Jan Tadeusz Bisping
Bisping | |
Dynastia | |
---|---|
Data urodzenia |
ok. 1741 |
Data śmierci | |
Ojciec |
Jan Tadeusz Bisping herbu własnego (ur. ok. 1741, zm. 28 września 1822) – marszałek starodubowski i poseł na Sejm Rzeczypospolitej, właściciel majątków w pow. wołkowyskim.
Życie i działalność publiczna[edytuj | edytuj kod]
Pełnił liczne godności ziemskie związane z utraconym przez Rzeczpospolitą powiatem starodubowskim województwa smoleńskiego. Był kolejno: horodniczym starodubowskim (1765-1767), podstolim starodubowskim (1767-1773), pisarzem ziemskiego starodubowskim (1773-1781), chorążym starodubowskim (1781-1786) i marszałkiem starodubowskim (1786-1810)[1]. Na tym ostatnim stanowisku 12 marca 1786 roku zastąpił swego zmarłego ojca Bolesława[2]. W 1764 r. podpisał elekcję Stanisława Augusta jako chorąży starodubowski[3]. W 1776 otrzymał Order św. Stanisława. Poseł z powiatu starodubowskiego na sejm 1782 roku gdzie został wybrany do Komisji Skarbu Koronnego[4]. Członek Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego i marszałek trybunału duchownego (1784)[3][5].
Należał do największych posiadaczy ziemskich w powiecie wołkowyskim województwa trockiego – należały do niego m.in.: Jeziornica, Konna, Siedzielniki, Januszyn, Mąciaki, Hołowczyce oraz zakupiona od Jerzego Sienno-Siennickiego Strubnica. Według Witolda Kapryzy: Pozwalało to na prowadzenie wielkopańskiego życia i uprawianie kosztownych polowań. Dobra puszczano w zastaw, a gdy nie starczało grosza, aby je wykupić, powoli wypadały z rąk Bispingów. Utarło się nawet powiedzonko Prahrau ty Jeziernicu, Pratrubisz i Strubnicu, albo: Bispinga psy zjadły.”[6] Pochowany został obok żony w Strubnicy – przed kościołem do dzisiaj zachował się jego pomnik, na którym wyryto słabo już czytelny napis, kończący się słowami: „Nagrobek wystawiony Rodzicom przez wdzięczne dzieci, którzy przechodniów proszą o troje Pozdrowienia Anielskie”[6]
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z litewsko-polskiej linii Bispingów. Syn marszałka starodubowskiego Bolesława i Rozalii z Adamowiczów. Ożeniony w 1780 z Anną z Mikulskich (ok. 1749 – ok. 1820 r.) córkę Michała i Józefy z domu Wołłowicz. Miał z nią synów pułkownika wojsk polskich Adama (1782-1858) i marszałka wołkowyskiego Piotra Michała (1787-1848) oraz córki Rozalię – żonę Józefa Bychowca (1778-1845) i Teklę – żonę Tadeusza Siehenia (1802-1850)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom IV: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie. XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2003, s. 341.
- ↑ Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Ziemia Smoleńska i województwo smoleńskie XIV-XVIII wiek, tom II, Warszawa 2003, s. 247.
- ↑ a b Leonid Żytkowicz, Bisping (Biszping, Biszpink) Jan Tadeusz, h. własnego (zm. 1822), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 114.
- ↑ Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s.].
- ↑ Andrzej Rachuba, Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1697-1794. Spis, Warszawa 2004, s. 364, 383, 385.
- ↑ a b Witold Karpyza, Ziemia Wołkowyska, tom IV, Lębork 2009, s. 16.
- ↑ Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842-1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 – tom 8 serii „Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Leonid Żytkowicz, Bisping (Biszping, Biszpink) Jan Tadeusz, h. własnego (zm. 1822), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 114 iPSB – wersja elektroniczna
- Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s.].
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom IV: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie. XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2003, s. 341.
- Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842-1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 – tom 8 serii „Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)”.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Paweł Cypla, Bisping Jan Tadeusz – Stowarzyszenie Rodów Grodzieńskich
- Bispingowie herbu własnego
- Chorążowie starodubowscy
- Członkowie stanu rycerskiego I Rzeczypospolitej
- Horodniczowie starodubowscy
- Marszałkowie starodubowscy
- Pisarze ziemscy starodubowscy
- Podstolowie starodubowscy
- Posłowie na sejm zwyczajny 1782
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat starodubowski)
- Urzędnicy ziemscy I Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1822