Iwanowiec
 W Sewastopolu w 2012 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ |
Mołnija-1 |
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Tarantul III |
| Historia | |
| Stocznia |
Stocznia Średnio-Newska, Leningrad |
| Położenie stępki |
4 stycznia 1988 |
| Wodowanie |
28 lipca 1989 |
 Marynarka Wojenna ZSRR
| |
| Nazwa |
R-334 |
| Wejście do służby |
30 grudnia 1989 |
 MW Rosji
| |
| Nazwa |
R-334 |
| Wejście do służby |
grudzień 1991 |
| Los okrętu |
prawdopodobnie zatopiony 1 lutego 2024 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 436 t |
| Długość |
56,10 m |
| Szerokość |
10,20 m |
| Zanurzenie |
2,50 m |
| Napęd | |
| CODAG: 2 turbiny gazowe o mocy 24 000 KM, 2 marszowe silniki wysokoprężne o mocy 8000 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
41 węzłów |
| Zasięg |
2400 Mm przy 12 w |
| Uzbrojenie | |
| 4 wyrzutnie pocisków woda-woda Moskit (4 pociski), 1 armata uniw. 76,2 mm AK-176, 2 działka plot. 30 mm AK-630M, 1×IV wyrzutnia rakiet plot. Strieła-3 lub Igła (16 rakiet) | |
| Załoga |
40 |
R-334 Iwanowiec (Р-334 Ивановец) – radziecki, następnie rosyjski kuter rakietowy projektu 12411 (w kodzie NATO: Tarantul III). Nosił stały numer burtowy 954. Wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR w 1989 roku pod oznaczeniem R-334, przejęty następnie przez Marynarkę Wojenną Rosji, w 1998 roku otrzymał nazwę „Iwanowiec”. Służył we Flocie Czarnomorskiej. Prawdopodobnie został zatopiony w 2024 roku podczas inwazji na Ukrainę.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na początku lat 70. w biurze konstrukcyjnym Ałmaz w ZSRR rozpoczęto prace nad kutrami rakietowymi nowego pokolenia projektu 1241, pod kryptonimem Mołnija[1]. Pierwszą serią były kutry projektu 1241.1, uzbrojone w starsze pociski P-15 Termit, natomiast docelowym wariantem dla marynarki ZSRR, do którego należał kuter R-334, stały się okręty projektu 12411 uzbrojone w nowo opracowane pociski 3M80 Moskit, budowane od lat 80. w liczbie 33 okrętów[a]. W ZSRR były one klasyfikowane jako kutry rakietowe (rakietnyj katier)[2].
Kuter R-334 został zbudowany w Stoczni Średnio-Newskiej (ros. Sriednie-Niewskij Sudostroitielnyj Zawod) w Leningradzie, pod numerem budowy 211[3]. Stępkę pod budowę położono 4 stycznia 1988 roku, a wodowano go 28 lipca 1989 roku[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wyporność standardowa okrętu wynosi 436 ton, a pełna 493 tony[4]. Długość wynosi 56,10 m, szerokość: 10,20 m, a zanurzenie maksymalne: 2,50 m[4].
Okręty mają napęd w systemie CODAG, z dwoma turbinami gazowymi M-70 mocy szczytowej o mocy łącznej 24 000 KM i dwoma marszowymi silnikami wysokoprężnymi M-510 o mocy łącznej 8000 KM, napędzającymi dwie śruby[4]. Prędkość maksymalna wynosi 41 węzłów, a ekonomiczna 14 w[4]. Zasięg przy prędkości 12 w wynosi 2400 mil morskich, przy 14 w: 1600 Mm, a przy 36 w: 400 Mm[4].
