Kalendarium Włostowic

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Włostowice – dawniej wieś, dziś południowa część miasta Puławy, nad Wisłą, około 87 km na NE od klasztoru łysogórskiego, 25 km na NE od Braciejowic. Przyłączona do miasta 17 listopada 1933[1].

Nazwy własne wsi w dokumentach źródłowych

W roku 1368, a następnie w 1409 nazywana Wlostow, Wlostouice, w 1414 – Wlostowicze, w 1443 – Vlos!, Vlostow[2][3][4][5].

Podległość administracyjna świecka i kościelna[edytuj | edytuj kod]

Wieś w powiecie lubelskim, parafii Jaroszyn (obecnie Górka Jaroszyńska). W czasach Długosza wieś ma własną kaplicę, filialną w stosunku do kościoła w Jaroszynie, od 1545 r. parafia Końskowola[6][7][8] od 1676 r. parafia własna, kościół pod wezwaniem Nawiedzenia NMP[6][9].

Kalendarium własności[edytuj | edytuj kod]

Wieś stanowiła własność szlachecką.

  • 1409 – znany jest Pakosz z Włostowic[10].
  • 1412 – występują Staszko i Jan Wojciechowic (Wojciechowice, które nie wiadomo?) z Włostowic[11].
  • 1413–43 – dziedzicem Jan Włostowski herbu Rawa z Włostowic i Krężnicy[12][13][14].
1430 – tenże sędzią grodzkim lubelskim[15].
1436 – komornikiem podkomorzego[16].
1437–43 – łowczym ziemi lubelskiej[17][18][19][20].
  • 1417 – Elżbieta żona Jana z Włostowic[21].
  • 1426–28 – Dorota z Krężnicy i Witaniowa, żona Jana Włostowskiego[22][23].
  • 1429 – tenże Jan zapisuje żonie Elżbiecie 80 grzywien wiana[24].
  • 1443 – Jan Włostowski zapisuje żonie Swiętochnie 150 grzywien posagu i tyleż wiana[25].
  • 1443 – Świętochna wdowa po Janie Włostowskim łowczym[26].
  • 1413 – Piotr z Włostowic, brat Jana[27].
  • 1430 – Piotr zostaje wojewodą krasnostawskim[28].
  • 1414 – Warsz z Włostowic, brat Jana i Piotra [27].
  • 1419 – Bartłomiej z Włostowic[29]. Smiechna pani z Włostowic[30].
  • 1443 – Iwo z Włostowic[26].
  • 1445 – Jan z Włostowic[31].
  • 1455 – tenże Jan sprzedaje Włostowice Janowi z Woli Konińskiej[32].
  • 1451–62 – Jakub Synowiec z Włostowic, sołtys w Borzechowie[33].
  • 1457 – Anna z Kurowa wdowa po Włostowskim[34].
  • 1460 – córki śp. Jana Włostowskiego łowczego: Katarzyna żona Jana Sobieskiego i Beata żona Wojciecha Jaroskiego z Krężnicy[35].
  • 1470–80 – dziedzicem był Jan Koniński herbu Rawa. Folwark ma 11 łanów kmiecych (Długosz L.B. II 563, III 246).
  • 1531 – dziedzicem został Jan Tęczyński. Pobór łącznie z Osinami i częścią w Parchatce z 15 łanów i młyna[36].

Powinności dziesięcinne[edytuj | edytuj kod]

Dziesięcina należy do klasztoru świętokrzyskiego i plebana Włostowic.

W połowie XV w. dziesięcina należy do plebana Jaroszyna[37]. 1470–80 dziesięcina snopowa z całej wsi wartości do 11 grzywien należy do plebana Jaroszyna (Długosz L.B. II 563-4). Z 11 łanów kmiecych dziesięcinę snopową wartości do 8 grzywien dowożą klasztorowi świętokrzyskiemu, z folwarku dziesięcinę pobiera pleban (Długosz L.B. III 246);

