Przejdź do zawartości

Jerzy Dziewirski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jerzy Dziewirski (ur. 28 sierpnia 1931 w Ostrołęce[1]) – pedagog, historyk, działacz społeczny, regionalista, krajoznawca.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodzi z rodziny żołnierskiej, syn Stanisława i Antoniny z d. Rostkowskiej. Uczęszczał do szkoły podstawowej w Goworowie (1945) oraz do Liceum Ogólnokształcącego w Ostrołęce (1951). Ukończył historię na Uniwersytecie Warszawskim (1955) i studia podyplomowe – „Organizacja i zarządzanie oświatą” w Kaliszu (1978)[1].

W latach 1955–1963 pracował jako nauczyciel w LO w Sobolewie, następnie w Liceum Pedagogicznym w Ostrołęce, także jako zastępca dyrektora (1963–1969), później jako wicedyrektor w Zespole Szkół Zawodowych nr 3 w Ostrołęce (1969–1975). W latach 1975–1985 pełnił funkcje: starszego wizytatora, wicekuratora i naczelnika w Kuratorium Oświaty i Wychowania w Ostrołęce, następnie dyrektora szkoły podstawowej w Rzekuniu (1985–1997). W latach 1999–2003 pracował na część etatu w Zespole Kolegiów Nauczycielskich w Ostrołęce.

Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej (ZMP) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Pełnił funkcję prezesa Oddziału Kurpiowskiego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) w Ostrołęce (1968–1993) oraz Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych (1977–1989). Opracowywał trasy obozów wędrownych dla młodzieży po dawnym województwie ostrołęckim[2]. Był przewodniczącym Komisji Historycznej Zarządu Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) w Ostrołęce. Jest członkiem Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego im. Adama Chętnika w Ostrołęce.

Jest autorem ponad stu artykułów dotyczących historii i kultury regionu, publikowanych w pismach lokalnych i ogólnopolskich, m.in. w: „Trybunie Mazowieckiej”, „Poznaj swój kraj”, „Tygodniku Ostrołęckim”, „Kurpiach” „Zeszytach Naukowych OTN”, np. Na odsiecz Wiednia, Katyń oskarża, Regionalizm w nauczaniu historii w szkole podstawowej[3], oraz w opracowaniach zbiorowych. Wygłaszał referaty na konferencjach naukowych, głównie organizowanych przez OTN, np.: „Mieszkańcy województwa ostrołęckiego na regularnych frontach II wojny światowej”, „Funkcjonowanie tradycji niepodległościowych z okresu powstań narodowych na Kurpiowszczyźnie”[2].

Jego dewizą jest: „Przejdź przez życie tak, aby został po tobie trwały ślad twojego trudu”[1]. Stanisław Pajka cenił rozległość jego wiedzy oraz kulturę słowa i talent pedagogiczny[2].

Był mężem Anny z d. Gogolewskiej, mają troje dzieci: Barbarę, Grażynę oraz Marka i pięcioro wnuków[1].

Medale i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Złoty Krzyż Zasługi
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • Złota Odznaka ZNP
  • Złota Honorowa Odznaka PTTK
  • Złota Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”
  • Złota Odznaka Honorowa „Zasłużony popularyzator wiedzy TWP”
  • Złota Odznaka PTSM
  • Złota Odznaka „Za zasługi dla województwa ostrołęckiego”
  • Nagroda Ministra Oświaty i Wychowania I stopnia
  • Nagroda Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki
  • Nagroda im. Aleksandra Gieysztora za Najlepsze Masoviana

Źródło: Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku[1]

Opracowania (wybór)[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Dziewirski, Jerzy Kijowski, Henryk Maćkowiak, 5 Pułk Ułanów Zasławskich, Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe, Ostrołęka 1994, OCLC: (OCoLC)838705077
  • Generał Ludwik Kicki – bohater nie tylko Ostrołęki, Koło 5 Pułku Ułanów Zasławskich ZSZ nr 2, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 1998, ISBN 83-909031-5-6.
  • Rzekuń i okolice. Zarys dziejów, Związek Kurpiów, Ostrołęka 1999, ISBN 83-907439-2-2.
  • Mała troszyńska ojczyzna, Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika, Ostrołęka 2002, ISBN 83-86122-42-0.
  • Goworowo i okolice Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika, Ostrołęka 2006 (błędny ISBN) OCLC: (OCoLC)750107687
  • Olszewo-Borki – monografia gminy, Związek Kurpiów, Ostrołęka 2010, ISBN 978-83-930139-0-6.
  • Rzekuń – monografia gminy, Urząd Gminy Rzekuń, Studio B2, Ostrołęka, Rzekuń 2014, ISBN 978-83-937043-2-3.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Stanisław Pajka, Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku, Kadzidło: Niezależne Obywatelskie Stowarzyszenie „Kurpik”, 2008, s. 243–44, ISBN 83-916349-2-2.
  2. a b c Stanisław Pajka, Wpisani w Kurpiowszczyznę i w serce moje, Ostrołęka: Zarząd Główny Związku Kurpiów, 2003, s. 117–119, ISBN 83-916252-4-9.
  3. Jerzy Dziewirski, Regionalizm w nauczaniu historii w sp [online], Muzeum Historii Polski w Warszawie [dostęp 2022-10-10].