Chrystus jako Zbawca
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1610–1614 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
97 × 77 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Chrystus jako Zbawca (Salvator Mundii) – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.
Portret Chrystusa jako Zbawcy należał do cyklu zwanego Apostolados. El Greco kilkakrotnie podjął się namalowania cyklu dwunastu portretów apostałów i portretu Zbawiciela. Wszystkie miały te same formaty. sześciu apostołów zwróconych jest w prawo, sześciu w lewo, a Chrystus frontalnie błogosławi wiernych. Wszystkie obrazy przeznaczone były do jednego pomieszczenia. Do dnia dzisiejszego zachowały się w komplecie jedynie dwa zespoły; jeden znajduje się w zakrystii katedry w Toledo, a drugi w Museo del Greco.
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wersje Zbawiciela pochodzą z początku XVII wieku. Do najstarszych należy kopia z Galerii Parmeggiani w Reggio dell’Emilia[1] oraz z National Gallery of Scotland[2]. Portret Chrystusa przejawia jeszcze wpływy weneckie, choć romboidalna aureola w połączeniu ze szpiczastym czołem, wystającymi kościami policzkowymi i szpiczastą brodą nadają typowe obrazowi cechy toledańskie. Postać Chrystusa z gestem błogosławiącym jest typowa dla bizantyjskiej ikonografii; jedynie gest lewej dłoni trzymanej na kuli symbolizującej świat nawiązuje do sztuki zachodniej[1].
W 1606 roku El Greco namalował kolejną wersję Zbawiciela (obecnie w katedrze w Toledo). Chrystus ma już wyraźne cechy hiszpańskie: widać pełną powagę majestatu i pewność zbawienia świata, który błogosławi. Artysta wykorzystuje tu nowe techniki malarskie, stosuje jaskrawą zieleń dla ukazania fałd płaszcza, objął jednym łukiem zebraną na ramieniu draperię o srebrzystych refleksach, przebiegł rwącym zygzakiem po czerwonej szacie o białych odbłyskach[3]. Tym razem jego lewa ręka opiera się na globie.
Prawie we wszystkich wersjach EL Greco stosuje te same barwy: różowy lub bordowy dla odzienia i zielony lub niebieski dla płaszcza. Jedynie w wersji z Muzeum Parado Chrystus występuje jedynie w czerwonej szacie[4].
-
1606
(98 × 78 cm),
Katedra w Toledo -
1608 – 1614
(72 × 55 cm),
Prado
seria z Almadrones -
1600
(73 × 56,5 cm),
National Gallery of Scotland
.jpg)
_-_Christ_Blessing_(%27The_Saviour_of_the_World%27)_-_Google_Art_Project.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Musei Civici di Reggio Emilia - GALLERIA PARMEGGIANI - Il Salvatore benedicente [online], musei.re.it [dostęp 2024-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-08].
- ↑ Artworks | National Galleries of Scotland [online], www.nationalgalleries.org [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-08] (ang.).
- ↑ V. Antonina El Greco s. 362.
- ↑ Obraz w Muzeum Prado.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antonina Vallentin: El Greco. Warszawa: PIW, 1958.
- Geniusz sztuki El Greco. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985.
- Leo Bronstein: El Greco. London: The Idehurst Press, 1951.