Jan Rembieliński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Rembieliński
Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

16 października 1948
Londyn

Zawód, zajęcie

prawnik

Jan Rembieliński (ur. 11 czerwca 1897 w Warszawie, zm. 16 października 1948 w Londynie) – polski prawnik, publicysta, senator V kadencji, prezes Związku Akademickiego „Młodzież Wszechpolska”, członek zarządu głównego Stronnictwa Narodowego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn adwokata Antoniego oraz Haliny z domu Bilczów. Ukończył Gimnazjum Towarzystwa Szkoły Maurycego hr. Zamoyskiego[1]. W 1916 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Dołączył tam do Koła im. Maurycego Mochnackiego, który grupował studentów o poglądach narodowych. W listopadzie 1916 roku zaprotestował przeciwko poparciu przez społeczność akademicką aktu 5 listopada[2]. 16 grudnia 1916 roku został sekretarzem Koła im. Maurycego Mochnackiego. Został w 1918 roku członkiem Ligi Narodowej[3]. Wziął udział w bitwie o Lwów i został postrzelony 9 listopada pod gmachem Sejmu Krajowego przez Ukraińców[4].

Po powrocie do stolicy zaangażował się w prace nad powołaniem Narodowego Zjednoczenia Młodzieży Akademickiej, dla którego stworzył deklarację ideową[4]. Po przekształceniu Narodowego Zjednoczenia Młodzieży Akademickiej w Związek Akademicki „Młodzież Wszechpolska” został jej pierwszym prezesem[5]. W 1925 roku został zastępcą redaktora naczelnego Myśli Narodowej[6]. Był współtwórcą Ruchu Młodych Obóz Wielkiej Polski. W maju 1927 roku Rembieliński z Tadeuszem Bieleckim i innymi liderami Obozu Wielkiej Polski zostali aresztowani za rozpowszechnianie ulotek na temat śmierci gen. Włodzimierza Zagórskiego[7].

W 1928 roku brał udział w Komitecie Organizacyjnym Stronnictwa Narodowego, w 1929 roku został Komitetu Głównego Młodych Obozu Wielkiej Polski, a pod koniec 1930 roku został członkiem Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego[7]. Również w 1930 roku wydał swoją broszurę Dniepr i Wisła w 10. rocznicę bitwy warszawskiej. W 1933 roku wchodził w skład Radykalnego Komitetu Wydawniczego Młodych[8].

1 listopada 1936 roku Rembieliński odszedł z Stronnictwa Narodowego oraz redakcji Myśli Narodowej. W listopadzie 1936 roku Rembieliński wraz z Stanisławem Miłaszewskim stworzył tygodnik Podbipięta, którego celem była synteza myśli narodowej i sanacyjnej[9].

W wyborach parlamentarnych w 1938 roku był niezależnym kandydatem do Senatu, a 13 listopada 1938 roku został wybrany na wojewódzkim kolegium wyborczym z województwa warszawskiego[10]. W Senacie został członkiem członkiem komisji gospodarczej oraz komisji ds. zagranicznych[11]. Po śmierci Romana Dmowskiego napisał broszurę Dmowski – wychowawca.

29 lipca 1939 r. wypłynął na zaproszenie Jerzego Giedroycia na transatlantyckim statku MS „Chrobry” w rejs z Gdyni do Ameryki Południowej[12]. Jak wspominał potem Jerzy Giedroyć: Było zwyczajem, że w inauguracyjną podróż – która miała miejsce przed samym wybuchem wojny – zapraszało się przedstawicieli literatury i publicystyki. W tym okresie byłem naczelnikiem Wydziału Prezydialnego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu i zaproponowałem podróż właśnie Gombrowiczowi, Czesławowi Straszewiczowi i Janowi Rembielińskiemu”[13][12]. Nazwisko Jana Rembielińskiego pojawia się na kartach książki Witolda Gombrowicza Trans-Atlantyk[12].

