Bazyli Iwanuszka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazyli Iwanuszka
Ilustracja
por. Bazyli Iwanuszka
porucznik piechoty porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1889
Załanów

Data i miejsce śmierci

13 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1908–1931
1939-1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

7 pułk ułanów (c. i k.)
Wojskowa Stacja Zborna Koni w Wieliczce
Garnizonowy Urząd Gospodarczy w Krakowie
Okręgowy Zakład Gospodarczy Nr X
4 pułk piechoty Leg.
14 pułk piechoty

Stanowiska

podoficer rachunkowy i prowiantowy
dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa
(kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939
Korpus oficerski 14 pp w I kwartale 1930. W I rzędzie siedzą od lewej: kpt. Emil Zawisza, ks. kpt. Antoni Kosiba, mjr Aleksander Zabłocki, mjr Stanisław Pietrzyk, mjr Mikołaj Świderski, płk Ignacy Misiąg, ppłk Franciszek Sudoł, mjr Aleksander Fiszer, kpt. Józef Tkaczyk i kpt. Stanisław Trojan. W III rzędzie od dołu jako pierwszy z prawej stoi por. Bazyli Iwanuszka.

Bazyli Iwanuszka (ur. 14 lutego 1889[a][1] w Załanowie, województwo lwowskie, zm. 13 kwietnia 1940 w Katyniu) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w Załanowie, w powiecie rohatyńskim – syn Stefana i Anny z Korytków (rolników). W roku 1905 ukończył, z wynikiem dobrym, piątą klasę gimnazjum w Tarnopolu[1]. W dniu 10 stycznia 1908 r. został powołany jako ochotnik do armii austro węgierskiej. Od 16 stycznia 1908 r. do 1 listopada 1918 r. służył w 7 pułku ułanów, w którego szeregach uczestniczył w I wojnie światowej, walcząc z wojskami carskimi. Awansowany do rangi sierżanta z dniem 10 października 1911 roku[2]. W początkach listopada 1918 wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego, w którym piastował stanowiska podoficera rachunkowego i prowiantowego[3]. Od 2 listopada 1918 r. do 20 sierpnia 1919 r. pełnił służbę w Wojskowej Stacji Zbornej Koni w Wieliczce, następnie (od 21 sierpnia 1919 r.) służył w Garnizonowym Urzędzie Gospodarczym w Krakowie (z siedzibą w Podgórzu-Wiśle). W dniu 27 października 1919 r. dowódca krakowskiego Garnizonowego Urzędu Gospodarczego, podając Bazylego Iwanuszkę do awansu na sierżanta sztabowego, wystawił mu następującą opinię: „Wymieniony podoficer wyszczególnia się wyjątkową pilnością, gorliwością i sumiennością, jest obeznany ze służbą frontową jako też kancelaryjną, wobec czego zasługuje na wszelkie względy”[4].

Z dniem 1 marca 1924 roku Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski przemianował urzędnika wojskowego XI rangi (w początkowym okresie stosowano nazewnictwo: urzędnik wojskowy w randze podporucznika) Bazylego Iwanuszkę z Okręgowego Zakładu Gospodarczego nr X na porucznika, w korpusie oficerów administracji – Dziale Gospodarczym, ze starszeństwem z dnia 1 grudnia 1920 roku i 55. lokatą[5]. W tym okresie przebywał na odkomenderowaniu w Komisji Gospodarczej Szpitala Rejonowego w Kielcach. W drugiej połowie 1924 roku pozostawał nadal etatowym oficerem Okręgowego Zakładu Gospodarczego nr X[6]. Zajmował wówczas 52. lokatę wśród poruczników administracji Działu Gospodarczego w swoim starszeństwie[7]. W październiku 1924 r. ogłoszono jego przydzielenie (bez prawa do należności za przesiedlenie i odkomenderowanie) do oddziału macierzystego (O.Z.G. Nr X) jako oficera nadliczbowego, z jednoczesnym odkomenderowaniem z Komisji Gospodarczej Szpitala Rejonowego w Kielcach do 4 pułku piechoty Legionów - celem przeszkolenia[8].

