Cerkiew Świętej Trójcy w Zarwanicy

Cerkiew Świętej Trójcy w Zarwanicy
	; Fasada cerkwi zimą 2017
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Miejscowość	Zarwanica
Wyznanie	greckokatolickie obrządku bizantyjsko-ukraińskiego
Kościół	katolicki
Wezwanie	Świętej Trójcy
	Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki	Obraz Matki Boskiej Zarwanickiej
Historia
Fundator	Piotr Michał Miączyński
Dane świątyni
Styl	barok
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Cerkiew Świętej Trójcy w Zarwanicy
	Położenie na mapie Ukrainy Cerkiew Świętej Trójcy w Zarwanicy
	49,225553°N 25,363411°E/49,225553 25,363411
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Świętej Trójcy w Zarwanicy – niewielka zabytkowa greckokatolicka barokowa cerkiew parafialna we wsi Zarwanica^[1], w rejonie trembowelskim^[2], w obwodzie tarnopolskim na Ukrainie. W cerkwi znajduje się cudowny Obraz Matki Boskiej Zarwanickiej. Obecnie parafia w Zarwanicy wchodzi w skład dekanatu zarwanickiego archieparchii tarnopolsko-zborowskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew ufundował starosta krepicki i wojewoda czernichowski Piotr Michał Miączyński aktem z 10 marca 1747 roku. Prace budowlane prowadzono w latach 1747-1754. Wg tradycji cerkiew zbudowano z kamienia zniszczonego przez Turków zamku w Polesiukach. Wyposażenie powstało przed 1759 rokiem i składało się z sześciu ołtarzy i ambony. Wnętrze było całkowicie zlatynizowane z barokowym ołtarzem z czterema kolumnami. W 1784 iluzjonistyczną polichromię wnętrza wykonał Andrzej Solecki z Krechowic.

26 czerwca 1774 we wsi Sitno sporządził swój testament były starosta kaniowski Mikołaj Bazyli Potocki^[3], w którym zapisał m.in. 8000 złotych polskich dla cerkwi pw. Świętej Trójcy w Zarwanicy^[4].

W cerkwi znajduje się piękna ambona z około 1774 roku, na której umieszczono rzeźby figuralne Czterech Ewangelistów, Chrystusa na Globie, Gołębicy, Boga Ojca. Ich autorem był nieokreślony do dziś przedstawiciel lwowskiej szkoły rzeźby rokokowej. Na baldachmienie umieszczony jest herb Pilawa co wskazuje, że fundatorem mógł być Mikołaj Bazyli Potocki z Buczacza^[5]. Ambona była wzorowana na ambonie z Horodenki.

Obok cerkwi znajduje się dzwonnica oraz rzeźbiona z kamieniu figura Maryi Panny.

W 1945 roku cerkiew częściowo spłonęła.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Ołtarz z cudownym Obrazem Matki Boskiej Zarwanickiej przed 1900
Ambona w cerkwi
Kolumna z posągiem obok cerkwi
Ołtarz, przed 1900

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Przez miejscowość przebiega droga terytorialna T 2006.
↑ dawniej w powiecie podhajeckim → Zob. Zarwanica 2.) Z., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 427 .
↑ Sadok Barącz, Pamiątki buczackie, Lwów : Drukarnia Gazety Narodowej 1882, s. 65.
↑ Tam że, s, 63.
↑ Agata Dworzak, XVIII-wieczne wyposażenie cerkwii parafialnej w Zarwanicy, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, Tom XVIII, Białystok 2023, s.123-151.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Grzegorz Rąkowski: Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej: Podole. Pruszków : Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006, s. 254-257. ISBN 83-89188-46-5.
W. Firman: Zarwanica. Tarnopol, 2008, 60 s. (ukr.)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Jan Józków, Sanktuarium maryjne w Zarwanicy na Podolu

[1] Przez miejscowość przebiega droga terytorialna T 2006.

[2] wniej w powiecie podhajeckim → Zob. Zarwanica 2.) Z., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 427 .

[3] Sadok Barącz, Pamiątki buczackie, Lwów : Drukarnia Gazety Narodowej 1882, s. 65.

[4] Tam że, s, 63.

[5] Agata Dworzak, XVIII-wieczne wyposażenie cerkwii parafialnej w Zarwanicy, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, Tom XVIII, Białystok 2023, s.123-151.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]