Dwór w Gierłoży
_glowna.jpg) Fasada główna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Gierłoż 2, 11-400 Gierłoż |
| Typ budynku |
dwór |
| Styl architektoniczny | |
| Inwestor | |
| Kondygnacje |
2 |
| Rozpoczęcie budowy |
1913 |
| Ukończenie budowy |
1915 |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Instytut Lotniczy (Warszawa) |
| Obecny właściciel |
gmina Kętrzyn |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kętrzyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego  | |
 54°04′28,1978″N 21°28′35,0018″E/54,074499 21,476389
| |
Dwór w Gierłoży – dwór zlokalizowany we wsi Gierłoż w powiecie kętrzyńskim (województwo warmińsko-mazurskie), nad jeziorem Siercze.
Historia i architektura[edytuj | edytuj kod]
W okresie średniowiecza istniał w lesie koło dzisiejszej Gierłoży dwór myśliwski. Jego załoga zaopatrywała załogę kętrzyńskiego zamku w dziczyznę. W 1437 miasto Kętrzyn zakupiło ponad 839 hektarów lasu, z którego na początku XIX wieku wyodrębniono folwark. Stał on prawdopodobnie w miejscu, gdzie istniał wcześniej dom myśliwski. Od 1889 właścicielem tego majątku był major Julius von Normann (mason). Gdy zmarł, w 1913 majątek zakupił baron Dodo zu Innhausen und Knyphausen pochodzący z okolic Dortmundu. Był on do 1934 starostą kętrzyńskim. W latach 1913[1]-1915[2] wzniósł (lub miasto wzniosło dla niego[1]) neobarokowy dwór na wzniesieniu przy jeziorze Siercze, w którym zamieszkiwał z żoną oraz trzema córkami do stycznia 1945[3]. Rodzina wprowadziła się do obiektu 5 listopada 1915, a otwarcie budowli uświetnił polski skrzypek Bronisław Huberman. Wnętrza zaprojektowała Eliza Knyphausen, żona barona. W 1915 rosyjscy jeńcy wojenni dokonali niwelacji okolicznych terenów, w tym zbudowali nasyp biegnący ku jezioru, obsadzony następnie żywopłotem z białego głogu, a także założyli aleje: lipową i kasztanową[2].
W 1944 w pokoju gościnnym nocował generał Walter Warlimont. Latem 1944 zbudowano zasieki i pola minowe odgradzające majątek od Wilczego Szańca. Przebiegały one m.in. przez ogród dworski, w odległości około 70 metrów od budynku. Nie potwierdzona w żadnych źródłach legenda głosiła, że gościem dworu była też Ewa Braun[2].
Przez kilkadziesiąt lat powojennych obiekt pełnił funkcję ośrodka wczasowego warszawskiego Instytutu Lotniczego na Okęciu, a potem przeszedł w ręce prywatne[3]. Obecnie mieści hotel pod nazwą „Księżycowy Dworek“[2].
Obiekt otacza park dworski z końca XVIII i początku XIX wieku[1].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Fasada ogrodowa -
Wnętrze (sień)
_ogrodowa.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Polskie Zabytki, Gierłoż [online], Katalog polskich zamków, pałacy i dwórów [dostęp 2023-10-08].
- ↑ a b c d Pałącyk Ewy Braun nad jeziorem Siercze - Księżycowy Dworek [online], Wolfsschanze [dostęp 2023-10-08] (pol.).
- ↑ a b Tadeusz Korowaj, DZIEDZICTWO KULTUROWE POWIATU KĘTRZYŃSKIEGO. DWORY I PAŁACE, Kętrzyn: Centrum Biblioteczno – Kulturalne Powiatu Kętrzyńskiego w Kętrzynie / Labrita, 2020, s. 39, ISBN 978-83-954839-5-0.