Jan Łukasz Gryżewski
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci |
katastrofa kolejowa |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
inżynier |
Alma Mater |
Instytut Inżynierów Komunikacji |
Rodzice |
Kazimierz i Faustyna z d. Skotnicka |
Małżeństwo |
Franciszka z d. Bojasińska |
Dzieci |
Kazimierz, Tadeusz, Jan |
Jan Łukasz Gryżewski (ur. 24 listopada 1870 w Różyce Żmijowe, zm. 7 lutego 1919 w Witoszycach) – polski inżynier komunikacji, działacz społeczny i polityczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 24 listopada 1870 w majątku Różyce Żmijowe w rodzinie Kazimierza i Faustyny z d. Skotnickiej. Pierwsze nauki pobierał w Łęczycy i w 1892 ukończył studia w Instytucie Inżynierów Komunikacji w Petersburgu.
W 1892 rozpoczął pracę w Warszawie w Zarządzie Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Na początku 1902 został przeniesiony do Częstochowy i objął stanowisko naczelnika IV oddziału Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Równocześnie podjął działalność społeczną i polityczną na terenie miasta.
Pod koniec 1902 brał udział w zebraniu założycielskim częstochowskiego oddziału Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego oraz został wybrany do zarządu tegoż. W 1904 uczestniczył w inwentaryzacji zbiorów do tworzonego w mieście Muzeum Higienicznego otwartego w 1905. Od 1902 był prezesem oraz księgowym Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan, które hojnie wspierał finansowo.
Należał do Narodowej Demokracji i był jednym z sygnatariuszy manifestu w 1905 żądającego m.in. przywrócenie języka polskiego w życiu publicznym. W 1906 kandydował w wyborach do Dumy Państwowej, ale nie został wybrany. Wspólnie z Władysławem Biegańskim działał nad utworzeniem polskiego gimnazjum w Częstochowie. Również w 1906 był wśród założycieli Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz był w składzie sądu honorowego tego towarzystwa. Był prezesem koła częstochowskiego Polskiej Macierzy Szkolnej.
Pod koniec 1906 został przeniesiony służbowo do Warszawy i został mianowany naczelnikiem I oddziału drogowego Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej a w 1908 objął funkcję naczelnika biura ruchu w Zarządzie Kolei. W 1912 został zwolniony ze służby i był współzałożycielem fabryki blachy falistej w Pruszkowie.
Po wybuchu I wojny światowej zmobilizowany do służby na kolei i w 1915 został ewakuowany do Rosji. Przebywał w Charkowie oraz w Moskwie. Był asystentem profesora Aleksandra Wasiutyńskiego w przeniesionym do Moskwy Warszawskim Instytucie Politechnicznym. W maju 1918 powrócił do kraju i podjął pracę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i pracował w komisji do spraw przebudowy warszawskiego węzła kolejowego a następnie został wiceprezesem Dyrekcji Kolejowej w Warszawie.
Na początku lutego 1919 udał się jako członek komisji do Poznania, zginął w katastrofie kolejowej 7 lutego, spowodowanej przez niemieckich kolejarzy na stacji Witoszyce pod Jarocinem.
Żonaty był z Franciszką Bojasińską z którą mieli trzech synów: Kazimierza, Tadeusza i Jana. Pochowany został na cmentarzu powązkowskim w Warszawie.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Częstochowy: Gryżewski Jan Łukasz [online], encyklopedia.czestochowa.pl [dostęp 2021-06-10] (pol.).
- Urodzeni w 1870
- Polscy inżynierowie kolejnictwa
- Polscy działacze społeczni
- Absolwenci i studenci uczelni Imperium Rosyjskiego
- Działacze społeczni i kulturalni związani z Częstochową
- Ludzie związani z Koleją Warszawsko-Wiedeńską
- Politycy Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
- Członkowie Polskiej Macierzy Szkolnej
- Urzędnicy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych II Rzeczypospolitej
- Polscy pracownicy kolejowi
- Polscy bieżeńcy
- Zmarli w 1919
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Absolwenci i studenci Instytutu Korpusu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu