Chatka pod Śnieżnikiem
Widok ze ścieżki prowadzącej granicą rezerwatu Śnieżnik Kłodzki do granicy | |
Państwo | |
---|---|
Typ budynku |
schron |
Styl architektoniczny |
chata góralska |
Architekt |
nieznany |
Inwestor |
nieznany |
Wysokość całkowita |
ok. 3 m |
Kondygnacje |
parter i poddasze |
Rozpoczęcie budowy |
po 1905 |
Ukończenie budowy |
przed 1930 |
Zniszczono |
1994 |
Odbudowano |
1995 - 1997 |
Pierwszy właściciel |
nieznany |
Obecny właściciel |
lasy państwowe |
Położenie na mapie Sudetów | |
50°12′44,201″N 16°51′34,600″E/50,212278 16,859611 |
Chatka pod Śnieżnikiem – schron samoobsługowy w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Wschodnich, w Masywie Śnieżnika.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Chatka pod Śnieżnikiem położona jest w Sudetach Wschodnich, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w środkowo-wschodniej części Masywu Śnieżnika nad Wielkim Lejem, około 0,9 km na północny wschód od Śnieżnika na granicy rezerwatu przyrody Śnieżnik Kłodzki, po północnej stronie od wzniesienia Sadzonki.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Chatka pod Śnieżnikiem położona na poziomie 1170 m n.p.m. na północno-wschodnim zboczu Śnieżnika zwanym Czarci Gon nad Wielkim Lejem. Najbliższe otoczenie domku porasta rzadki dolnoreglowy las świerkowy z domieszką buka, jodły. Las w latach 80. XX w. podczas klęski ekologicznej został częściowo zniszczony. Służy jako schronienie dla turystów, wyposażona jest w piec kaflowy, garnki, patelnie, sztućce, prycze, karimaty, apteczkę, koce, piłę, siekierkę itp.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Drewniana chata o konstrukcji wieńcowej zbudowana z drewnianych belek połączonych w narożach (węgłach) zamkiem węgłowym bez ostatków. Chata posadowiona jest na fundamencie z kamienia odizolowanym od drewna. Szczeliny pomiędzy belkami uszczelniono wysuszonym mchem. Ściana wewnętrzna z zewnętrznymi ścianami połączona jest pół teowym zamkiem w jaskółczy ogon. Belki stropowe oraz krokwie opierają się na najwyższej belce ściany wieńcowej tzw. balu oczepowym. Chata składa się z dwóch pomieszczeń[1], poddasza[2] i przedsionka[3], całość zadaszona jest dwuspadzistym dachem pokrytym papą. Chata zbudowana jest na planie prostokąta na osi N-S z dobudówką przedsionka. Od strony wschodniej w każdym pomieszczeniu jest jedno prostokątne okno z drewnianymi okiennicami, takie same okna są na każdym piętrze od strony południowej. Drzwi zewnętrzne są zamykane od środka na zasuwę w celu zabezpieczenia przed zwierzętami – turysta może je jednak otworzyć z zewnątrz dzięki trzpieniowi przymocowanemu do zasuwy i wystającemu na zewnątrz przez otwór w drzwiach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia domku jest bardzo uboga. W 1838 r. okoliczne tereny wykupiła Marianna Orańska, która przystąpiła do intensywnej eksploatacji lasów i związanej z tym budową dróg leśnych. Prawdopodobnie księżna przyczyniła się do budowy domku pod Śnieżnikiem. Z zachowanych źródeł nie jest znana dokładna data budowy ani przeznaczenie obiektu. Obiekt wybudowano na pewno przed 1930 rokiem, gdyż domek myśliwski na niemieckich mapach topograficznych z lat 30.XX w. oznaczany był jako Hütte. Data 1878 jaką odczytano w XX w. na jednej z belek wchodzącej w skład drewnianej konstrukcji dachu uznawaną za datę budowy jest datą błędną. Domek prawdopodobnie