Henryk Leszczyński
| Data i miejsce urodzenia |
15 listopada 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 sierpnia 2009 |
| Zawód, zajęcie |
prawnik, kompozytor |
Henryk Leszczyński (ur. 15 listopada 1923 w Łodzi, zm. 20 sierpnia 2009 tamże) – prawnik, kompozytor[1], więzień niemieckich obozów koncentracyjnych[2][3]. Polski cytrzysta. Propagator nauki gry na tym instrumencie. Wraz z braćmi Bronisławem Leszczyńskim i prof. Stanisławem Leszczyńskim (warszawskim radiologiem) tworzyli zespół cytrzystów. Autor pieśni na fortepian i głos solowy, wokaliz, utworów sakralnych oraz muzyki do bajek dla dzieci[4]. Improwizator i znawca kontrapunktu. Syn błogosławionej Stanisławy Leszczyńskiej – położnej z Auschwitz-Birkenau[5].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przed wojną uczęszczał w Łodzi do gimnazjum, uczył się także gry na cytrze koncertowej. Po wybuchu II wojny światowej 16-letni Henryk musiał podjąć pracę. Rodzina mieszkała na Bałutach, w pobliżu północnych granic getta łódzkiego i aktywnie pomagała Żydom zamkniętym za drutami Litzmannstadt Ghetto. Za tę działalność Gestapo zatrzymało najpierw matkę – położną Stanisławę Leszczyńską wraz z córką – a po jakimś czasie także Henryka Leszczyńskiego i jego starszego brata – Stanisława[6]. Po ciężkim śledztwie kobiety zostały przewiezione do Auschwitz-Birkenau, a bracia do obozu Mauthausen-Gusen (nr obozowy Henryka Leszczyńskiego 876/45803)[2]. Henryk został przetransportowany do filii obozu w Gusen, uznawanej za najcięższe miejsce kaźni pośród obozów koncentracyjnych III Rzeszy. W Gusen Henryk Leszczyński trafia do kamieniołomów. Jako jeden z nielicznych ze swojego transportu przeżywa koszmar obozu.
Po wyzwoleniu Leszczyński wrócił do Łodzi. Skończył studia prawnicze i konserwatorium. Staje się mistrzem gry na bardzo rzadko spotykanym w Polsce instrumencie – cytrze. Nagrywał z Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji w Łodzi pod batutą Henryka Debicha[1]. Był przez wiele dekad działaczem ruchu pro-life. Aż do śmierci prowadził ożywioną działalność kompozytorską. Umiera w Łodzi 20 sierpnia 2009 roku w wyniku obrażeń odniesionych po potrąceniu przez samochód osobowy na jednej z ulic[5]. Pochowany 10 września 2009 roku na Cmentarzu Radogoskim w Łodzi[7]. W styczniu 2020 roku jego utwory zaprezentowano na koncercie w Instytucie Polskim w Rzymie[8].
Świadectwo Henryka Leszczyńskiego z pobytu w niemieckich obozach zagłady można odsłuchać w Archiwum Historii Mówionej Ośrodka Karta[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wokaliza / muz. Henryk Leszczyński | Archiwum NInA [online], nina.gov.pl [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ a b c Audiohistoria - Archiwum Historii Mówionej [online], audiohistoria.pl [dostęp 2021-02-07].
- ↑ Warszawa/ W czwartek pogrzeb prof. Stanisława Leszczyńskiego | Nauka w Polsce [online], pap.pl [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ Katalog - Henryk Leszczyński | Archiwum NInA [online], nina.gov.pl [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ a b Syn wielkiej matki | Niedziela.pl [online], niedziela.pl [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ OSA | Otwarty System Archiwizacji [online], archiwa.org [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ Henryk Leszczyński, Łódź, 09.09.2009 - nekrolog [online], wyborcza.pl [dostęp 2021-02-07] (pol.).
- ↑ W Rzymie zagrano utwory tworzone w obozach koncentracyjnych - Wiadomości - polskieradio24.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 2021-02-07].