Callorhinchus
| Callorhinchus | |||
| Lacépède, 1798[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – Callorhinchus milii | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Callorhinchus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Chimaera callorynchus Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Callorhinchus – rodzaj ryb zrosłogłowych z rodziny hakonosowatych (Callorhinchidae).
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Gatunki z tego rodzaju zasiedlają wody półkuli południowej, w południowo-wschodniej części Oceanu Spokojnego i południowo-zachodniej Oceanu Atlantyckiego wzdłuż wybrzeży Ameryki Południowej, południowo-zachodnia część Oceanu Indyjskiego przy brzegach południowej Afryki, oraz przy południowych wybrzeżach Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii[6][11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała do 125 cm; masa ciała (największa opublikowana) 5,3 kg[11].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1798 roku francuski przyrodnik Bernard Germain de Lacépède w publikacji własnego autorstwa poświęconej historii naturalnej ryb[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) hakonos (C. callorynchus).
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Callorhinchus, Callorynchus (Callorhynchus) i Callorhyncus: epitet gatunkowy Chimaera callorynchus Linnaeus, 1758; łac. callum ‘gruba skóra’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos, pysk’[12].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[6]:
- Callorhinchus callorynchus (Linnaeus, 1758) – hakonos[13][14]
- Callorhinchus capensis Duméril, 1865
- Callorhinchus milii Bory de Saint-Vincent, 1823
Opisano również gatunki wymarłe:
- Callorhinchus alfordi Cicimurri & Ebersole, 2015[15] (Ameryka Północna; paleocen)
- Callorhinchus borealis Nessov & Averjanova, 1996[16] (Azja)
- Callorhinchus hectori Newton, 1876[17] (Australia; kreda)
- Callorhinchus newtoni Ward, 1973[18] (Europa; eocen)
- Callorhinchus phillipsi Cicimurri & Ebersole, 2015[19] (Ameryka Północna; paleocen)
- Callorhinchus regulbiensis Gurr, 1963[20] (Europa; paleocen)
- Callorhinchus stahli Kriwet & Gazdzicki, 2003[21] (Antarktyda; eocen)
- Callorhinchus torresi Otero, Rubilar-Rogers, Yury-Yañez, Vargas, Gutstein, Mourgues & Robert, 2013[22] (Antarktyda; kreda)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwa nieważna, publikacja Gronowa Zoophilacium Gronovianum została odrzucona na mocy uprawnień Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej[2].
- ↑ a b Niepoprawna późniejsza pisownia Callorynchus Gronow, 1763.
- ↑ Dawny Callorynchus Gronow, 1763[3]; gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Chimaera callorhynchus Linnaeus, 1758.
- ↑ Najprawdopodobniej nieuzasadniona poprawka Callorynchus Lacépède, 1798[6]; gatunek typowy: Callorhyncus antarcticus Fleming, 1822 (= Chimaera callorynchus Linnaeus, 1758).
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Callorynchus Cuvier, 1816.
- ↑ Nieuzasadniona poprawka Callorynchus Gronow, 1763.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 1. Paris: Plassan, 1798, s. 400. (fr.).
- ↑ ICZN. Opinion 261 Rejection for nomenclatorial Purposes of the Index to the Zoophylacium Gronovianum of Gronovius prepared by Meuschen (F. C.) and published in 1781. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 5 (22), s. 281-296, 1954. (ang.).
- ↑ a b J.L. Gronovius: Zoophilacium Gronovianum: exhibens animalia quadrupeda, amphibia, pisces, insecta, vermes, mollusca, testacea, et zoophyta. Cz. 1. Lugduni Batavorum: Apud Theodorum Haak et Socium et Samuelem et Johannem Luchtmans, 1763, s. 31. (łac.).
- ↑ A.M.C. Duméril: Zoologie analytique, ou, Méthode naturelle de classification des animaux: rendue plus facile a l'aide de tableaux synoptiques. Paris: Allais, libraire, 1806, s. 104. (fr.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 2. Paris: Chez Déterville, s. 140. (fr.).
- ↑ a b c Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ J. Fleming: The philosophy of zoology; or, A general view of the structure, functions, and classification of animals. Cz. 2. Edinburgh: A. Constable, 1822, s. 380. (ang.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 382. (fr.).
- ↑ G.J. Billberg. Om ichthyologien och beskrifning öfver några nya fiskarter af samkäksslägtet Syngnathus. „Linnéska Samfundets Handlingar”. 1 (för år 1832), s. 51, 1833. (szw.).
- ↑ Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 60. (łac.).
- ↑ a b R. Froese & D. Pauly: Callorhinchus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-24]. (ang.).
- ↑ Ch. Scharpf: Family Callorhinchidae Garman 1901 (Plownose Chimaeras). The ETYFish Project. [dostęp 2024-04-24]. (ang.).
- ↑ K. Kowalska, J.M. Rembiszewski & H. Rolik: Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 75.
- ↑ S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 160. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. alfordi.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. borealis.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. hectori.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. newtoni.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. phillipsi.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. regulbiensis.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. stahli.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. torresi.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Pollerspöck & N. Straube: Bibliography Database of living/fossil sharks, rays and chimaeras (Chondrichthyes: Elasmobranchii, Holocephali). shark.refrences.com, 2023. [dostęp 2024-04-21]. (ang.).