  • 1529 – dziesięcina snopowa wartości 6 grzywien należy do stołu konwentu świętokrzyskiego, z folwarku dziesięcina snopowa wart. 2,5 grzywny należy do kaplicy we Włostowicach, filii kościoła w Jaroszynie[38][39][a].
  • 1622 – do 1769 płacona jest wspólnie ze Skowieszynem.
  • 1676 – ma miejsce erekcja parafii we Włostowicach, po której jej pleban zagarnia dziesięciny z ról wyznaczonych na jej uposażenie, która winna należeć do klasztoru świętokrzyskiego.
Proces w tej sprawie ciągnie się wiele lat[40].
1680 wyrok nuncjatury przyznaje sporną dziesięcinę z ról plebana Włostowic opactwu świętokrzyskiemu[40].
  • 1702 – pleban Włostowic zobowiązał się odprawiać na rzecz klasztoru 30 mszy w zamian za przypadającą nań dziesięcinę[40].
  • 1718 i 1723 – biskup krakowski przysądza klasztorowi świętokrzyskiemu dziesięcinę ze spornych gruntów[40].
  • 1730 – pleban Włostowic Jakub Czerniakowski uzyskuje korzystne dla siebie wyroki biskupa i nuncjusz[40].
  • 1743 – klasztor świętokrzyski odwołuje się do SA, która w 1746 r. wyznacza archidiakona krakowskiego do zbadania sprawy, ten zaś wydaje wyrok korzystny dla klasztoru i okłada plebana klątwą[40].
  • 1748 – pleban z kolei przy poparciu właściciela dóbr księcia Czartoryskiego oraz nuncjusza odwołuje się do Rzymu[41].
  • 1750 – kuria rzymska ostatecznie przyznaje sporne dziesięciny klasztorowi świętokrzyskiego, a plebana skazuje na pokrycie kosztów.
Pleban uznał wyrok i prawo klasztoru do dziesięciny snop. z jego gruntów oraz zobowiązał się wypłacać klasztorowi za koszty i zatrzymaną dziesięcinę 600 zł w ratach po 100 zł rocznie. Rzeczywiste koszty konwentu poniesione na prowadzenie procesu w latach 1745–1751 wyniosły 5389 zł[41].
  • 1819 – należąca do stołu konwentu dziesięcina gromadzka była sprzedawana po 250 zł, ale zgodnie z układem włościanie mają za nią płacić 60 zł[42].

