Przejdź do zawartości

Korona misteryjna

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Korona misteryjna
Corona misterica
Ilustracja
Korona misteryjna we wnętrzu kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Scandicci
Autor

Kiko Argüello

Data powstania

1984–1998

Medium

Fresk

Wymiary

420 × 330 cm oraz 470 × 330 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Scandicci

Lokalizacja

Kościół św. Bartłomieja Apostoła w Scandicci

Korona misteryjna – cykl obrazowy Francisca José Gómeza de Argüello (znanego jako Kiko Argüello) namalowany w latach 1984–1998 w kościele św. Bartłomieja Apostoła w Scandicci, stanowiący przykład realizacji koncepcji „nowej estetyki” w sztuce sakralnej, wdrażanej na podstawie wskazań soboru watykańskiego II oraz przepisów liturgicznych. Cykl składa się z 15 ikon obrazujących wydarzenia z życia Jezusa i Maryi: od Zwiastowania po Wniebowstąpienie Jezusa i Zaśnięcie Matki Bożej. Praca ta stanowiła punkt wyjścia dla późniejszych realizacji budowy nowych kościołów, a także renowacji istniejących świątyń.

Autor cyklu[edytuj | edytuj kod]

Autorem cyklu znanego pod nazwą Korona misteryjna jest Francisco José Gómez de Argüello (znany jako Kiko Argüello), absolwent Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Fernando w Madrycie, który już od czasu uczestnictwa w grupie „Gremio 62” w latach 60. XX w. rozwijał ideę tworzenia nowej sztuki sakralnej. Argüello kierował się ideą sformułowaną przez Fiodora Dostojewskiego[a][2], że „piękno zbawi świat”[1] i uważał, iż „Kościół może uratować nowa estetyka”[2]. Przez lata rozwijał projekt tworzenia tzw. nowej estetyki w sztuce sakralnej, która miała funkcjonować zgodnie ze wskazaniami soboru watykańskiego II dotyczącymi spraw artystycznych oraz przepisów liturgicznych i realizować nową formę plastyczną, która łączy tradycję i nowoczesność[3].

„Nowa estetyka”[edytuj | edytuj kod]

Podczas realizacji projektu budowy nowego kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Scandicci (wraz z zespołem budynków parafialnych) koło Florencji (1978–1982) Argüello wraz z zespołem architektów przedstawili i wdrożyli koncepcję architektoniczną i estetyczną, która odzwierciedlała koncepcję „nowej estetyki” polecanej przez sobór watykański II[4]. Soborowa reforma liturgiczna wprowadziła rezygnację z przeżywania celebracji chrześcijańskiej jako skierowanej od człowieka do Boga (coram Deo) na rzecz celebracji ukierunkowanej do ludu (coram populo), czego wyrazem było między innymi odłączenie ołtarza od tylnej ściany prezbiterium[5]. Soborowe reformy uruchamiały potrzebę stosowania figuratywnych języków sztuki i architektury, a także wyjaśniania znaczenia znaków i symboli[6]. W ramach projektu, w latach 1984–1998 Argüello zrealizował we wnętrzu kościoła cykl obrazowy określany jako Korona misteryjna (La Corona misterica)[4][7][8].

Historia cyklu[edytuj | edytuj kod]

Zaprojektowany wysoki, ośmiokątny pas otaczający w górnej części całą nawę kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Scandicci, który miał uobecniać Niebo, nazwany został „koroną”. Pas ten został przez Argüello pokryty obrazami inspirowanymi ikonografią Kościoła wschodniego, które miały za zadanie zwieńczać przestrzeń zgromadzenia wiernych oraz obrazować zjednoczenie Nieba i Ziemi[5].

