Jacek Jurzak
| Państwo | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
16 października 1946 |
| Data i miejsce śmierci |
23 września 2005 |
Jacek Jurzak (ur. 16 października 1946 w Bielsku-Białej, zm. 23 września 2005 w Rochester) – polski kierowca wyścigowy, pilot rajdowy, konstruktor, szpieg CIA.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Bielsku-Białej jako syn Tadeusza[1].
W latach 1974–1977 był pilotem rajdowym Ewalda Pauliego oraz Wiesława Cygana w RSMP[2]. W 1976 wywalczył wraz z Cyganem tytuł mistrza Polski w klasie Polskiego Fiata 126p[3].
Również w 1976 zadebiutował w WSMP[4].
Pracował jako adiunkt w Politechnice Łódzkiej (filia w Bielsku-Białej)[5], a w 1981 zdobył stopień naukowy doktora[6]. Inspirując się projektami samochodów Formuł: 1, 2 i 3, skonstruował pod koniec lat 70. w Bielsku-Białej samochód JJ-01. Jurzak w przedniej części tego pojazdu w miejsce ramy rurowej zastosował monokok, co było novum w krajach bloku wschodniego[7]. Samochód był napędzany silnikiem Łada. Jurzak startował nim do 1984, jednak nie odniósł znaczących sukcesów[8]. Współuczestniczył również w projekcie samochodu EK 85[9].
W latach 1972–1973 był szkolony jako funkcjonariusz polskiego wywiadu. W kwietniu 1980 podjął współpracę z CIA (ps. „Michał”[6]), za co został 10 listopada 1983 aresztowany. W pierwszej instancji w 30 maja 1984 został skazany za szpiegostwo na 15 lat więzienia, natomiast, po apelacji, sąd drugiej instancji skazał go 30 czerwca 1984 na 25 lat pozbawienia wolności[10]. 11 czerwca 1985 na moście Glienicke (Berlin) został wraz z czterema innymi szpiegami amerykańskimi przekazany Stanom Zjednoczonym w zamian za Mariana Zacharskiego[9].
W 1993 został współautorem patentu „System i metoda automatycznego sterowania pojazdem po pasie drogi” (US 5245422 A). Zmarł w 2005 w Rochester[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ [grupaAktotworcyId=3|aktotworcaId=3918|typ=2 Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bielsku-Białej [1975] 1983-1990]. [w:] ipn.gov.pl [on-line]. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2016-10-12]. (pol.).
- ↑ Jacek Jurzak. [w:] ewrc-results.com [on-line]. [dostęp 2016-10-12]. (pol.).
- ↑ Przemysław Semczuk: Maluch. Biografia. 2014. ISBN 978-83-240-3197-9.
- ↑ Wyścigowe Samochodowe Mistrzostwa Polski 1976. [w:] scr.civ.pl [on-line]. [dostęp 2016-10-12]. (pol.).
- ↑ Teresa Semik: Jak konstruktor wyścigówki został szpiegiem. [w:] dziennikzachodni.pl [on-line]. 2015-10-18. [dostęp 2016-10-12]. (pol.).
- ↑ a b Bożena Wisłocka-Trombska. Przyznaję, byłem szpiegiem. „Kronika”. 25 (403), s. 12, 1984-06-21/27. Bielsko-Biała. ISSN 0208-7014.
- ↑ Robert Steć: Polskie samochody wyścigowe. Opole: Studio conTEXT, 2011, s. 190. ISBN 978-83-930306-4-4.
- ↑ Robert Steć: Polskie samochody wyścigowe. Opole: Studio conTEXT, 2011, s. 194. ISBN 978-83-930306-4-4.
- ↑ a b Grzegorz Chyła: Polskie wyścigi samochodowe 1980–1989. Toruń: Automobilklub Toruński, 2015, s. 165. ISBN 978-83-942405-0-9.
- ↑ a b Grzegorz Chyła: Polskie wyścigi samochodowe 1980–1989. Toruń: Automobilklub Toruński, 2015, s. 166. ISBN 978-83-942405-0-9.