Badania archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

Przy granicy z Parchatką odkryto osadę wielokulturową, w tym wczesnośredniowieczną[43], a także osadę z VI–VII i z VIII w.[44] Ślady materialne z okresu XI–XIII w. stwierdzono w trakcie badań pod nazwą Archeologiczne Zdjęcie Polski[45].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Parafia we Włostowicach mogła efemerycznie istnieć w latach 1531–1543 chodzi tu jednak raczej o własne uposażenie dziesięcinne, przekazane kaplicy przez plebana Jaroszyna (porównaj opis przy dacie 1529).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dz.U. z 1933 r. nr 90, poz. 701.
  2. ↑ Rymut ↓, s. 69.
  3. ↑ Kosyl ↓, s. 12, 15, 76.
  4. ↑ SHGL 1998 ↓, s. 263.
  5. ↑ Osady ↓, s. 151–152.
  6. ↑ a b Gacki ↓, s. 297.
  7. ↑ LL ↓, s. r. 1565 s. 41.
  8. ↑ RL ↓, s. r. 1626 s. 138.
  9. ↑ Paw. ↓, s. 48a.
  10. ↑ TA ↓, s. t. VII s. 1–404.
  11. ↑ ZDM ↓, s. V 1246.
  12. ↑ ZDM ↓, s. I 327, II 408, V 1394,.
  13. ↑ LP ↓, s. 4–5.
  14. ↑ ZL ↓, s. I bp.II 113-283, X 121-382.
  15. ↑ ZDM ↓, s. V 1384.
  16. ↑ ZDM ↓, s. V 1419.
  17. ↑ Pol. ↓, s. t. III s.=209.
  18. ↑ Mp. ↓, s. t.IV s=1420.
  19. ↑ SP VII/2 1934 ↓, s. r.1615–7.
  20. ↑ ZL ↓, s. I 13–149.
  21. ↑ ZL ↓, s. X 186.
  22. ↑ ZDM ↓, s. II 408.
  23. ↑ ZL ↓, s. II 155, V 180.
  24. ↑ ZL ↓, s. II 253.
  25. ↑ ZL ↓, s. IV 104.
  26. ↑ a b ZL ↓, s. I 169.
  27. ↑ a b ZL ↓, s. I bp.
  28. ↑ SP VII/2 1934 ↓, s. 1611.
  29. ↑ ZL ↓, s. X 277.
  30. ↑ AKP ↓, s. t. VIII s. 821.
  31. ↑ ZL ↓, s. I 236.
  32. ↑ ZL ↓, s. IV 165.
  33. ↑ ZL ↓, s. V 299, X 53.
  34. ↑ OL ↓, s. t.II s=120.
  35. ↑ ZL ↓, s. IV 302–3.
  36. ↑ RP ↓.
  37. ↑ Wojciechowski ↓, s. 1963 p.7.
  38. ↑ LR ↓, s. 351,438.
  39. ↑ Osady ↓, s. 152.
  40. ↑ a b c d e f Gacki ↓, s. 298.
  41. ↑ a b Gacki ↓, s. 299.
  42. ↑ AOkup. ↓, s. 10v.
  43. ↑ Parczewski 1988 ↓, s. 181–183.
  44. ↑ Hoczyk 1999 ↓, s. 116,130.
  45. ↑ Rozwałka 1998 ↓, s. 32,167.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • K. Rymut, Patronimiczne nazwy miejscowe w Małopolsce, Wr0cław 1971.
  • Stanisław Kuraś (oprac.), Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, „Dzieje Lubelszczyzny”, 3, Lublin 1998, (skrót: SHGL 1998).
  • Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, S. Wojciechowski, A. Sochacka, R. Szczygieł (oprac.), „Dzieje Lubelszczyzny”, 4, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, ISBN 83-01-05651-7, (skrót: Osady).
  • 1565 – Lustracja województwa lubelskiego 1565, A. Wyczański (wyd.), Wrocław 1959, (skrót: LL).
  • 1661 – Lustracja województwa lubelskiego 1661, H. Oprawka, K. Schuster (wyd.), Wrocław 1962, (skrót: LL 1661).
  • 1626 – Rejestr poborowy województwa lubelskiego (Powiat lubelski i urzędowicki z r. 1626, ziemia łukowska z r. 1620), J. Kolasa, K. Schuster (oprac.), Wrocław 1957, (skrót: RL).
  • A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III–IV, „Źródła dziejowe”, 14–15, Warszawa 1886.
  • J. Gacki, Benedyktyński klasztor na Łysej Górze.
  • Czesław Kosyl, Nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego, „Archiwum Państwowe w Radomiu”, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978, ISSN 0079-4775.
  • Najstarsze zapiski ziemskie lubelskie z r. 1409, L. Białkowski (wyd.), „Teki Archiwalne”, VII, Warszawa 1961, (skrót: TA).
  • Zbiór dokumentów Małopolskich, S. Kuraś, I. Sułkowska-Kurasiowa (wyd.), t. I–VIII, Kraków-Wrocław 1962–1975, (skrót: ZDM).
  • Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku, L. Białkowski (wyd.), Lublin 1934, (skrót: LP).
  • Acta terrestia Lublinensia, rps w Archiwum Państwowym w Lublinie, (skrót: ZL).
  • Kodeks dyplomatyczny Polski, J. Bartoszewicz (wyd.), t. III, Wilno 1858, (skrót: Pol.).
  • Franciszek Piekosiński, Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. I–IV (Mon.MAe., 3, 9, 10, 17), t. T. V, rps w Pracowni Słownika historyczno-geograficznego Małopolski w średniowieczu, Kraków 1876, (skrót: Mp.).
  • Inscriptiones clenodiales ex libris iudicialibus palatinatibus Cracoviensis. Zapiski herbowe Krakowskie, B. Ulanowski (wyd.), Lublin 1934, (skrót: SP VII/2 1934).
  • Liber formularum ad ius Polonicum necnon canonicum spectantium in codice Regimontano asservatarum, B. Ulanowski (wyd.), Kraków 1895, s. 169–256, (skrót: AKP).
  • Acta officialatus Lublinensis, (skrót: OL).
  • Rejestry poborowe, wykorzystane za kartoteką Słownika historyczno-geograficznego Małopolski w średniowieczu, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, (skrót: RP).
  • Zaginione osady w lubelskiem, [w:] S. Wojciechowski, Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Lublinie, t. 1, Lublin 1930, s. 116–169.
  • Akta Okupacji klasztoru świętokrzyskiego, 1819 r., ZDP rps 1456, (skrót: AOkup.).
  • M. Parczewski, Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Wrocław 1988.
  • S. Hoczyk-Siwkowa, Małopolska północno-wschodnia w VI–X wieku. Struktury osadnicze, „Lubelskie Materiały Archeologiczne”, 12, Lublin 1999.
  • Andrzej Rozwałka, Sieć osadnicza w archidiakonacie lubelskim w średniowieczu. Studium archeologiczno-historyczne, „Rozprawy habilitacyjne”, 98, Lublin: Wydział Humanistyczny UMCS, 1998.


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalendarium_Włostowic&oldid=71108674”