Edward Dorszewski
ppor. Edward Dorszewski | |
porucznik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1931–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
14 pułk piechoty |
Stanowiska |
dowódca plutonu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Edward Zygmunt Dorszewski (ur. 8 października 1911 w Powidzu pow. gnieźnieński, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – porucznik piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzony w Powidzu (powiat gnieźnieński) jako syn Zygmunta i Heleny z domu Fechtmeyer. Rodzice po ślubie mieszkali w Czempiniu, a w roku 1911 przeprowadzili się do Powidza, gdzie ojciec prowadził restaurację oraz sklep z artykułami kolonialnymi. Podczas I wojny światowej ojciec został powołany do wojska i w październiku 1918 roku zmarł w szpitalu wojskowym w Gnieźnie. W roku 1920 matka wraz z dziećmi przeniosła się do Poznania. Z dniem 1 września 1926 r. Edward Dorszewski, po zdaniu egzaminów wstępnych, rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów Nr 3 w Rawiczu, którą to szkołę ukończył zdając w 1932 roku egzamin maturalny. W roku 1931 jego matka przeniosła się do Grudziądza[1] .
Po ukończeniu Korpusu Kadetów Nr 3 kontynuował edukację wojskową zostając absolwentem XI promocji Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi-Komorowie, w której kształcił się w latach 1932–1934. Po ukończeniu tej szkoły został, zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 4 sierpnia 1934 r., mianowany podporucznikiem w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dnia 15 sierpnia 1934 r. i 184. lokatą[2]. Następnie, zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego z dnia 15 sierpnia tegoż roku, wcielono ppor. Dorszewskiego do 14 pułku piechoty z Włocławka[3].
Z dniem 1 września 1934 r. wyznaczony został na stanowisko dowódcy plutonu[4] (był to pluton w 8 kompanii strzeleckiej III batalionu[a])[5]. Na dzień 5 czerwca 1935 r. Edward Dorszewski zajmował 802. lokatę łączną wśród podporuczników piechoty (była to jednocześnie nadal 184. lokata w swoim starszeństwie)[6].
Do stopnia porucznika awansowany został ze starszeństwem z dnia 19 marca 1938 r. i 188. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7].
We włocławskim pułku służył do lata 1939 roku. W dniu 16 marca 1938 r. piastował stanowisko dowódcy plutonu w 1 kompanii 14 pp[8]. Na dzień 23 marca 1939 r. nadal dowodził plutonem w 1 kompanii I batalionu 14 pp (dowódcą kompanii był por. Władysław Szelepin, a batalionem dowodził mjr Piotr Kunda)[9], zajmując w tym czasie 184. lokatę wśród poruczników piechoty w swoim starszeństwie[10]. Rozkazem organizacyjnym Nr 3 dowódcy[b] 14 pułku piechoty z dnia 26 maja 1939 r. – por. Edward Dorszewski wyznaczony został (w zastępstwie) na stanowisko dowódcy 6 kompanii strzeleckiej II batalionu (etatowym dowódcą tej kompanii był kpt. Michał Naziembło, a batalionem dowodził mjr Jan Łobza)[11].
Z dniem 1 lipca 1939 r. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[12][13] i przydzielony do batalionu KOP „Iwieniec”. Na dzień 31 lipca tr. dowodził plutonem w kompanii ckm baonu „Iwieniec”[c]. We wrześniu 1939 roku por. Edward Dorszewski był oficerem II batalionu 1 pułku piechoty KOP „Karpaty” (prawdopodobnie dowódcą kompanii). Po agresji ZSRR na Polskę w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku, z którego wysłał w dniu 4 lutego 1940 r. ostatni list do żony. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu. Podczas ekshumacji przy jego zwłokach (zwłoki były w mundurze) znaleziono list, pocztówkę, różaniec i kartę z Włocławka (z dnia 24 lutego 1940)[d].
