Antybiotykoterapia praktyczna (s. 1). Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).
- ↑ Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kutnie: Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach 18.11.2021. gov.pl, 2021. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).
- ↑ Sylwia Kałucka: Racjonalna antybiotykoterapia dla całej rodziny (część I; Wprowadzenie). Świat Medycyny i Farmacji, 2020. [dostęp 2024-05-14]. (pol.).
- ↑ Marcin Kosmalski: Farmakologia kliniczna antybiotyków i chemioterapeutyków. Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klinicznej. [dostęp 2024-05-07]. (pol.).
- ↑ Antybiotyki PDF (s. 5). Wydział Farmaceutyczny UJ CM, 2019. [dostęp 2024-05-13]. (pol.).
- ↑ Anna Olczak-Pieńkowska, Waleria Hryniewicz. Samoleczenie antybiotykami. „Aktualności Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków”. numer 3, s. 1, 2, 2013. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków.
