Franciszek Górczak
Data i miejsce urodzenia |
17 stycznia 1875 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
10 października 1939 |
Poseł II kadencji Sejmu (II RP) | |
Okres |
od 1930 |
Przynależność polityczna | |
Poseł III kadencji Sejmu (II RP) | |
Okres |
od 1930 |
Przynależność polityczna |
Franciszek Górczak (ur. 17 stycznia 1875 w Buku, zm. 10 października 1939 tamże) – polski polityk, działacz społeczny i cechowy, poseł na Sejm III kadencji, poseł na Sejm II i III kadencji w II RP z ramienia Związku Ludowo-Narodowego oraz Stronnictwa Narodowego[1]. Uczestnik powstania wielkopolskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu szkoły powszechnej, wyuczył się zawodu szewca. Praktykował w Berlinie i Frankfurcie. W 1905 wrócił do rodzinnego Buku i prowadził warsztat szewski oraz sklep z przyborami obuwniczymi. Działał w miejscowym Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, Bractwie Kurkowym i Towarzystwie Przemysłowców. W 1906 został przez władze pruskie skazany na 3 miesiące więzienia za popieranie strajku szkolnego w Buku. W 1914 powołany do armii pruskiej, brał udział w I wojnie światowej. W listopadzie 1918 wrócił do domu i wszedł w skład Rady Ludowej w Buku. Ochotniczo wstąpił do kompanii bukowskiej por. Witolda Wegnera i w stopniu sierżanta walczył na froncie zachodnim m.in. pod Zbąszyniem. W 1919 był współzałożycielem Stronnictwa Mieszczańskiego w Buku, później został jego prezesem i sekretarzem. Od 1921 był członkiem Związku Ludowo-Narodowego. Został wybrany do Rady Miejskiej w Buku i sejmiku powiatowego w Nowym Tomyślu. W 1928 doprowadził do rozbicia Zarządu Związku Towarzystw Przemysłowych i Rzemieślniczych w Wielkopolsce i stanął na czele jego proendeckiego zarządu (1928-1934). W 1930 został posłem II kadencji w miejsce Leona Plucińskiego, który zrezygnował z mandatu[1]. W tym samym roku stanął przed sądem za obrazę rządów sanacyjnych, lecz został uniewinniony. W następnych wyborach do sejmu III kadencji został wybrany posłem na Sejm z listy nr 4, okręg wyborczy 34 (Poznań-miasto). Był aktywnym działaczem Stronnictwa Narodowego, zasiadał we władzach wojewódzkich w latach 1930-1935, powiatowych i miejskich w Buku (tu pełnił funkcję wiceprezesa). Był też członkiem Obozu Wielkiej Polski.
We wrześniu 1939 przebywał w okolicach Puszczy Kampinoskiej. Do Buku wrócił 7 października i natychmiast został przez okupantów aresztowany. Rozstrzelany przez Niemców razem z Teofilem Matyasikiem w dniu 10 października 1939 na terenie strzelnicy „Sokoła” w Buku[2]. Początkowo pochowany na cmentarzu św. Rocha w Buku, w 1945 ekshumowany i przeniesiony do wspólnej mogiły na cmentarzu św. Krzyża w Buku.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Był synem szewca Marcina i Seweryny z Chludzińskich. Ożenił się w 1907 roku z Jadwigą ze Śliwińskich, z którą miał synów: Tadeusza (ur. 1907) i Bartłomieja (ur. 1910) oraz córki: Wiktorię (ur. 1911), Katarzynę (ur. 1914), Helenę (ur. 1914) i Dorotę (ur. 1923).
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- memoriał w Parku Sokoła (w miejscu egzekucji)
- Pomnik Bohaterów Ziemi Bukowskiej w Buku
- tablica przy Farze „Poległym i pomordowanym Bukowianom”,
- tablica w gmachu Sejmu RP z nazwiskami poległych i pomordowanych w II wojnie światowej parlamentarzystów polskich[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Parlamentarzyści - Pełny opis rekordu [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2019-12-01] .
- ↑ Informacja na stronie miasta Buk. [dostęp 2012-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-10)].
- ↑ Marek Dyżewski [online], marekjandyzewski.pl [dostęp 2019-05-02] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wielkopolski słownik biograficzny. Poznań: 1983, s. 216-217. ISBN 83-01-02722-3.
- A.Kowalczyk: Buk. Zarys dziejów miasta. Poznań: 1989, s. 1989.
- Z.Kościański, E.Tomkowiak: Bukowianie w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919. Buk-Poznań: 2008.
- zbiory Gabinetu Pamiątek Historycznych Eligiusza Tomkowiaka w Dopiewie
- Ludzie urodzeni w Buku (województwo wielkopolskie)
- Polacy – żołnierze Armii Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej
- Politycy Związku Ludowo-Narodowego
- Politycy Stronnictwa Narodowego
- Członkowie Obozu Wielkiej Polski
- Posłowie na Sejm II kadencji (1928–1930)
- Posłowie na Sejm III kadencji (1930–1935)
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Członkowie Towarzystwa „Sokół”
- Polacy i obywatele polscy straceni przez Niemcy nazistowskie w Okręgu Rzeszy Kraj Warty
- Urodzeni w 1875
- Zmarli w 1939