Ukształtowanie przestrzeni sakralnej na planie ośmiokąta nawiązuje do starożytnych chrześcijańskich budowli, szczególnie baptysteriów. Umieszczone na płaszczyznach owego pasa ikony opasują całą główną przestrzeń wokół ołtarza, a ich układ stanowi odzwierciedlenie drugiego (bądź trzeciego) rzędu ikonostasu – rzędu świątecznego (prazdników)[9]. Ikony obrazują poszczególne momenty chrześcijańskiej historii zbawienia, obejmujące cały rok liturgiczny[5][7]. Wykonana przez Argüello Korona misteryjna, opierając się na ikonograficznym kanonie Kościoła wschodniego, aspiruje do połączenia sztuki chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. Autor w swojej twórczości sięga także do malarstwa Picassa, Braque’a i Matisse’a[10]. Sama nazwa cyklu wiąże się z umiejscowieniem obrazów, które „koronują” zgromadzenie, łącząc przestrzeń Nieba i Ziemi[2]. Korona misteryjna jest „próbą odzwierciedlenia Boskiego porządku i doświadczenia Boga”[9].

W trosce o dłuższe zachowanie barw przez ikony Argüello zastosował nową technikę, polegającą na tym, że pas „korony” w górnej części kościoła został przygotowany ze „stiuku rzymskiego, składającego się z pyłu marmurowego i wapna”, zaś farby zostały wykonane z tlenku żelaza oraz innych minerałów połączonych olejem lnianym i esencją terpentynową. Dzięki temu zabiegowi farby zostały wchłonięte przez przygotowaną uprzednio ścianę, jak to ma miejsce przy malowaniu fresków. Postaci i przedmioty obrazowane na ikonach są otoczone złotymi arkuszami i łączą obrazy w nieprzerwany pas światła. Stosowane w malarstwie ikonograficznym złoto ma wyobrażać światłość emitowaną przez obecność Boga[5].

Większość obrazów cyklu ma wymiary 4,20 m długości i 3,30 m wysokości, a centralna ikona Chrystusa Pantokratora oraz ikony Przemienienia Pańskiego i Objawienia Chrystusa Zmartwychwstałego zostały namalowane na krótszych bokach ośmiokątnej korony i mają wymiary 4,70 m × 3,30 m[5][11].

Cykl składa się z ikony Chrystusa Pantokratora i 14 innych ikon, obrazujących wydarzenia z życia Jezusa i Maryi: od Zwiastowania po Wniebowstąpienie Jezusa i Zaśnięcie Matki Bożej[12][2][7][13]:

  • Zwiastowanie,
  • Boże Narodzenie,
  • Chrzest Pański,
  • Przemienienie Pańskie,
  • Wjazd Chrystusa do Jerozolimy,
  • Ostatnia wieczerza,
  • Ukrzyżowanie,
  • Zbawiciel w Majestacie (Chrystus Pantokrator),
  • Zdjęcie z Krzyża,
  • Zstąpienie do otchłani,
  • Niewiasty u Grobu,
  • Chrystus Zmartwychwstały ukazuje się uczniom,
  • Wniebowstąpienie,
  • Zesłanie Ducha Świętego,
  • Zaśnięcie Marii.
Korona misteryjna w prezbiterium Katedry Almudena w Madrycie

Ulokowanej w części centralnej ikonie postaci Chrystusa Pantokratora towarzyszy cytat zapisany na stronicy otwartej księgi: „Kochajcie waszych nieprzyjaciół – niebawem przyjdę”[12]. Ikona obrazuje Chrystusa okrytego boską chwałą, który powraca na końcu czasów, aby sądzić ziemię. Obrazowanie po prawej stronie Chrystusa przedstawia jego ziemskie życie, a po stronie lewej – życie w niebie[5].

Praca ta stanowiła punkt wyjścia dla późniejszych realizacji budowy nowych kościołów (Santa Catalina Labouré w Madrycie, 2003; Nuestra Señora del Pilar w Valdemoro, 2011), a także renowacji istniejących świątyń (San Pedro el Real i Virgen de la Paloma w Madrycie czy San Frontis de Zamora)[4].

