Fürstengrube
| Podobóz Auschwitz-Birkenau | |
| |
| Odpowiedzialny | |
|---|---|
| Rozpoczęcie działalności |
lipiec 1943 |
| Zakończenie działalności |
styczeń 1945 |
| Terytorium |
Polska pod okupacją niemiecką (terytorium anektowane przez III Rzeszę) |
| Miejsce | |
| Liczba więźniów |
1283 (stan na: 17 stycznia 1945) |
| Narodowość więźniów |
głównie Żydzi |
| Liczebność personelu |
ok. 50-60 SS-manów |
| Komendanci | |
Położenie na mapie Mysłowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°10′38,8628″N 19°06′37,4267″E/50,177462 19,110396
| |
Fürstengrube (niem. Arbeitslager Fürstengrube) – niemiecki nazistowski podobóz Auschwitz-Birkenau, zlokalizowany w Wesołej (dziś części Mysłowic).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Podobóz został założony w lipcu 1943, na terenie kopalni węgla należącej do IG Farben[1]. Miała ona dostarczać surowiec potrzebny do produkcji w fabryce w Monowicach[2]. Początkowo do obozu przywożono Żydów i jeńców sowieckich z macierzystego obozu, na początku lata 1943 zgodę na założenie podobozu dla 600 więźniów wyraził po negocjacjach z dyrekcją fabryki Rudolf Höß[1]. Pierwsi więźniowie w liczbie 500 trafili do Wesołej we wrześniu 1943, byli to głównie Żydzi polscy[2].
Do lipca 1944 liczba więźniów wzrosła do ok. 1200[1]. Pracowali oni w trudnych warunkach, bez przeszkolenia górniczego, podczas trzech ośmiogodzinnych zmian[1], przez co podobóz był zaliczany do tzw. ciężkich[3]. Panowała również wysoka śmiertelność, w pierwszej połowie 1944 do Birkenau powróciło ok. 400 chorych, a w drugiej połowie roku w samym obozie zginęło 76 więźniów. Mimo to kierownictwo obozu było oskarżane o zbytnią pobłażliwość wobec więźniów (głównie ze względu na ich niską produktywność)[2].
17 stycznia 1945 w obozie przebywało 1283 więźniów. Dwa dni później około 1000 więźniów ewakuowano pieszo najpierw do podobozu Gleiwitz II, a stamtąd do KL Mittelbau-Dora. W obozowych barakach pozostało co najmniej 239 niezdolnych do marszu[1]. 27 stycznia 1945 esesmani dokonali egzekucji pozostałych więźniów[4]. Ostrzelali oni baraki z karabinów maszynowych, obrzucili je granatami, a barak szpitalny podpalono wraz z chorymi. Masakrę przeżyło tylko kilkunastu więźniów, którzy po wyzwoleniu zostali objęci opieką przez polskie rodziny[2],
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 1989 w miejscu, gdzie znajdował się podobóz, postawiono krzyż[5], natomiast w 2016 obok niego odsłonięto tablicę pamiątkową[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Geoffrey Megargee: Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945. s. 239–241. ISBN 978-0-253-35328-3.
- ↑ a b c d Fürstengrube / Podobozy / Historia / Auschwitz-Birkenau [online], www.auschwitz.org [dostęp 2023-03-12].
- ↑ a b Instytut Gość Media, Tablicą uczczono pamięć ofiar [online], Instytut Gość Media, 29 stycznia 2016 [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Aleksandra Olszewska, Uczcili pamięć więźniów Fürstengrube [online], Telewizja ITVM.pl, 27 stycznia 2022 [dostęp 2023-03-12] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Miejsca upamiętniające ofiary niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady w województwie śląskim [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-03-12] (pol.).