Jaskinia w Kielnikach
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
120 m |
Głębokość |
5 m |
Deniwelacja |
12 |
Ekspozycja otworów |
ku wschodowi |
Kod |
J.Cz.I-02.18 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego | |
Położenie na mapie gminy Olsztyn | |
Położenie na mapie Olsztyna | |
50°44′45″N 19°17′16″E/50,745917 19,287889 | |
Strona internetowa |
Jaskinia w Kielnikach – jaskinia w nieczynnym kamieniołomie Kielniki w Olsztynie w województwie śląskim na Wyżynie Częstochowskiej[1].
Opis obiektu
[edytuj | edytuj kod]Trójkątny otwór schroniska o wysokości 1,2 m i szerokości 0,6 m znajduje się u podstawy środkowej części zachodniej ściany kamieniołomu i z jego dna jest widoczny. Ciągnie się za nim szczelinowaty korytarz o szerokości do 1 m. Jego dno opada, gdyż początkowa część zawalona jest osadami z dawnego wyrobiska kamieniołomu. Za 3-metrowej wysokości progiem znajduje się niewielka, trójkątna salka z dwoma 5-metrowej wysokości kominami z zaklinowanymi wantami. Również spąg salki tworzą duże wanty. W rogu salki, za 2,5-metrowej wysokości progiem, jest druga część jaskini, oddzielona skośną płytą. Tworzy ją ukośna szczelina z oderwanymi od ścian i zaklinowanymi głazami. W dwóch miejscach odchodzą od niej na boki ciasne i krótkie korytarzyki, jeden z nich w postaci pętli wraca do pierwszej salki. Powyżej płyty oddzielającej dwie części jaskini jest 9-metrowej wysokości komin. Jaskinia kończy się dwoma małymi salkami. Jest w nich dużo nacieków: polewy, żebra, nacieki grzybkowe i formy wełniste[2].
Jaskinia powstała w wapieniach pochodzących z jury. Na jej dnie są skalne bloki i ostrokrawędzisty rumosz skalny, prawdopodobnie będący zwietrzeliną mrozową. Na ścianach dość licznie występują krzemienie i jamki korozyjne, a w niektórych miejscach polewy kalcytu o grubości do 20 cm. Brak form powstałych wskutek przepływu wody, natomiast na niektórych blokach skalnych jest olbrzymia ilość nacieków grzybkowych. Na dnie znajdują się nieliczne kości nietoperzy. Jaskinia powstała w 3 etapach:
- 1. Wskutek powolnej cyrkulacji wód krasowo-szczelinowych. Świadczą o tym ślady korozji, stagnacji oraz osadzanie ilastego materiału.
- 2. Wytrącanie nacieków w suchej już jaskini.
- 3. Ostateczne przemodelowanie jaskini na skutek prac strzałowych w kamieniołomie.
Obecność kominów wychodzących na powierzchnię powoduje, że mikroklimat jaskini jest zmienny. Zimą wymarza całkowicie i wówczas na jej spągu powstają lodowe stalagmity, a na stropie w końcowej salce lodowe, krystaliczne nacieki. Rozproszone światło dzienne dochodzi do pierwszej salki. Nietoperze zimują tylko wyjątkowo. W roku 1990 stwierdzono obecność dwóch osobników gacka szarego, tropy i ślady kun świadczą natomiast o tym, że bywa odwiedzana przez inne zwierzęta[2].
-
Otwór
-
Korytarz
-
Pozostałości szaty naciekowej
-
Widok z korytarza
Jaskinia jest geostanowiskiem[3]. Oprócz niej w południowej części wzgórza Kielniki znajduje się jeszcze Jaskinia Magazyn[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-08-17] .
- ↑ a b Jerzy Zygmunt , Jaskinia w Kielnikach, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2024-08-17] .
- ↑ Centralny rejestr geostanowisk Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2024-08-17] .