Po wybuchu II wojny światowej wrócił z Argentyny do Francji gdzie zgłosił się jako ochotnik do formującego się tam wojska polskiego. Został współpracownikiem czasopisma Polska Walcząca[12]. Uczęszczał do Szkoły Podchorążych Piechoty w Coëtquidan gdzie należał do Referatu Oświatowego. Po rozejmie w Compiègne przeniósł się do Wielkiej Brytanii gdzie stał się wydawcą Nowin Pierwszej Brygady poświęconej 1. Samodzielnej Brygadzie Strzelców[14]. Brał również udział w redagowaniu dwujęzycznych pism Miecz Ducha – Sword of Spirit oraz Sprawa – The Common Cause. W 1941 roku Jan Rembieliński został oddelegowany do pracy w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji[14]. Został również wiceprezesem Związku Dziennikarzy Polskich w Londynie[15].

W 1941 roku wydał broszurę poświęconą Stanisławowi Wyspiańskiemu, rok później wraz z Wiesławem Strzałkowskim opublikował broszurę poświęconą Janowi Kasprowiczowi. W 1948 roku wydał książkę poświęconą średniowiecznej historii Polski[14].

Zmarł 16 października 1948 w Londynie; został pochowany na cmentarzu Kensal Green[16].

Poglądy[edytuj | edytuj kod]

Stosunek do religii[edytuj | edytuj kod]

W 1922 r. na łamach Głosu Akademickiego pisał: Nacjonalizm dotyczy tylko spraw doczesnych i tylko ziemskimi sprawami ideologia nacjonalistyczna się zajmuje (...) Toteż nacjonalista równie dobrze może być ateistą, panteistą i prawowiernym katolikiem. I dlatego właśnie, że we wszystkich uchwałach Młodzieży Wszechpolskiej ani jednego słowa nie ma o Bogu może ona łączyć w zgodnej współpracy katolików i protestantów, wierzących i niewierzących[17]. Z czasem jego poglądy zaczęły podążać w kierunku syntezy nacjonalizmu i katolicyzmu. W 1926 roku pisał, że naród jako wspólnota duchowo nieśmiertelna pragnie życia wiecznego, przez co naturalnie ciąży ku religii katolickiej[6]. Rembieliński określił Kościół katolicki jako gwarant polskiej suwerenności oraz czynnik konsolidujący naród[18].

Według Rembieliński wartości moralne zaszczepione narodom cywilizacji europejskiej przez Kościół Katolicki są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania pogłębiając ich suwerenność[18]. Polska zdaniem Rembielińskiego jest od tysiąclecia oparta jest na systemie współistnienia władzy państwowej i kościelnej[19].

Stosunek do partii politycznych[edytuj | edytuj kod]

Rembieliński zwracał uwagę na brak możliwości prawdziwego zjednoczenia narodu przez przeszłość polityczną, która była tworzona przez partykularne partyjne interesy[20]. Najważniejsze jego zdaniem było ukierunkowanie swojego myślenia na tory ponadpartyjne uwzględniające dobro całego narodu bez kierowania się różnicami klasowymi czy politycznymi[21]. Przeciwstawianie sobie narodowców i sanacji uważał za szkodliwe dla zgody narodowej. Jak pisał: I jedni i drudzy do narodu należą, braćmi są, wychowanymi w tych samych warunkach[20]. Partie polityczne były zdaniem Rembielińśkiego wyrazem różnic poglądów na sprawy drugorzędne[18]. Zdaniem Rembielińskiego partie polityczne potęgują ambicje poszczególnych grup społecznych i uzurpują sobie prawo do monopolu na racji podczas gdy idee są własnością całego narodu i żadna partia nie powinna rościć sobie praw do jedynie słusznego ich wyznawania[18].

