Przejdź do zawartości

Humphreys Biplane

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
„Dwupłatowiec Humphreysa”

Humphreys Biplane – nieudana łódź latająca zaprojektowana i zbudowana przez brytyjskiego dentystę Jacka Humphreysa w latach 1908-09. Samolot Humphreysa był jedną z pierwszych łodzi latających na świecie i być może pierwszym samolotem amfibijnym (przeznaczonym do startu i lądowania z ziemi i wody). Konstrukcja okazała się nieudana i nigdy nie odbyła żadnego lotu.

Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]

Brytyjski pionier awiacji Jack Edmund Humphreys, który z zawody był dentystą[1], a z racji jego niezwykłych jak na ówczesne czasy zainteresowań znany jako „The Mad Dentist” (dosłownie: Szalony Dentysta)[2] interesował się konstrukcją statków powietrznych przynajmniej od 1902 kiedy to zbudował swój pierwszy szybowiec[3]. Łącznie zbudował trzy szybowce na których odbywał loty w okolicach Fowey – najdłuższe z nich miały około pół mili długości(ok. 800 m)[3]. Humphreys bazował ówczesne i późniejsze konstrukcje na obserwacjach lotów ptaków, a skrzydła jego statków powietrznych modelowane były na kształtach skrzydeł ptaków[4]. Jesienią 1908 w szopie należącej do stoczni rzecznej Forrest's Boatyard w Wivenhoe Humphreys rozpoczął pracę nad jego pierwszym samolotem który ukończył na początku 1909[1][5].

Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

Humphreys Biplane (dosłownie Dwupłatowiec Humphreysa, znany także jako Humphreys Waterplane[2][6][7] i Wivenhoe Flyer[1][5][8]) był jednosilnikowym dwupłatowcem o konstrukcji głównie drewnianej[5]. Chłodzony powietrzem 8-cylindrowy silnik JAP o mocy 35 KM napędzał dwa śmigła przeciwbieżne w konfiguracji pchającej[5][7]. Stalowe śmigła miały 8 stóp średnicy (2,43 m) i obracały się z prędkością 400 obrotów na minutę[5].

Skrzydła samolotu miały bardzo zakrzywiony, „ptasi” kształt z dużymi, trójkątnymi lotkami na ich końcach[5]. Ogon samolotu miał także kształt trójkątny[5].

Skrzydła samolotu przyczepione były do kadłuba samolotu który spełniał także rolę głównego pływaka z dwoma mniejszymi pływakami na końcach dolnych skrzydeł[5]. Samolot miał także składane, czterokołowe podwozie które najprawdopodobniej nie było używane w czasie prób statu na wodzie[5] ale być może planowano jego użycie na lądzie, według ówczesnych przekazów samolot miał być „zdolny do unoszenia się i lądowania zarówno z wody jak i lądu”[a][6].

Konstrukcja kadłuba wykonana była ze stalowych rur, skrzydła, ogon i wsporniki oraz zastrzały były drewniane[5]. Skrzydła była pokryte cienką blachą aluminiową, inne powierzchnie były kryte płótnem[5].

Samolot liczył około 45 stóp długości (13,7 m), długość kadłuba wynosiła 12 stóp i sześć cali, a jego szerokość 8 stóp (3,81 x 2,43 m)[5]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła około 38 stóp, a ich szerokość do 13 stóp (11,58 x 3,96 m), dokładna powierzchnia skrzydeł nie jest znana ale szacuje się ją na 650 stóp kwadratowych (60,38 m²)[5]. Masa własna maszyny wynosiła w przybliżeniu 1650 funtów (ok. 750 kg)[5].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Samolot Humphreysa na wodzie

Samolot został ukończy na początku 1909[5][7]. W kwietniu 1909 w Londynie odbył się pierwszy pokaz lotniczy Olympia Air Show[9], Humphreys planował przedstawić tam swoją maszynę ale nie zmieściła się w drzwiach do sali Olympia i nie wzięła ona udziału w wystawie[5][7].

Pierwsze próby wzbicia się samolotu w powietrze miały miejsce 3 kwietnia 1909[1] na rzece Colne w Rowhedge, ale w wyniku nieszczęśliwego wypadku samolot zatonął po opuszczeniu go na wodę[1][5][7].

Maszyna Humphreysa została wydobyta z wody i naprawiona ale późniejsze, wielokrotnie ponawiane próby startu także okazały się nieudane[5]. Samolot jedynie pływał po powierzchni wody z prędkością kilkunastu węzłów[1][5][7]. Najbardziej prawdopodobną przyczyną niepowodzenia samolotu był zbyt duży opór jaki stawiał w wodzie jego kadłub[1].

Dwupłatowiec Humphreys uważany jest za pierwszą brytyjską łódź latającą i być może za pierwszą na świecie[1][10]. Już wcześniej powstały inne brytyjskie wodnosamoloty[11] (np. Rawson-Barton Hydra-aeroplane[12]) ale maszyna Humphreysa była pierwszą która może być uznana za łódź latająca, czyli samolot którego główny kadłub pływa bezpośrednio po wodzie[1].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. „Capable of arising from and alighting on both water and land”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Peter London: Flying Boats. s. 2.
  2. a b Stéphane Nicolaou: Flying Boats And Seaplanes. s. 10.
  3. a b Michael Harold Goodall: British Aircraft Before the Great War. s. 162.
  4. Michael Harold Goodall: British Aircraft Before the Great War. s. 162-163.
  5. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Michael Harold Goodall: British Aircraft Before the Great War. s. 163.
  6. a b H. F King: Aeromarine Origins. s. 27.
  7. a b c d e f Peter Lewis: British aircraft, 1809-1914. s. 322.
  8. M. P. Sayer. Neglected Pioneer. „Flight International”, s. 814, 1969-11-20. 
  9. The First British Aero Show. „Flight”, s. 171, 1909-03-27. 
  10. Fred Jane (red.): Jane's All the World's Aircraft. s. 5b.
  11. Peter London: Flying Boats. s. 1.
  12. The Felixstowe Flying-Boats. „Flight”, s. 842, 1955-12-02. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michael Harold Goodall: British Aircraft Before the Great War. Atglen, PA: Schiffer Pub., 2001. ISBN 978-0-7643-1207-6.
  • Fred Jane (red.): Jane's All the World's Aircraft. 1913.
  • H. F King: Aeromarine Origins: The Beginnings of Marine Aircraft, Winged Hulls, Air-Cushion and Air-Lubricated Craft, Planing Boats and Hydrofoils. Aero Publishers, 1966.
  • Peter Lewis: British aircraft, 1809-1914. Putnam, 1962.
  • Peter London: Flying Boats. Phoenix Mill: Sutton Publishing Limited, 2003. ISBN 0-7509-2695-3.
  • Stéphane Nicolaou: Flying Boats And Seaplanes : A History From 1905. Osceola, WI: MBI Publishing, 1998. ISBN 978-0-7603-0621-5.