Iharkutosuchus

*Iharkutosuchus*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	krokodylomorfy
(bez rangi)	Eusuchia
Rodzina	Hylaeochampsidae
Rodzaj	Iharkutosuchus; Ősi, Clark & Weishampel, 2007
Gatunki
	I. makadii Ősi et al., 2007;
	I. makadii Ősi et al., 2007;

Iharkutosuchus – rodzaj niewielkiego krokodylomorfa z rodziny Hylaeochampsidae żyjącego w późnej kredzie na obecnych terenach Europy. Został opisany w 2007 roku przez Attilę Ősiego i współpracowników w oparciu o niemal kompletną czaszkę odkrytą w kopalni boksytu w Iharkút, w datowanych na santon osadach formacji Csehbánya w zachodnich Węgrzech. W tej samej lokalizacji odnaleziono także kości kilku innych czaszek oraz kilkaset zębów. Niska i płaska czaszka z krótkim, szerokim rostrum, była stosunkowo niewielka – mierzyła około 11 cm długości. Długość całego zwierzęcia szacuje się na około 80 cm. Okno przedoczodołowe ani otaczający je dół nie występowały. Iharkutosuchus miał pięć zębów przedszczękowych i trzynaście szczękowych z każdej strony. Pierwsze dwanaście zębodołów jest w przybliżeniu tej samej wielkości, jednak sześć końcowych osiąga większe rozmiary. W kości zębowej znajduje się czternaście zębodołów, jednak zęby tej kości nie zostały odnalezione^[1]. Uzębienie Iharkutosuchus obejmuje zęby odpowiadające siekaczom, zębom przedtrzonowym oraz trzonowym^[2]. Jego analizy sugerują, że Iharkutosuchus żywił się zarówno twardym, jak i miękkim pokarmem^[3], prawdopodobnie głównie włóknistymi roślinami. Wstępna obróbka pokarmu następowała jeszcze w jamie ustnej zwierzęcia, przed połknięciem. Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Ősiego i współpracowników sugeruje, że Iharkutosuchus jest taksonem siostrzanym Hylaeochampsa, wraz z którą należy do rodziny Hylaeochampsidae – bazalnych przedstawicieli grupy Eusuchia^[1]. Hipotezę tę potwierdzają również badania osteologiczne czaszki^[2].

Nazwa Iharkutosuchus pochodzi od Iharkút – miejsca odkrycia holotypu – oraz Souchos – greckiego imienia egipskiego boga Sobka, przedstawianego z głową krokodyla. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, I. makadii, honoruje László Makádiego^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Attila Ősi, James M. Clark, David B. Weishampel. First report on a new basal eusuchian crocodyliform with multicusped teeth from the Upper Cretaceous (Santonian) of Hungary. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Abhandlungen”. 243 (2), s. 169–177, 2007. DOI: 10.1127/0077-7749/2007/0243-0169. (ang.).
↑ ^a ^b Attila Ősi. Cranial osteology of Iharkutosuchus makadii, a Late Cretaceous basal eusuchian crocodyliform from Hungary. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Abhandlungen”. 248 (3), s. 279–299, 2008. DOI: 10.1127/0077-7749/2008/0248-0279. (ang.).
↑ Attila Ősi, David B. Weishampel. Jaw mechanism and dental function in the Late Cretaceous basal eusuchian Iharkutosuchus. „Journal of Morphology”. 270 (8), s. 903–920, 2009. DOI: 10.1002/jmor.10726. (ang.).

[OCW07-1] Attila Ősi, James M. Clark, David B. Weishampel. First report on a new basal eusuchian crocodyliform with multicusped teeth from the Upper Cretaceous (Santonian) of Hungary. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Abhandlungen”. 243 (2), s. 169–177, 2007. DOI: 10.1127/0077-7749/2007/0243-0169. (ang.).

[AO08-2] Attila Ősi. Cranial osteology of Iharkutosuchus makadii, a Late Cretaceous basal eusuchian crocodyliform from Hungary. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Abhandlungen”. 248 (3), s. 279–299, 2008. DOI: 10.1127/0077-7749/2008/0248-0279. (ang.).

[OW09-3] Attila Ősi, David B. Weishampel. Jaw mechanism and dental function in the Late Cretaceous basal eusuchian Iharkutosuchus. „Journal of Morphology”. 270 (8), s. 903–920, 2009. DOI: 10.1002/jmor.10726. (ang.).

[1]

[2]

[3]