Klasztor Esfigmenu
40°21′10″N 24°08′17″E/40,352689 24,138053 Widok fasady Esphigmenou z pobliskiego nabrzeża | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Typ zakonu |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Katolikon |
Wniebowstąpienia Pańskiego |
Położenie na mapie Św. Góry Athos  | |
Położenie na mapie Grecji  | |
| 40°21′10″N 24°08′17″E/40,352689 24,138053
| |
| Strona internetowa | |
Klasztor Esfigmenu (grec.: Μονή Εσφιγμένου) – jeden z klasztorów na Górze Athos. Położony jest w północno-wschodniej części półwyspu. Zajmuje osiemnaste miejsce w atoskiej hierarchii 20 samodzielnych monasterów[1]. Jest to monaster cenobityczny[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Klasztor i jego główna cerkiew (katholikon) poświęcone zostały Wniebowstąpieniu Pańskiemu[1]. Jego budowa szacowana jest na X albo XI wiek, jednak według klasztornej tradycji jego fundatorką była cesarzowa bizantyńska Pulcheria, co oznaczałoby, że pierwsza wspólnota monastyczna na tym miejscu działała już w V stuleciu, przed uformowaniem się republiki mnichów na Athos w jej obecnym kształcie[1].
W średniowieczu klasztor został trzykrotnie splądrowany przez piratów, a w XIV wieku spalony[1]. Okres jego odnowy rozpoczął się w XVII stuleciu; świetności monasteru nie przerwały zniszczenia, jakich doznał w czasie wojny o niepodległość Grecji[1]. W 1990 w Esfigmenu żyło 42 mnichów[1].
Konflikt klasztoru z Patriarchatem Konstantynopolitańskim[edytuj | edytuj kod]
Zakonnicy zamieszkujący klasztor Esfigmenu pozostają od 1972 w konflikcie z Patriarchatem Konstantynopolitańskim, który jest zwierzchnikiem klasztorów Athos. Powodem sporu jest zaangażowanie patriarchów w ruch ekumeniczny i prowadzenie dialogu z Kościołem katolickim[2]. Przedstawiciele Esfigmenu opuścili Świętą Wspólnotę Athos i ogłosili odrzucenie jurysdykcji patriarchy[2]. Zbuntowani mnisi odmówili jednak opuszczenia zabudowań monasteru, zaś za swoje hasło przyjęli Prawosławie albo śmierć[2]. W związku z tym 14 grudnia 2002 patriarcha Konstantynopola usunął ich z Cerkwi prawosławnej[3]. W styczniu 2003 mnisi ponownie odmówili opuszczenia klasztoru[4]. Pozostali w nim także po tym, gdy Najwyższy Sąd Administracyjny Grecji ponowił nakaz opuszczenia obiektów[5]. W 2008 zakonnicy zagrozili wysadzeniem w powietrze całego klasztoru[6].
W 2009 sąd w Salonikach uznał mnichów za winnych utrudniania kanonicznego życia monasteru Esfigmenu i skazał ich na rok więzienia w zawieszeniu[7].
Równolegle ze wspólnotą zbuntowanych mnichów istnieje wspólnota legalna, która w oczach kanonicznych Kościołów prawosławnych jest jedynym kontynuatorem tradycji klasztoru Esfigmenu. Z powodu okupacji budynków monasterskich przez mnichów usuniętych z Kościoła, grupa ta czasowo zamieszkuje w Karies[8].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Katholikon klasztoru, który jest użytkowany w naszych czasach, został wzniesiony w pierwszym dziesięcioleciu XIX wieku. W latach 1811, 1818 i 1841 były w nim prowadzone prace nad dekoracją wewnętrzną (freski). Posiada dwie boczne kaplice: Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni oraz Świętych Archaniołów. Oprócz głównej cerkwi klasztor posiada piętnaście mniejszych kaplic usytuowanych w różnych miejscach kompleksu jego zabudowań[1]. Z katholikonem sąsiaduje fiala, zaś po jego zachodniej stronie wznosi się budynek refektarza[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i The Monastery of Esfigmenou.
- ↑ a b c Prawosławie albo śmierć.
- ↑ Protocol Number 1110.
- ↑ Greece’s rebel monks in mountain stand-off.
- ↑ [1]=6&tx_ttnews[tt_news]=2793&tx_ttnews[backPid]=58&cHash=c5d13261a8 Sz. Krzyszczuk, Koniec sporu o monaster Esphigmenou na Górze Athos?]
- ↑ [2]=2&tx_ttnews[tt_news]=9512&tx_ttnews[backPid]=58&cHash=b7af0032d8 M. Kalina, Zbuntowani mnisi grożą wysadzeniem klasztoru].
- ↑ [3]=1&tx_ttnews[tt_news]=11729&tx_ttnews[backPid]=58&cHash=1d689b1359 M. Kalina, Sąd skazał zbuntowanych mnichów].
- ↑ Председатель ОВЦС встретился с делегацией афонского монастыря Эсфигмен.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Klasztor Esfigmenou na oficjalnej stronie Góry Athos. mountathos.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-11)].
- Site of the Esphigmenou monastery
- Stance of the Church of Greece and Mt.Athos community on the dispute
- Miłosz Wiśniewski, „Prawosławie albo śmierć” – meandry konfliktu wokół monasteru Esfigmenu (2015)
