Heleioporus psammophilus
| Heleioporus psammophilus[1] | |||
| Lee & Main, 1954 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Heleioporus psammophilus | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Heleioporus psammophilus – gatunek płaza bezogonowego z rodziny Limnodynastidae występujący endemicznie w południowo-zachodniej Australii. Dorasta do 6 cm długości i cechuje się dobrze zbudowanym ciałem i stosunkowo krótkimi kończynami. Do rozrodu dochodzi w wykopanej przez samca norze, z której kijanki są następnie wymywane przez jesienne i zimowe opady deszczu. Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z m.in. szerokim zasięgiem występowania i dużymi rozmiarami populacji.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Dorasta do 6 cm długości. Ciało dobrze zbudowane, kończyny stosunkowo krótkie[4]. Grzbiet ma barwę od brązowej do ciemnoszarej[4]. Występują białe lub szare kropki (w przeciwieństwie do spokrewnionego gatunku Heleioporus eyrei brak kropek żółtych)[4]. Na bokach ciała obecne są zazwyczaj jaskrawe guzki[4]. Na palcu wskazującym u samców występuje zazwyczaj mały czarny kolec wykorzystywany podczas ampleksusu[4][5]. Populacje południowe są bardzo podobne do spokrewnionego H. eyrei, jako że na południu oba te gatunki nie mają kolców na palcach wskazujących – jedyną różnicą pozwalającą na rozróżnienie gatunku jest dźwięk wydawany przez samca podczas nawoływania[4].
Zasięg występowania i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje wyłącznie w południowo-zachodniej części Australii Zachodniej na płaskowyżu Darling Range, od miasta Geraldton na północy do Walpole na południu i Albany na wschodzie[4]. Zasięg występowania wynosi około 78 500 km², a gatunek ten spotykany jest na wysokościach bezwzględnych 0–600 m n.p.m.[6]
Gatunek ten zasiedla tzw. Jarrah forest (Lasy Jarrah, w których dominującą rośliną jest Eucalyptus marginata[7]), gdzie spotkać go można na piasku drobnoziarnistym lub na piaszczystych glinach (stąd łacińska nazwa psammophilus, czyli ‘kochający piasek’)[4][6]. Żywi się bezkręgowcami[5].
Rozmnażanie i rozwój[edytuj | edytuj kod]
Samce nawołują od kwietnia do maja, wydając dźwięk podobny do cykania świerszcza[5][6]. Podobnie jak inne gatunki Heleioporus, samce H. psammophilus kopią nory na brzegach zbiorników wodnych[4]. Ampleksus odbywa się w norze, gdzie samica następnie składa do 200 jaj w gnieździe pianowym w wilgotnej glebie[4][6]. Podnoszący się poziom wód spowodowany jesiennymi i zimowymi opadami deszczu prowadzi do zalania nory, tym samym pozwalając kijankom na wyklucie się i wypłynięcie z nory[4]. Do przeobrażenia w osobniki dorosłe dochodzi we wrześniu i październiku[4].
Status[edytuj | edytuj kod]
Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z szerokim zasięgiem występowania, dużymi rozmiarami populacji oraz brakiem spadku liczebności populacji[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Heleioporus psammophilus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Darrel R. Frost, Heleioporus psammophilus Lee and Main, 1954, [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-06-14] (ang.).
- ↑ Heleioporus psammophilus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Sand Frog | Western Australian Museum [online], museum.wa.gov.au [dostęp 2021-12-09] (ang.).
- ↑ a b c Scott Eipper, Peter Rowland, Frogs of Australia, John Beaufoy Publishing, 2018, s. 26.
- ↑ a b c d e Jean-Marc Hero, Dale Roberts, IUCN Red List of Threatened Species: Heleioporus psammophilus, „IUCN Red List of Threatened Species”, 30 kwietnia 2004 [dostęp 2021-12-09].
- ↑ Rachel J. Standish i inni, Long-term data suggest jarrah-forest establishment at restored mine sites is resistant to climate variability, „Journal of Ecology”, 103 (1), 2015, s. 78–89, DOI: 10.1111/1365-2745.12301, ISSN 1365-2745 (ang.).