Cerkiew Opieki Matki Bożej w Kozienicach

Cerkiew Opieki Matki Bożej
	cerkiew wojskowa, następnie cerkiew parafialna i kościół garnizonowy
Państwo	Polska
Miejscowość	Kozienice
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Opieki Matki Bożej
Wezwanie	Opieki Matki Bożej
Historia
Data zakończenia budowy	pocz. XX wieku
Data poświęcenia	pocz. XX wieku
Data zamknięcia	po 1915
Data zniszczenia; • przez	1938; rozbiórkę
Poprzednie wyznanie	prawosławne (Rosyjski Kościół Prawosławny); do 1915
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.; • liczba wiernych	; • cegła; 1000 osób
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Kopuła; • liczba kopuł	; 1
Liczba naw	1
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wbudowana
brak współrzędnych

Cerkiew Opieki Matki Bożej – niezachowana do naszych czasów prawosławna cerkiew w Kozienicach.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Została wzniesiona na początku XX wieku ( w latach 1905–1906) przy ulicy Warszawskiej jako świątynia wojskowa 25 smoleńskiego pułku piechoty^[1]. Według standardowego projektu przewidzianego w Imperium Rosyjskim dla obiektów tego typu, zmodyfikowanego jednak w pewnych detalach: nie posiadała wysokiej kopuły nad prezbiterium, a jedynie niewielką sygnaturkę. Ponad przedsionkiem wznosiła się dzwonnica z niewielką cebulastą kopułką. Pomieszczenie ołtarzowe było niższe od prostokątnej nawy i wyraźnie wyodrębnione. Półkoliste okna zdobiły obramowania z motywem oślego łuku, do budynku prowadziło troje drzwi. Świątynia mieściła 1000 wiernych. Zainstalowano w niej centralne ogrzewanie.

W 1911 pułk, który dotąd opiekował się cerkwią, przestał stacjonować w Kozienicach. Świątynię przekształcono w siedzibę parafii, która liczyła 225 osób. W 1915, gdy większość prawosławnych Rosjan wyjechała z miasta, opuszczony obiekt został spontanicznie zamieniony w katolicki kościół garnizonowy Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej. Jednak jeszcze w latach 20. XX wieku przestał pełnić tę funkcję, zaś w 1938 został zburzony^[1].

Muzeum Narodowe w Krakowie posiada projekt ikonostasu zaprojektowany przez radomską firmę „Krzywicki i Morawski” z 1911 roku^[1].

Ambona, ikony, ołtarz, fragmenty ikonostasu z cerkwi znajduje się obecnie w kościele parafialnym w Brzeźnicy^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d AgnieszkaA. Gronek AgnieszkaA., Ikonostas w cerkwi wojskowej w Kozienicach. Zabytek na tle dziejowym, [w:] Cerkiew w Drodze, Bialystok 2015, s. 53-67 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Sokoł K., Sosna A., Kopuły nad Wisłą. Prawosławne cerkwie w centralnej Polsce w latach 1815–1915, Moskwa, MID „Synergia”, ISBN 5-7368-0301-2, ss.41–42
ks. J. Antosiuk, Ślady po kozienickiej cerkwi, Przegląd Prawosławny, nr 11 (221), listopad 2003, s.51

[:0-1] AgnieszkaA. Gronek AgnieszkaA., Ikonostas w cerkwi wojskowej w Kozienicach. Zabytek na tle dziejowym, [w:] Cerkiew w Drodze, Bialystok 2015, s. 53-67 .

[1]