Rembieliński przeciwstawiał się pomysłom stworzenia monopartii ponieważ uznawał, że nią również mogły by targać konflikty wewnętrznych frakcji. Polacy zdaniem Rembielińskiego potrafili się zjednoczyć w ważnych momentach jak chociażby przy budowie portu w Gdyni czy Centralnego Okręgu Przemysłowego[18]. Rembieliński uznaje, że zgodę narodową można zbudować na skutek działania psychologicznego, wzbudzania zaufania Polaków[18]. Jak pisał: Może i powinna uczynić to grupa rządząca przez planowy, konsekwentnie wykonywany szereg aktów politycznych, które owo zaufanie w społeczeństwie będzie gruntować[22].

Stosunek do rozwiązań ustrojowych II Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]

Rembieliński negatywnie odnosił się do polskich rozwiązań ustrojowych. Jego zdaniem konstytucja marcowa była nieudaną próbą przeszczepienia zachodniego modelu demokracji parlamentarnej[23]. Z kolei konstytucja kwietniowa jak pisał przyjęła pogląd na dzieje narodu uproszczony: twórcy jej w całej przeszłości naszej zobaczyli wyłącznie „warcholstwo” i wydobyli z niej jedną tylko naukę, że trzeba „wzmocnić władzę”[24].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Dniepr i Wisła (1930)
  • Dmowski – wychowawca (1939)
  • Wyspiański (1941)
  • Kasprowicz (1942)
  • Historia Polski. T. 1. Średniowiecze (1948)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Turski 2018 ↓, s. 89.
  2. ↑ Turski 2018 ↓, s. 90.
  3. ↑ Stanisław Kozicki: Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907). Londyn: 1964, s. 582.
  4. ↑ a b Turski 2018 ↓, s. 91.
  5. ↑ Misztal 2012 ↓, s. 61.
  6. ↑ a b Turski 2018 ↓, s. 92.
  7. ↑ a b Turski 2018 ↓, s. 93.
  8. ↑ Turski 2018 ↓, s. 94.
  9. ↑ Turski 2018 ↓, s. 95.
  10. ↑ Turski 2018 ↓, s. 97.
  11. ↑ Turski 2018 ↓, s. 98.
  12. ↑ a b c d Turski 2018 ↓, s. 99.
  13. ↑ Jerzy Giedroyć i paryska "Kultura. witoldgombrowicz.com. [dostęp 2022-11-22].
  14. ↑ a b c Turski 2018 ↓, s. 100.
  15. ↑ J. M. Zawadzki: Senatorowie. Losy wojenne i powojenne,. Warszawa: 2012, s. 125.
  16. ↑ Jan Rembieliński. senat.edu.pl. [dostęp 2022-11-22].
  17. ↑ Misztal 2012 ↓, s. 105.
  18. ↑ a b c d e f Turski 2018 ↓, s. 102.
  19. ↑ Jan Rembieliński. Kościół i suwerenność Narodu. „Podbipięta”. nr 27. s. 1. 
  20. ↑ a b Turski 2018 ↓, s. 101.
  21. ↑ Jan Rembieliński. To byłby przewrót prawdziwy. „Podbipięta”. nr 10, s. 1, 1937. 
  22. ↑ Jan Rembieliński. Pierwsze refleksje. „Podbipięta”. nr 44. s. 1. 
  23. ↑ Turski 2018 ↓, s. 105.
  24. ↑ Jan Rembieliński. Z zagadnień ustrojowych. „Podbipięta”. nr 8, s. 1, 1937. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jarosław Turski: Od prezesa Młodzieży Wszechpolskiej do sanatora. Synteza ideologii państwowej i narodowej na łamach tygodnika „Podbipięta” w publicystyce Jana Rembielińskiego. W: Pióro mocniejsze niż miecz. Studia z zakresu historii i prasy II RP. Łódź: ArchaeGraph - Wydawnictwo Naukowe, 2018.
  • Jacek Misztal: Związek Akademicki "Młodzież Wszechpolska" 1922-1939. Krzeszowice: Dom Wydawniczy "Ostoja", 2012.


Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Rembieliński&oldid=71804944”