Kościół Świętej Trójcy w Książkach
A/1271 z 12.03.2007 | |||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||
Widok ogólny od ulicy | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Książki | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wąbrzeskiego | |||||||||||||||
53°19′42,2″N 19°04′16,1″E/53,328389 19,071139 |
Kościół Świętej Trójcy w Książkach – rzymskokatolicki kościół parafialny, zlokalizowany w centrum wsi Książki (powiat wąbrzeski, województwo kujawsko-pomorskie).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jako że w drugiej połowie XVII wieku we wsi większość mieszkańców stanowili protestanci (Olędrzy), to posługę religijną sprawował tu pastor (w 1679 wzmiankowany jest Jakob, który był także nauczycielem, który nabożeństwa odprawiał w salce lekcyjnej). Drewniany kościół na cmentarzu wzniesiono w 1720. Był on wyposażony w dzwonnicę. Drugą drewniana świątynię wybudowano w 1777, a kolejną (murowaną, neoromańską[1]) w latach 1868–1869 – jest to świątynia obecna. Parafia protestancka we wsi istniała wcześniej – od 1853. Pierwszym pastorem był Johann Pancritius. W 1864 wybudowana została osobna kaplica dla baptystów, którzy osiedlili się w Książkach w 1860, a w 1900 było ich tam około dwustu. W latach 1920–1939 była to jedyna kaplica baptystyczna w ówczesnym województwie pomorskim[2].
24 lipca 1868 położono kamień węgielny pod budowę obecnego kościoła. 18 czerwca 1869 obiekt został konsekrowany przez dr Mulla z Królewca. Jako katolicki został ponownie konsekrowany w 1945 przez Józefa Kowalskiego dziekana z Wąbrzeźna i pozostawał wówczas kościołem filialnym parafii w Łopatkach (parafię w Książkach erygował dopiero w 1958 biskup Kazimierz Kowalski)[2].
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Wyposażenie wnętrza świątyni pochodzi z XIX wieku. Ołtarz Matki Boskiej reprezentuje styl neogotycki, a oprawa organów jest neoklasycystyczna[3].
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Przy kościele stoi plebania z 1891, rozbudowana w 1902[4]. Na cmentarzu przy świątyni znajduje się zbiorowa mogiła ponad 130 ofiar niemieckich nazistów[3]. Oprócz tego, po drugiej stronie ulicy, istnieje cmentarz żołnierzy sowieckich.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polska Niezwykła, Książki. Neoromański kościół Świętej Trójcy (1869).
- ↑ a b Parafia Książki, Historia parafii.
- ↑ a b Nasze kujawsko-pomorskie, KSIĄŻKI (GM. KSIĄŻKI, POW. WĄBRZESKI). [dostęp 2019-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)].
- ↑ Powiat wąbrzeski, Książki – Kościół pw. Trójcy Świętej.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- widok z okresu zaboru pruskiego – dostęp 2019-03-10
- Obiekty sakralne w gminie Książki
- Zabytkowe kościoły w powiecie wąbrzeskim
- Świątynie pod wezwaniem Trójcy Świętej
- Architektura neoromańska w województwie kujawsko-pomorskim
- Kościoły w diecezji toruńskiej
- Książki (miejscowość)
- Dawne kościoły protestanckie w województwie kujawsko-pomorskim
- Budynki w Polsce oddane do użytku w 1869