Hirsz Oszerowicz
| Data i miejsce urodzenia |
25 czerwca 1908 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 czerwca 1994 |
| Język |
jidysz |
| Dziedzina sztuki |
poezja |
| Nagrody | |
Hirsz Oszerowicz (ur. 25 czerwca 1908 w Poniewieżu, zm. 6 czerwca 1994 w Tel Awiwie) – poeta tworzący w jidysz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Hirsz Oszerowicz urodził się 25 czerwca 1908 w Poniewieżu[1]. Z początkiem I wojny światowej jego rodzina została wygnana na teren Donbasu, lecz w 1921 roku powróciła do Poniewieża[2], gdzie Oszerowicz ukończył gimnazjum z hebrajskim jako językiem nauczania[1][2]. Podczas studiów na wydziale prawa Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie współpracował z prasą, w tym z redakcją „Di jidisze sztime”[1]. W 1934 roku – rok po ukończeniu studiów – ukazały się jego pierwsze utwory poetyckie[1][2]. Jego pierwszy tomik poetycki Baginen ukazał się w 1941 roku, ale podczas wojny zaginęły wszystkie egzemplarze publikacji[2].
Wojnę spędził w Związku Radzieckim, po czym osiadł w Wilnie[2], gdzie przyjaźnił się m.in. z Rafaelem Chwolesem[3]. Kierował sekcją żydowską przy litewskim związku pisarzy[3]. W 1947 roku opublikował zbiór wierszy Fun klem arojs (Wyrwawszy się z ucisku)[1][2], który został zaatakowany na łamach „Der Sztern” za „burżuazyjny nacjonalizm”[2]. Dwa lata później Oszerowicz został skazany na 10 lat łagru[1][2] za rzekomą antyradziecką działalność syjonistyczną[1][3]. Zwolniono go w 1956 roku[2].
Po powrocie do Wilna powrócił do pracy twórczej. Choć został jednym z najbardziej rozpoznawalnych sowieckich pisarzy tworzących w jidysz, jego twórczość ukazywała się głównie w tłumaczeniach na język litewski i rosyjski[2]. Jego utwory na litewski przetłumaczyli m.in. Eduardas Mieželaitis, Justinas Marcinkevičius czy Algimantas Baltakis[2], zaś na rosyjski Arsienij Tarkowski[2]. Dopiero w 1969 roku ukazał się w jidysz zbiór Zunengang[2] (Droga słońca)[1].
W 1971 roku wyjechał do Izraela, gdzie jego twórczość została doceniona[1]; wkrótce został wyróżniony nagrodą im. Jaakowa Fichmana, później otrzymał również nagrodę im. Icyka Mangera, a także szereg innych nagród[1][2]. Jego wiersze ukazywały się w jidysz, jak i w tłumaczeniu na język hebrajski[1][2], choć w większości były to utwory napisane jeszcze przed opuszczeniem Wilna[2]. Do utworów opublikowanych w tym okresie należy poemat Majn Poneweż (Mój Poniewież)[1].
Oszerowicz zmarł 6 czerwca 1994 roku[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
W swej twórczości poetyckiej Oszerowicz poruszał kwestie etyczne i filozoficzne, często czerpiąc tematy z biblijnej tradycji i dziedzictwa zachodniego kanonu, które zestawiał ze zniszczeniami płynącymi z tragedii XX wieku[2]. Pozostawił po sobie tak krótką poezję liryczną, jak i dłuższe, refleksyjne utwory[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Vytautas Toleikis, Oszerowicz Hirsz [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Dov-Ber Kerler, Osherovitsh, Hirsh [online], YIVO Encyclopedia [dostęp 2023-05-20] (ang.).
- ↑ a b c Zbigniew Pakuła, Portrety z Wilna, „Miasteczko Poznań. Pismo społeczno-kulturalne”, 1, 2018 [dostęp 2023-05-20] (pol.).