Przejdź do zawartości

Buffeting

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Buffeting (ang. buffeting ‘trzepotanie’) – zjawisko aeroelastyczne związane z przekroczeniem prędkości dopuszczalnej, w wyniku którego dochodzi do wymuszonych drgań części statku powietrznego, zwykle sterów[1].

Usterzenie w kształcie litery T samolotu ATR 72 odporne na zjawisko buffetingu

Do powstania tego typu drgań dochodzi w sytuacji, gdy usterzenie znajduje się w zaburzonym strumieniu wywołanym oderwaniem się strug od powierzchni skrzydła lub przy przejściu skrzydło-kadłub[2]. W lotach z małą prędkością zjawisko buffetingu występuje przy dużych kątach natarcia na skutek wirów powstających w spływającym powietrzu ze skrzydła. Przy dużych prędkościach do trzepotania dochodzi przy małych kątach natarcia skrzydła i wywołują je wiry spływające ze skrzydła gdy powstają na nim fale zagęszczeniowe[3]. Drgania ulegają nasileniu w sytuacji, gdy częstotliwość zaburzonego strumienia powietrza jest równa częstotliwości drgań usterzenia[4]. Może to prowadzić do powstania zjawiska rezonansu, w którym nieznaczne nawet siły pobudzające są w stanie wywołać bardzo duże amplitudy (ugięcie) ruchu drgającego i doprowadzić do zniszczenia usterzenia[5].

Drgania tego typu są eliminowane z konstrukcji poprzez staranne opracowanie przejścia skrzydła w kadłub oraz umieszczenie usterzenia poza obszarem zaburzonego strumienia. Z tego względu między innymi stosuje się wysokie umieszczenie usterzenia wysokości i układ usterzeń w kształcie litery T[6].

Badania w locie każdego prototypu płatowca obejmują również badania buffetingu. Polscy konstruktorzy lotniczy spotkali się z tymi problemami podczas opracowania konstrukcji PZL.23 Karaś, PZL.37 Łoś, SZD-14 Jaskółka M i in. Samolot pasażerski PZL MD-12, o znakach rejestracyjnych SP-PAL 17 września 1963 roku uległ katastrofie na skutek utraty usterzenia w wyniku buffetingu[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. buffeting, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-08-06].
  2. Łanecka-Makaruk 1969 ↓, s. 94.
  3. Szczeciński 1988 ↓, s. 337.
  4. Łanecka-Makaruk 1979 ↓, s. 129.
  5. Władysław Nowakowski: Podstawowe wiadomości z teorii lotu. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1957, s. 190.
  6. Łanecka-Makaruk 1979 ↓, s. 154.
  7. Problemy rozwoju samolotu MD-12. smil.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. Polska Technika Lotnicza, s. 10-11, dostęp: 2018-08-09

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]