Zasadnicze uzbrojenie stanowią dwie podwójne wyrzutnie pocisków manewrujących woda-woda 3M80 Moskit, z czterema pociskami[4]. Uzupełnia je artyleria w postaci armaty uniwersalnej kalibru 76,2 mm AK-176[4]. Do samoobrony służą dwa sześciolufowe działka przeciwlotnicze kalibru 30 mm AK-630M, tworzące zestaw obrony bezpośredniej, oraz poczwórna wyrzutnia pocisków przeciwlotniczych bardzo krótkiego zasięgu samonaprowadzających się na podczerwień Strieła-3 lub Igła, z zapasem 16 rakiet[4].
Okręty mają stację radiolokacyjną wykrywania celów i naprowadzania pocisków Monolit[4]. Do kierowania ogniem artylerii służy stacja radiolokacyjna MR-123/176 Wympieł[4]. Ponadto wyposażone są w system walki radioelektronicznej Wympieł-R2 i dwie wyrzutnie celów pozornych PK-16[4]
Służba[edytuj | edytuj kod]
Okręt wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR 30 grudnia 1989 roku z oznaczeniem alfanumerycznym: R-334 (Р-334)[3]. Został przydzielony do Floty Czarnomorskiej ZSRR[3]. Wchodził w skład 295. Sulińskiego Dywizjonu Kutrów Rakietowych Orderu Czerwonego Sztandaru[5].
Po rozpadzie ZSRR w grudniu 1991 roku i podziale Floty Czarnomorskiej w drugiej połowie lat 90. R-334 został przejęty przez Rosję. W listopadzie 1998 roku patronat („szefostwo”) nad okrętem objęły władze obwodu iwanowskiego, a w 2000 roku otrzymał imię: „Iwanowiec”[6]. Według innych źródeł, już w 1998 roku otrzymał imię: „Iwanowiec”[3]. W Rosji nosił stały numer burtowy 954[7].
Podczas inwazji Rosji na Ukrainę, został w nocy z 31 stycznia na 1 lutego 2024 roku zaatakowany uderzeniowymi łodziami bezzałogowymi (dronami morskimi) w rejonie jeziora Donuzław na anektowanym Krymie, przez ukraińskie siły specjalne[8]. Główny zarząd wywiadu ministerstwa obrony Ukrainy oświadczył, że „Iwanowiec” otrzymał kilka uderzeń w kadłub i zatonął na płyciźnie, na potwierdzenie czego opublikowano nagrania z kamer dronów[8]. Utrata okrętu nie została niezależnie potwierdzona.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tak według Apalkow 2010 ↓, s. 217, 227-228. Niektóre publikacje określają odwrotnie starsze kutry z pociskami Termit jako projekt 12411, a nowsze jako 1241.1 (Car′kow 2015 ↓, s. 22). Spotykane jest też w literaturze oznaczenie okrętów z pociskami Moskit jako projektu 1241.1M (Kostriczenko 1999 ↓, s. 24).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Apalkow 2010 ↓, s. 214.
- ↑ a b Apalkow 2010 ↓, s. 227-228.
- ↑ a b c d Apalkow 2010 ↓, s. 233.
- ↑ a b c d e f g h i j k Apalkow 2010 ↓, s. 227.
- ↑ Kostriczenko 1999 ↓, s. 24.
- ↑ W. Kostriczenko. Dien′ Wojenno-Morskogo Fłota 26 ijula 2015 goda wo Władiwostokie i Sewastopole. „Morskaja Kollekcyja”, s. 30, 2016. nr 2/2016(197): Flotskije kroniki. Wypusk wtoroj. (ros.).
- ↑ Car′kow 2015 ↓, s. 22.
- ↑ a b Piotr Andrusieczko: Ukraińskie siły specjalne zatopiły kolejny rosyjski okręt wojenny. wyborcza.pl, 1 lutego 2024.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jurij Apalkow: Udarnyje korabli. Moskwa: Morkniga, 2010. ISBN 978-5-903080-40-3. (ros.).
- A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g.. 2015, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015. (ros.).
- Witalij Kostriczenko. Tragedia Floty Czarnomorskiej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1999. IV (15), s. 21-32, marzec-kwiecień 1999. Magnum-X. ISSN 1426-529X.