wybudowano z przeznaczeniem dla drwali lub myśliwych. Domek myśliwski najprawdopodobniej wykorzystywany był w latach 30. XX wieku w., przez ówczesnych naukowców jako miejsce noclegu i wstępnego opracowywania materiału badawczego, którzy w Masywie Śnieżnika prowadzili badania przyrodnicze, m.in. torfowisk. Po 1945 r. domek myśliwski był wykorzystywany głównie przez drwali i żołnierzy WOP. Około 1963 r. zapomniany obiekt w lesie odnalazł Z. Dumański z Lądka Zdroju. Domek dookoła zarośnięty był gęstym lasem i nie był widoczny już ze ścieżki. Wewnątrz znajdowało się zachowane w dobrym stanie niemieckie umeblowanie. W latach 1973-74 z inicjatywy Z. Dumańskiego i S. Kossowskiego, przeprowadzono prace remontowe niszczejącego powoli budynku. Wymieniono prawie całkowicie dwie ściany zewnętrzne, podłogi, odbudowano uszkodzony kaflowy piec z piekarnikiem[4]. Pod paleniskiem wmurowano w butelce akt erekcyjny z nazwiskami osób, które pomagały przy remoncie. W maju 1994 r. domek został poważnie zdewastowany. Po tych wydarzeniach domkiem zajął się Karol z Wrześni. Mieszkając w domku przez około półtora roku wraz z innymi bywalcami chatki i turystami dokonał podstawowych prac remontowych drewnianego budynku. Około 2000 r. nadleśnictwo pokryło zadaszenie domku nową papą. W latach 2009-2010 w domku mieszkał były gajowy W. Gapiński, który po raz kolejny naprawiał piec, łatał dach i prowadził inne drobne prace remontowe. Obecnie obiekt służy turystom i pracownikom leśnym jako samoobsługowe schronienie noclegowe[5].
Ciekawostka[edytuj | edytuj kod]
- Chatka pod Śnieżnikiem nazywana jest jako Domek myśliwski na Czarcim Gonie pod Śnieżnikiem.
- Domek jest jednym z nielicznych jeszcze w Sudetach domkiem myśliwskim.
- Chatka pod Śnieżnikiem ze względu na swój około stu letni wiek stanowi wartość zabytkową i historyczną regionu Masywu Śnieżnika.
- W latach lat 80. XX w. na skutek zaostrzenia przepisów w związku z wprowadzeniem stanu wojennego, a także na prośbę nadleśnictwa i osób opiekujących się domkiem myśliwskim, zaczęto poważnie egzekwować konieczność meldowania się osób przybywających do tego obiektu.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Po południowej stronie wzdłuż granicy prowadzi szlak turystyczny.
- fragment szlaku z Przełęczy Międzyleskiej przez Trójmorski Wierch na Śnieżnik prowadzący do Bielic i dalej.
- Chatka od granicy polsko-czeskiej oddalona jest w kierunku północnym o ok. 650m., do chatki prowadzi zboczem leśna ścieżka
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dwie izby
- ↑ Poddasze
- ↑ Przedsionek
- ↑ Piec kaflowy w domku
- ↑ M. Furmankiewicz Kartki z dziejów domku myśliwskiego na Czarcim Gonie pod Śnieżnikiem.. [dostęp 2017-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-16)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
- Praca zbiorowa, mapa turystyczna Sudety Wschodnie, Skala 1:60.000, wydawca:ExpressMap, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-7546-262-3.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 16 Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1993, ISBN 83-7005-341-6.
- Masyw Śnieżnika – Stronie Śląskie, mapa w skali 1:30 000, Wydawnictwo Kartograficzne „Compass”, Wrocław 2003, ISBN 83-89165-34-1.
- W. Papierniak, 2006, Śnieżnik, cz. II: Dzieje pod szczytowej hali oraz budowli po kłodzkiej stronie. Sudety, Nr 2 (59)/2006, s. 28-29.