Jan Wiatr

Jan Wiatr

Jan Wiatr (ok.1933)
kapral
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1895 Stróże Niżne
Data i miejsce śmierci	20 sierpnia 1960 Stróże
Przebieg służby
Lata służby	1914-1920
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Legiony Polskie (1914–1918) 18 Pułk Piechoty 20 Pułk Ułanów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Późniejsza praca	stolarz, warsztaty kolejowe w Nowym Sączu
Odznaczenia

Wiatr Jan (z lewej strony, ok 1915r.), bombardier Legionów Polskich

Jan Wiatr (ur. 15 grudnia 1895 w Stróżach Niżnych, zm. 20 sierpnia 1960 w Stróżach) – kapral rezerwy Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 15 grudnia 1895 w Stróżach Niżnych, w ówczesnym powiecie grybowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Stanisława i Antoniny z Biedroniów. Uczęszczał do szkoły powszechnej 4 klasowej w Stróżach Wyżnych. Po zakończeniu nauki został wysłany przez ojca do przyuczenia zawodu stolarza w warsztacie stolarskim w Nowym Sączu gdzie pracował do wybuchu I wojny światowej.

2 września 1914, w wieku 19 lat, wstąpił ochotniczo do Legionów Polskich (podczas zgłoszenia się w komisji wojskowej podał że ma 21 lat). Po dwóch tygodniach szkolenia został wysłany na front i brał udział działaniach wojennych. 10 maja 1915 podczas walk w Legionach Polskich został lekko ranny. W czasie kryzysu przysięgowego w listopadzie 1917 odmówił złożenia przysięgi na wierność wojskom Cesarstwa Niemiec i Austro-Węgier, pomimo odmowy złożenia przysięgi został przymusowo wysłany na front Włoski, gdzie uczestniczył w walkach. Podczas walk na froncie włoskim został wzięty do niewoli.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej w stopniu bombardiera walczył w 3 baterii I Pułku Artylerii Legionów Polskich. W 1920 na wniosek dowódcy pułku otrzymał najwyższe polskie odznaczenie wojskowe, Krzyż Srebrny Virtuti Militarii V klasy, w uzasadnieniu wniosku o odznaczenie napisano: ”Jako komendant patrolu telefonicznego baterii dał cały szereg dowodów, że obowiązek utrzymania łączności między batalionem a stanowiskiem obserwatorów cenił więcej niż życie ....”. Między 4 a 6 lipca 1916 podczas ostrzału nieprzyjacielskiego artylerii i karabinów maszynowych naprawiał zerwane przewody telefoniczne, dzięki jego odwadze stała łączność z punktem obserwacyjnym umożliwiła przeprowadzanie skutecznego ostrzału przez polskie działa rosyjskich pozycji i skuteczne odparcie ataków wojsk rosyjskich. Po zakończeniu wojny powrócił do rodzinnych Stróż, ożenił się Emilią z d. Michalik, zatrudnił się na kolei, pracował jako pracownik fizyczny w służbie drogowej. W Stróżach należał do Związku Strzeleckiego gdzie pełnił funkcję instruktora.

Po wybuchu II wojny światowej pomimo trudnej sytuacji rodzinnej w czasie okupacji niemieckiej nie podjął pracy w kolejach niemieckich, dopiero po zakończeniu działań wojennych po 1945 podjął ponownie pracę na kolei gdzie pracował do osiągnięcia wieku emerytalnego. Zmarł 20 sierpnia 1960 r. w Stróżach i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7542 – 17 maja 1922
• Krzyż Niepodległości – 16 marca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”

Bibliografia

• Jan Wiatr. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.13-843 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-02].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].