Henryk Szablak
Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1939 |
---|---|
Data śmierci |
21 lutego 1996 |
Poseł IX kadencji Sejmu PRL | |
Okres |
od 13 października 1985 |
Przynależność polityczna |
Henryk Szablak (ur. 19 marca 1939 w Łysych[1], zm. 21 lutego 1996[2]) – polski ekonomista i polityk, poseł na Sejm PRL IX kadencji.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Władysława i Heleny[1]. W 1963 uzyskał tytuł zawodowy magistra ekonomii w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie[3]. Od 1953 działał w Związku Młodzieży Polskiej. W okresie 1959–1963 był II sekretarzem komitetu uczelnianego Związku Młodzieży Socjalistycznej w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie[1], a także przewodniczącym rady wojewódzkiej Zrzeszenia Studentów Polskich[3].
W 1962 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1963 był instruktorem komitetu dzielnicowego Warszawa-Mokotów, następnie od 1965 w wydziale organizacyjnym komitetu wojewódzkiego w Warszawie. Od 1968 tamże starszy instruktor, po roku objął funkcję zastępcy kierownika, a od 1971 kierownika, stanowisko opuścił w 1973. W 1973 został I sekretarzem KD Warszawa-Ochota oraz został członkiem KW w Warszawie, obie funkcje pełnił do 1977. Następnie był sekretarzem KW (1977–1981)[1]; za kadencji Stanisława Kociołka jako I sekretarza (1980–1982) miał faktycznie kierować pracą KW[4]. Od lutego do października 1980 był zastępcą członka, a następnie do lipca 1981 członkiem Komitetu Centralnego PZPR[1]. Na IX Zjeździe PZPR otrzymał 1010 głosów na 1068 wymaganych i nie uzyskał reelekcji do KC[5].
Szablak reprezentował nurt dogmatyczny w PZPR. Opowiadał się za mobilizacją podstawowej organizacji partyjnej (POP) w odpowiedzi na działania NSZZ „Solidarność” jako przeciwnika ideologicznego PZPR. Przemawiając w Komitecie Wojewódzkim przekonywał: „Chodzi o to, aby były one [tj. POP] miejscem twardych, robotniczych, partyjnych, krytycznych dyskusji, a nie miejscem odmawiania pacierzy o socjalizmie”[6]. Na X Plenum KC PZPR w kwietniu 1981 wraz z Albinem Siwakiem zaatakował ostrożne stanowisko Mieczysława Rakowskiego wobec „Solidarności”[7]. W czerwcu 1981 podczas XI Plenum KC PZPR poparł Tadeusza Grabskiego w nieudanej próbie usunięcia I sekretarza Stanisława Kani celem zaostrzenia kursu wobec „Solidarności” i przeforsowania idei „partii marksistowskiej”[8][9]. W lipcu podczas IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR był wymieniany jako umiarkowany kandydat na I sekretarza partii, niezwiązany z żadną frakcją[10][11]. Był jednak wśród polityków PZPR, z którymi przedstawiciele NRD prowadzili poufne rozmowy w ramach wywierania nacisku na polskie władze. W jednej z takich rozmów w październiku 1981 opowiadał się za zmuszeniem przez ZSRR nowego I sekretarza Wojciecha Jaruzelskiego „do energiczniejszych kroków” wobec opozycji[12].
Od marca 1981 do października 1986 był I sekretarzem KW w Ostrołęce[1]; w tej roli odznaczał weteranów medalami „Za udział w wojnie obronnej 1939”[13]. W lipcu 1986 został członkiem prezydium Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej[1][14].
W 1980 został wybrany w skład Stołecznej Rady Narodowej, pełnił obowiązki jej wiceprzewodniczącego[15]. Członek rady wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego[3].
W 1985 wybrany na posła na Sejm PRL IX kadencji z okręgu Ostrołęka, zasiadał w Komisji Rynku Wewnętrznego i Usług[16][3].
Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Informacje w BIP IPN.
- ↑ a b Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
- ↑ a b c d Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 143.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 440–441.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 88.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 369.
- ↑ Gańczak 2014 ↓, s. 329.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 373, 393, 405.
- ↑ Polish Congress OKs Secret Ballot, „Miami Herald”, 16 lipca 1981, s. 2 .
- ↑ Harry Trimborn , Unprecedented Secret Vote to Elect Polish Leadership, „Los Angeles Times”, 16 lipca 1981, s. 11 .
- ↑ Gańczak 2014 ↓, s. 338.
- ↑ Sławomir Olzacki , Z kart historii: Weterani kampanii wrześniowej [online], Maków Online, 3 września 2018 .
- ↑ Central Intelligence Agency, Directory of Polish Officials – A Reference Aid, Waszyngton: Departament Handlu Stanów Zjednoczonych, 1989, s. 9 .
- ↑ Inauguracyjna sesja Rady Narodowej Miasta Warszawy, „Stolica”, 16 (1687), 20 kwietnia 1980, s. 11 .
- ↑ Strona sejmowa posła IX kadencji. Archiwum Danych o Posłach.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Filip Gańczak , Walka o przywództwo w PZPR w roku 1981 w dokumentach aparatu władzy Niemieckiej Republiki Demokratycznej, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2, 2014, s. 321–340 .
- Przemysław Gasztold , Towarzysze z betonu. Dogmatyzm w PZPR 1980–1990, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019, ISBN 978-83-8098-865-1 .
- Absolwenci Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- Członkowie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR
- Członkowie Komitetów Uczelnianych PZPR
- Członkowie Komitetu Centralnego PZPR
- Członkowie rad wojewódzkich PRON
- Członkowie Zrzeszenia Studentów Polskich
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej
- Działacze Związku Młodzieży Socjalistycznej
- Instruktorzy PZPR
- Pierwsi sekretarze Komitetów Dzielnicowych PZPR
- Pierwsi sekretarze Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Ostrołęce
- Pochowani na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie
- Posłowie z okręgu Ostrołęka (PRL)
- Radni Rady Narodowej miasta stołecznego Warszawy
- Sekretarze Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR
- Urodzeni w 1939
- Zastępcy członków Komitetu Centralnego PZPR
- Zmarli w 1996