Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 80 we Wrocławiu
 nr rej. A/3146/101 z 14.02.1962[1][2]
| |
.JPG) Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 80 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. św. Mikołaja 80 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
cztery |
| Rozpoczęcie budowy |
1591-1592 |
| Ważniejsze przebudowy |
200-2003[3] |
| Zniszczono |
1945 |
| Odbudowano |
1979-1981 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′39,9272″N 17°01′48,6710″E/51,111091 17,030186
| |
Kamienica przy ulicy św. Mikołaja 80 – zabytkowa kamienica o średniowiecznym rodowodzie znajdująca się przy ul. św. Mikołaja 80 we Wrocławiu, dawniej jedna z najbardziej reprezentacyjnych kamienic w tej części miasta[4].
Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została wzniesiona w latach 1591-1592 w stylu renesansowym za sprawą fundatora Konrada von Koeltsch[4][5]. Główne prace prowadził architekt miejski i rzeźbiarz F. Gross starszy a po jego śmierci G Hendrik[5]. Nad jego budową czuwali mistrzowie budowlani Jörg Brückner, Michael Deucher, Hans Schondolff i rzeźbiarz legnicki Lorentza, którzy w tym samym okresie pracowali przy budowie kamienicy "Pod Gryfami" na wrocławskim Rynku. Podwórze tejże kamienicy łączyło się z kamienicą nr 40[4].
Kamienica została wzniesiona jako czterokondygnacyjny, dwutraktowy budynek z dwukondygnacyjnym szczytem, z pięcioosiową fasadą. W części piwnicznej i na parterze zachowały się sklepienia kolebkowe z lunetami. Pierwotnie na parterze znajdowały się dwie izby a pomiędzy nimi znajdowała się szeroka sień z przejściem na podwórze ozdobiona od frontu skromnym portalem[4]. W latach 1979-1981 sień przeniesiono na lewą skrajną oś a w miejsce szerokiego okna wystawowego umieszczono mniejsze trójdzielne. Obramowania okienne na wyższych kondygnacjach zostały sfazowane. Od zwartej kondygnacji rozpoczyna się szczyt o manierystycznym wykroju ozdobiony taśmą i rombowymi blendami. Ów manierystyczny szczyt charakteryzuje końcowe lata XVI wieku, kiedy to projektanci odrzucali pionowe i ograniczali poziome podziały fasad[4].
Po 1945[edytuj | edytuj kod]
Działania wojenne w 1945 roku zniszczyły kamienicę. Jej ruina stała do 1979 roku. W latach 1979-1981 została odbudowana według projektu architekt Marii Molickiej. W tym czasie zrekonstruowano dwie górne kondygnacje oraz szczyt, który otoczono taśmą dekoracyjną. W parterze umieszczono barokowy portal z godłem pochodzący z rozebranego w latach 1966-1967 domu stojącego przy ulicy Ruskiej 26[5][6]. Portal prowadzi do sieni przelotowej wychodzącej na podwórze[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ SIP 2019 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
- ↑ GEZ 2019 ↓, poz. 4740.
- ↑ a b c d e f Harasimowicz 1998 ↓, s. 61.
- ↑ a b c Eysymontt 2011 ↓, s. 252.
- ↑ Małachowicz 1985 ↓, s. 227.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t. II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998. ISBN 83-7023-679-0.
- Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2019-06-03] (pol.).
- Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wrocław: PWN, 1985.