Z dniem 7 stycznia 1925 r. został odkomenderowany (jako oficer O.Z.G. nr 10) na IX-ty pięciomiesięczny Kurs Doszkolenia Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmnie (pozostawał wówczas porucznikiem korpusu oficerów administracji - Działu Gospodarczego)[9]. W dniu 13 października 1926 r. ogłoszono przeniesienie Bazylego Iwanuszki z korpusu oficerów administracji (Działu Gospodarczego), pozostającego wówczas nadetatowym oficerem kadry oficerów służby intendentury, do korpusu oficerów piechoty - z równoczesnym wcieleniem do 14 pułku piechoty w stopniu porucznika, z lokatą 37,2 i starszeństwem od dnia 1 grudnia 1920 roku[10].

W roku 1928 jako porucznik korpusu oficerów piechoty pełnił nadal służbę we włocławskim 14 pułku piechoty[11]. W tym czasie zajmował 36. lokatę wśród poruczników piechoty w swoim starszeństwie[12], a w roku 1930 była to już 28. lokata w starszeństwie (701 lokata łączna wśród poruczników piechoty)[13]. Na dzień 16 września 1930 r. zajmował stanowisko dowódcy 4 kompanii strzeleckiej w II batalionie 14 pułku piechoty[14].

Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego (opublikowanym w dniu 20 września 1930 r.) ogłoszono jego zwolnienie (w korpusie oficerów piechoty) z zajmowanego stanowiska, z pozostawieniem bez przynależności służbowej i równoczesnym oddaniem do dyspozycji właściwego dowódcy Okręgu Korpusu[15]. W stan spoczynku został przeniesiony z dniem 31 marca 1931 roku[16].

W roku 1934 jako porucznik stanu spoczynku zajmował 9. lokatę w swoim starszeństwie w korpusie oficerów piechoty (starszeństwo z dnia 1 grudnia 1920 r.)[17]. Znajdował się wówczas w ewidencji PKU Tarnowskie Góry i przynależał do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V (przewidziany był do użycia w czasie wojny)[18].

Po agresji ZSRR na Polskę w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli, w której przetrzymywany był w obozie kozielskim. Wiosną 1940 r. został zamordowany w Katyniu.

Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 r. awansował go pośmiertnie do stopnia kapitana[19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Bazyli Iwanuszka zawarł związek małżeński z Bronisławą z Całusów, ich małżeństwo pozostało bezdzietne[3]. Był wyznania greckokatolickiego, w mowie i piśmie władał językami: polskim, rosyjskim i niemieckim[1].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Część źródeł jako datę urodzenia Bazylego Iwanuszki podaje dzień 13 kwietnia 1889 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c WBH, sygn. 71 AP, s. 7.
  2. ↑ WBH, sygn. 71 AP, s. 5, 7, 8.
  3. ↑ a b Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej ↓.
  4. ↑ WBH, sygn. 71 AP, s. 5.
  5. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 30 z 27 III 1924, s. 156.
  6. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 1188.
  7. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 1208.
  8. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 108 z 12 X 1924, s. 602.
  9. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 26 z 4 III 1925, s. 128.
  10. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 43 z 13 X 1926, s. 348.
  11. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 30.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 248.
  13. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 107.
  14. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 280.
  15. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 IX 1930, s. 289.
  16. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 III 1931, s. 127.
  17. ↑ Rocznik oficerski rezerw 1934 ↓, s. 331.
  18. ↑ Rocznik oficerski rezerw 1934 ↓, s. 940.
  19. ↑ Decyzja Nr 439/MON ↓.
  20. ↑ a b Na podstawie [1]
  21. ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ↓, Nr 2, poz. 7 z 10 IV 1986, s. 30.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazyli_Iwanuszka&oldid=70322632”