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Edward Dorszewski miał dwie starsze siostry – Zofię (urodzoną w 1902 roku) i Apolonię (urodzoną w 1904 roku). Obie siostry narodziły się w wielkopolskim Czempiniu[1] . Żoną Edwarda Dorszewskiego była Aniela z domu Nowakowska (ur. 3 kwietnia 1913 r. w Bydgoszczy, zm. 3 marca 1973 r. w Słupsku).
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Symboliczna płyta nagrobna zamordowanego przez NKWD porucznika Edwarda Dorszewskiego znajduje się na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku, na grobie rodzinnym innego oficera 14 pułku piechoty – ppor./ppłk. LWP Wiktora Grotowskiego (sektor 82, rząd 7, grób 139). W dniu 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, odczytane zostało nazwisko zamordowanego przez Sowietów Edwarda Dorszewskiego.
Na odsłoniętej dnia 3 maja 2017 r. w Powidzu pamiątkowej tablicy, poświęconej poległym w czasie II wojny światowej mieszkańcom tego miasta, widnieje również nazwisko porucznika Edwarda Dorszewskiego[1] .
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r. – 1 stycznia 1986 r. (pośmiertnie)[15]
- Państwowa Odznaka Sportowa[16]
- Odznaka Strzelecka[16]
- Odznaka Pamiątkowa 14 Pułku Piechoty
- Honorowa Odznaka Szkoły Podchorążych Piechoty
- Odznaka Pamiątkowa 3 Korpusu Kadetów
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kompanią tą dowodził wówczas kpt. kontr. Bazyli Budzyłło, a batalionem mjr Stanisław Pietrzyk.
- ↑ Rozkaz podpisał pełniący obowiązki dowódcy pułku ppłk Władysław Dzióbek.
- ↑ Dowództwo KOP nie zgodziło się na objęcie przez por. Dorszewskiego funkcji oficera materiałowego batalionu „Iwieniec”, gdyż jako młody oficer bardziej potrzebny był w służbie liniowej (informacje z listu por. Dorszewskiego do żony, wysłanego w dniu 31 lipca 1939 roku.
- ↑ 9 listopada 2007 roku podczas warszawskich uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” odczytano pośmiertne nominacje ofiar sowieckiej zbrodni, ogłoszone decyzją Ministra Obrony Narodowej Nr 439/MON z 5 października 2007 r. W decyzji tej por. Edward Dorszewski został błędnie wykazany w stopniu podporucznika (pod nazwiskiem „Doroszewski”), a tym samym awansowany został pośmiertnie na porucznika, który to stopień w rzeczywistości posiadał od 1938 r.[14]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Podporucznik Edward Dorszewski ↓.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 VIII 1934, s. 210.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 VIII 1934, s. 219.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 VIII 1934, s. 227.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 292.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 172.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 454.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 297.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 564.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 90.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 300.
- ↑ Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej ↓.
- ↑ Nekropole ↓.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON ↓.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ↓, Nr 2 poz. 7 z 10 IV 1986, s. 30.
- ↑ a b Na podstawie [1]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2017-03-27].
- Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej.. Muzeum Wojska Polskiego. [dostęp 2018-05-23].
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2016-03-27].
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie – decyzja nie ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. Portal Policja.pl – Katyń – lista osób zamordowanych mianowanych pośmiertnie na wyższe stopnie, poz. 4865. [dostęp 2017-03-27].
- portal Nekropole. [dostęp 2017-03-27].
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 z 1 stycznia 1986 r.. [dostęp 2022-06-22].
- Sławomir Skudzawski – Podporucznik Edward Dorszewski 1911-1940. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Powidzu. Historia szkoły. Powidzanie znani i nieznani. [dostęp 2019-08-21].
- Ludzie związani z Powidzem
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Porucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku
- Odznaczeni Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Odznaczeni Odznaką Strzelecką
- Urodzeni w 1911
- Zmarli w 1940
- Żołnierze KOP w kampanii wrześniowej
- Oficerowie 14 Pułku Piechoty Ziemi Kujawskiej