Kolejne realizacje cyklu[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W wypowiedzi księcia Myszkina, bohatera powieści Idiota[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Etienne Barilier: Piękno zbawi świat. SIW Znak w Krakowie, 2009-05. [dostęp 2024-05-24]. (pol.).
  2. ↑ a b c d Mamajek 2023 ↓, s. 165.
  3. ↑ Diéguez 2018 ↓, s. 122.
  4. ↑ a b c María Diéguez Melo. Argüello en Zamora (1967-1970): reconsiderando los orígenes de una plástica personal. „Studia Zamorensia Segunda Etapa”. XV, s. 191, 2016. UNED. ISSN 0214-736X. (hiszp.). 
  5. ↑ a b c d e f Giovanni Spinelli: La Nostra Chiesa. Parrocchia di San Bartolomeo in Tuto, 2022-05-02. [dostęp 2024-05-21]. (wł.).
  6. ↑ Diéguez 2018 ↓, s. 123.
  7. ↑ a b c Kiko Argüello: San Bartolomeo in Tuto. Parafia na Trzecie Tysiąclecie. (tłum.) Wojciech Bernasiewicz, Aleksander Kowalski. Florencja: Wydawnictwo "Kerygma", 2006, s. 70. ISBN 83-85509-29-1.
  8. ↑ María Diéguez Melo. Estética neocatecumenal y adecuación litúrgica. De la mímesis estilística a la generalización de modelos. „Actas de Arquitectura Religiosa Contemporánea”. 7, s. 182-197, 2020. Servicio de Publicaciones de la Universidade da Coruña. DOI: 10.17979/aarc.2020.7.0.6328. ISSN 2659-8671. (hiszp.). 
  9. ↑ a b Mojżyn 2012 ↓, s. 190.
  10. ↑ Mojżyn 2012 ↓, s. 194.
  11. ↑ Diéguez 2018 ↓, s. 133.
  12. ↑ a b Mojżyn 2012 ↓, s. 193–194.
  13. ↑ Giovanni Spinelli: La Corona Misterica. Parrocchia di San Bartolomeo in Tuto, 2022-05-02. [dostęp 2024-05-21]. (wł.).
  14. ↑ a b c Kiko Argüello, Doktorat Honoris Causa. T. 12. Katolicki Uniwersytet Lubelski, 2013, s. 50, seria: Doktorzy Honoris Causa. [dostęp 2024-05-21].
  15. ↑ La catedral de La Almudena estrena la decoración de su ábside en vísperas de la boda real. Ediciones EL PAÍS, 2004-04-28. [dostęp 2024-05-21]. (hiszp.).
  16. ↑ Galeria de Fotos. Parafia Santa Catalina Labouré w Madrycie. [dostęp 2024-05-21]. (hiszp.).
  17. ↑ Seminarium Redemptoris Mater w Maceracie. Seminarium Redemptoris Mater w Maceracie. [dostęp 2024-05-21]. (wł.).
  18. ↑ Jose Manuel: Parroquia Nuestra Señora del Pilar, punto de encuentro social y espiritual. La revista de Valdemoro, 2016-10-26. [dostęp 2024-05-21]. (hiszp.).
  19. ↑ Caal.it: Nuovo abside seminario Redemptoris Mater di Roma. Caal.it. [dostęp 2024-05-22]. (wł.).
  20. ↑ Norbert Mojżyn. Korona Misteryjna: wspólnota na drodze do Królestwa Niebieskiego. „Warszawskie Studia Pastoralne”. 16, s. 189–200, 2012. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. ISSN 2353-8147. [zarchiwizowane z adresu 2024-05-21]. (pol.). 
  21. ↑ Kiko Argüello ultima la pintura de una nueva 'corona mistérica' en el Seminario Diocesano Redemptoris Mater de Varsovia. [w:] Religión Confidencial [on-line]. Publicaciones Confidenciales, 2009-09-21. [dostęp 2024-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-21)]. (hiszp.).
  22. ↑ Interior of the Cathedral. [w:] Cathedral of Our Lady of Arabia [on-line]. Apostolic Vicariate of Northern Arabia (AVONA). [dostęp 2022-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-01)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Korona_misteryjna&oldid=74051183”